همانطور که می دانید دنیای امروزی با سرعت فراوانی به سمت پیشرفت حرکت می کند ، پیشرفت در زندگی انسان تحولی سازنده است اما اگر نتوانیم خود را با موقعیت های مختلف و تغییرات به وجود آمده در زندگی هماهنگ نکنیم دچار مشکلات گوناگونی می شویم .
مهارت به معنای استفاده به جا ، صحیح و توانمند از دانش و اطلاعات است ، فرد باید دانش ، اطلاعات و آگاهی لازم را برای زندگی اجتماعی به دست آورده و آن را در موقعیت های مختلف زندگی خود به کار ببرد . از جمله مهارت های زندگی فردی می توان به مهارت خودشناسی ، همدلی و مدارا کردن با مشکلات اشاره کرد .
مهارت زندگی فردی به ما کمک می کند که بتوانیم خود را با شرایط جدید سازگار کنیم . مهارت به معنای توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه ای است که فرد بتواند با چالش ها و تغییرات زندگی روزمره خود کنار بیاید . البته پیشرفت روزافزون فناوری نیز بی تاثیر در این تحولات و مشکلات به وجود آمده ، نبوده است .
انسان زمانی که مهارت های زندگی فردی را نداشته باشد نمی تواند خود را با شرایط مختلف جامعه هماهنگ کند و به پیشرفت های روز دنیا نمی رسد و عقب می ماند . همچنین در برابر مشکلات و مسائل زندگی آسیب پذیر شده و در معرض اختلالات روانی و اجتماعی قرار می گیرند . در نتیجه برای جلوگیری از این آسیب ها در برابر مسائل زندگی ، آموختن مهارت های زندگی نقش مهمی دارد .
تعریف مهارت خودشناسی
همانطور که گفتیم مهارت های زندگی فردی در انسان نقش مهمی دارد که از جمله مهم ترین مهارت هایی که در طول زندگی به فرد کمک می کند ، می توان به مهارت خودشناسی ( self - knowledge ) اشاره کرد . مهارت خودشناسی در لغت به معنای خود آگاهی یعنی شناخت خود است .
مهارت خودشناسی این امکان را به فرد می دهد که بتواند خودش را بشناسد ، نیاز ها ، اهداف ، خواسته ها ، نقاط ضعف ، توانایی ها ، عواطف ، استعداد ها ، احساسات ، توانمندی ها ، ارزش ها ، نقاط قوت و در نتیجه شخصیت و هویت واقعی خود را بشناسد .
افرادی که از مهارت خودشناسی برخوردارند . با توجه به احترام و ارزشی که برای خود قائل هستند به خود و دیگران نیز احترام می گذارند ؛ دیگران را مورد تحقیر و آزار و اذیت قرار نمی دهند ، فشار ها و آسیب های زندگی را تحمل می کنند و در نتیجه به دیگران در هنگام مشکلات کمک می کنند و اهل همکاری با آن ها هستند .
می توان گفت خودشناسی یعنی شناخت توانایی ها ، اهداف ، نیاز ها ، نقاط ضعف و قدرت ، باور ها ، عقاید ، افکار ، توانمندی ها ، استعداد ها ، عادات خوب و بد ، شناخت ارزش ها و هر جنبه دیگری که به طرز رفتار یک فرد مربوط می شود . البته مهارت خودشناسی شامل مهارت هایی همچون شناخت خود ، ارزیابی ، توانایی تفکرات مثبت ، شناخت نقاط و عادات مثبت و منفی نیز می شود .
تاثیر مهارت خودشناسی
خودشناسی یکی از مهارت های زندگی فردی است که در زندگی انسان ها تغیرات بسیاری را ایجاد می کند ، همچنین می توان گفت خودشناسی می تواند فواید مختلفی برای فرد داشته باشد که در ادامه به برخی از این فواید اشاره خواهیم کرد .
معنی خودشناسی واضح است یعنی فرد اگر به خودشناسی و خودآگاهی برسد ، با نقاط ضعف و مثبت خود آشنا می شود که این مورد از مهم ترین آگاهی های فرد محسوب می شود که باعث می شود فرد تسلط بیشتری بر خود داشته باشد و همچنین با توجه بر نقاط قوت ، نقاط ضعف خود را کاهش دهد و از بین ببرد
احساسات و عواطف خود را بشناسید و از آن ها آگاه شوید و سعی کنید این احساسات را کنترل کنید . اگر شما در کنترل احساسات خود ناتوان باشید نمی توانید مشکلات خود را با موفقیت پشت سر بگذارید و عواقب مخربی برای شما خواهد داشت . روی آوردن به اعتیاد و الکل ، خطا کاری ، پرخاشگری ، درگیری و مشکل با دیگران ، بدرفتاری و خشونت با دیگران به خصوص افراد کم سن و سال تر از عواقب کنترل نکردن احساسات است .
سعی کنید اهداف مشخص و قابل دسترسی برای زندگی خود تعیین کنید . به این ترتیب از دنبال کردن اهداف بسیار دست نیافتنی ، چند بعدی و تخیلی دوری کنید و همچنین می توان گفت حتی تنظیم و فکر کردن به اهداف تخیلی و نرسیدن به آن باعث خشم و خشونت ، خطا کاری ، خودکشی ، بی بند و باری و نظایر آن می شود .
شناسایی مهارت خودشناسی و نحوه کنترل احساسات خود
از جمله مشکلات شایع موجود در جامعه می توان به ناتوانی در شناخت احساسات اشاره کرد . در نتیجه یکی از مهم ترین اجزای خودشناسی آشنایی و شناسایی احساسات و در نهایت کنترل آن است . عده ای بر این باور هستند که احساسات و عواطف در زندگی فرد مهم نیستند و نباید به آن ها توجهی کرد .
به همین دلیل به احساسات و عواطف خود و دیگران توجهی نمی کند و از آن ها آگاهی ندارد ، در نتیجه این ناآگاهی از احساسات خود باعث می شود این افراد در زندگی خود دچار مشکل شوند و نتوانند خود را با موقعیت های مختلف سازگار کند . در نتیجه می توان گفت شناخت احساسات خود و عوامل برانگیزاننده آن ، تاثیر این احساسات بر دیگران از مولفه های اساسی مهارت خودشناسی محسوب می شود .
سوالات متداول
1- ✔️ مهارت خودشناسی چیست ؟
✔️ در زندگی افراد مهارت خودشناسی لازم بوده زیرا فرد باید از اهداف ، رفتار و سلایق خود با خبر باشند تا بتوانند در شرایط مختلف تصمیم های درستی بگیرند که در متن مقاله بیشتر در مورد آن توضیح داده شده است .
2- ✔️ مهارت خودشناسی در زندگی چه تاثیری دارد ؟
✔️ زمانی که فرد مهارت خودشناسی داشته باشد یعنی به خودآگاهی رسیده بنابراین از نقاط قوت و ضعف خود نیز باخبر هستند که در متن مقاله بیشتر در مورد آن توضیح داده شده است .
3- ✔️ چطور افراد می توانند احساسات خود را کنترل کنند ؟
✔️ زمانی که فرد مهارت خودشناسی داشته باشد یعنی از ویژگی های مختلف خود نیز باخبر بوده و به همین دلیل می تواند احساسات خود را در موقعیت های مختلف شناسایی کند و آن ها را کنترل کند .