افراد بسیاری در مواقع مختلف زندگی اضطراب را تجربه می کنند، در واقع اضطراب پاسخ طبیعی در برابر عوامل استرس زا مثل مهاجرت، تغییر شغل و ازدواج است. زمانی که علائم این اضطراب و احساسی که در فرد ایجاد کرده شدید تر از عوامل به وجود آورنده آن باشد، فرد دچار اختلال در عملکرد روزمره خود می شود.
اضطراب شدید همراه با علائم زیاد، اختلال روانی بوده که در راهنمای تشخیصی اختلالات روانی جزو دسته ای از اختلالات به حساب می آید. بسیاری از نشانه ها و علائم اضطراب ناتوان کننده بوده اما با کمک یک متخصص و استفاده از راهبردها و دارو های تجویزی قابل درمان و کنترل است.
شناخت علایم و نشانه های اضطراب کمک کرده تا در صورت وجود اختلالات اضطرابی آن را شناسایی کرده و هر چه سریع تر در جهت پیشگیری از تشدید، درمان و کنترل آن اقدام کنید. در این مقاله به بررسی علائم و نشانه های اضطراب شدید در انواع مختلف اختلالات اضطرابی پرداخته شده است.
علائم اضطراب شدید را بشناسیم
همانطور که ذکر شد اضطراب علائمی به همراه داشته که در بسیاری مواقع طبیعی بوده و برای هر فردی به وجود می آید اما در صورتی که این علایم ادامه دار بوده و شدت یابند، اضطراب تبدیل به اختلال شده و مشکلاتی برای سلامت جسم و روان فرد ایجاد می کنند. در این جا علائم و نشانه های اضطراب شدید را مشاهده می کنید.
نگرانی بیش از حد در اضطراب
شایع ترین علائم اضطراب نگرانی بیش از اندازه است که در بسیاری مواقع متناسب با عامل به وجود آورنده آن نبوده و در شرایط عادی روزمره به وجود می آید. این نشانه در اختلال اضطراب فراگیر باید حداقل به مدت 6 ماه در بیشتر روز ها وجود داشته تا تشخیص اختلال بر روی آن گذاشته شود.
این نگرانی بیش از اندازه تمرکز فرد را به هم ریخته و انجام کار های روزمره را برای او دشوار می کند، بنابراین فرد باید برای جلوگیری از اختلال در عملکرد روزانه درمان اضطراب خود را آغاز کند.
احساس آشفتگی هنگام تجربه اضطراب
زمانی که فردی اضطراب شدید را تجربه کند سیستم عصبی سمپاتیک (Sympathetic) وی بیش از حد فعال شده که منجر به ایجاد عارضه هایی در بدن مثل تعریق، افزایش ضربان قلب، لرزیدن دست و خشکی دهان می شود. این سیستم هنگام فعالیت آماده گریز و مقابله با عامل تهدید کننده بوده و حواس فرد را افزایش می دهد.
این علایم هنگام مواجهه با یک عامل خطرناک مفید و لازم بوده اما در افراد اضطرابی در برابر محرک های عادی به وجود می آید و فرد را دچار آشفتگی و در حالت آماده باش قرار می دهد.
حالت بی قراری ناشی از اضطراب شدید
حالت بی قراری یکی از علائم شایع اضطراب به خصوص در کودکان و نوجوانان است که فرد را دچار تمایل ناخوشایند به حرکت کرده و در عملکرد او اختلال ایجاد می کند، در صورتی که این نشانه همراه با نشانه های دیگر به مدت حداقل 6 ماه در بیشتر روز ها وجود داشته باشد فرد درگیر اختلال اضطراب شدید بوده و نیاز به درمان اضطراب خود دارد.
خستگی و فرسودگی در اضطراب شدید
یکی دیگر از علائم اضطراب شدید خستگی است، این نشانه با نشانه های قبلی متناقض بوده زیرا اضطراب معمولا بیش فعالی و بی قراری به همراه دارد. اما این خستگی معمولا به دنبال حمله های اضطراب و بیقراری ناشی از آن بوده و در برخی مواقع به طور مزمن وجود دارد.
مشخص نیست که آیا این خستگی به دلیل سایر علایم رایج اضطراب مانند بی خوابی یا تنش عضلانی است یا اینکه ممکن است به اثرات هورمونی اضطراب مزمن مربوط باشد، اما نکته قابل توجه این بوه که خستگی جزو علائم افسردگی نیز هست بنابراین این نشانه به تنهایی برای تشخیص اضطراب کافی نیست.
مشکل تمرکز در اضطراب
بسیاری از افراد اضطرابی مشکل تمرکز داشته که خود ناشی از نگرانی بیش از حد است، در تحقیقاتی نشان داده شده که کودکان و نوجوانان با علائم اضطراب دچار تمرکز پایین بوده و در یادگیری مطالب درسی به مشکل بر می خورند. برخی تحقیقات دیگر اختلال در حافظه کاری و فعال که مسئول نگهداری اطلاعات کوتاه مدت است را گزارش می دهند.
تحریک پذیری در اضطراب شدید
بیشتر افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی تحریک پذیری بیش از حد را تجربه کرده و زود دچار خشم و پرخاش می شوند. گزارش ها نشان داده که افراد در اوج اضطراب خود و در اختلالات اضطرابی بیشترین میزان زودرنجی و تحریک پذیری را تجربه می کنند.
تنش عضلانی ناشی از اضطراب
یکی دیگر از علائم اضطراب تنش عضلانی بوده که دلیل به وجود آمدن آن به طور دقیق معلوم نیست و روی اضطراب تاثیر دوسویه دارد. یعنی تنش عضلانی بر روی اضطراب تاثیر گذاشته و اضطراب نیز منجر به تنش در عضلات می شود که با درمان آرام سازی عضلات معمولا رفع می گردد.
مشکلات خواب در اضطراب
بسیاری افراد اضطرابی مشکل خواب مانند بی خوابی و یا بیدار شدن مکرر در خواب شبانه را تجربه می کنند. بی خوابی نیز با اضطراب عملکرد دوسویه داشته و مشخص نیست که کدام یک دیگری را به وجود می آورد، اما تحقیقات نشان داده اند که معمولا با درمان اضطراب بی خوابی نیز برطرف می گردد.
علائم سایر اختلالات اضطرابی چیست
انواع اختلالات اضطراب شامل اختلال اضطراب جدایی، اختلال پانیک، فوبیا، آگورافوبیا ، اضطراب اجتماعی و اضطراب فراگیر است که همراه با علائم به خصوصی بوده که در این جا مشاهده می کنید.
حملات پانیک در اختلال پانیک
اختلال پانیک یا حملات وحشت زدگی یکی از علایم اضطراب شدید که خود به عنوان اختلال جدایی است به حساب می آید. حملات پانیک همراه با احساس طاقت فرسا و ترس شدید ناتوان کننده است که در حالت شدید آن فرد احساس تنگی نفس، افزایش ضربان قلب، تعریق، لرزیدن و ترس از مردن است.
دوری از مکان های شلوغ در اختلال آگورافوبیا
یکی از علائم اختلال آگورافوبیا یا بازار هراسی ترس از قرار گرفتن در مکان های مخصوصی است که فرد در موقعیت هایی مثل وسایل حمل و نقل عمومی، مکان های شلوغ مثل بازار، مکان های بسته و بودن در و دچار علائم ذکر شده می شود. این افراد ترس از اتفاقات ناگوار در این مکان ها و یا حمله وحشت زدگی را دارند بنابراین از آن دوری می کنند.
دوری از موقعیت های اجتماعی
در نوع اختلال اضطراب اجتماعی فرد در موقعیت هایی که در اجتماع قرار داشته و در مرکز توجه است دچار علائم اضطرابی شده و نگران قضاوت اطرافیان و مسخره کردن توسط آن ها است، این افراد از احساس شرمندگی و تحقیر می ترسند.
ترس های غیر عادی یا فوبیا
یکی دیگر از انواع شایع اختلالات اضطرابی فوبیا است که در آن فرد از موضوع و مسئله خاصی به شدت ترسیده و این ترس در حدی است که فرد تلاش زیادی در جهت دور شدن از آن موضوع می کند. انواع مختلفی مثل فوبیا حیوانات، آسانسور، ارتفاع یا ترایپوفوبیا وجود دارد که علل مختلفی منجر به این ترس می شوند.
نکته آخر
بسیاری از این علائم اضطرابی با مراجعه به یک روان درمانگر متخصص از روش های رفتار درمانی، شناختی رفتاری، دارو درمانی، تمرینات آرمیدگی و یا راه های خانگی مثل ورزش، رژیم غذایی مناسب، خواب کافی و غیره بر طرف می شود، بنابراین در صورت شناسایی و بروز این علائم هر چه سریع تر در جهت رفع آن اقدام کنید.
سوالات متداول
1- ✔️ علائم اضطراب شدید چیست؟
✔️ اضطراب شدید همراه با علائم زیاد، اختلال روانی بوده که در راهنمای تشخیصی اختلالات روانی جزو دسته ای از اختلالات به حساب می آید و در متن مقاله علائم آن شرح داده شده است.
2- ✔️ علائم پانیک در اضطراب چیست؟
✔️ حملات پانیک یا وحشت زدگی یکی از علائم اضطراب شدید که خود به عنوان اختلال جدایی است که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.
3- ✔️ دوری از موقعیت های اجتماعی در علائم اضطراب چیست؟
✔️ در نوع اضطراب اجتماعی فرد در موقعیت هایی که در اجتماع قرار داشته و در مرکز توجه است دچار علائم اضطرابی شده که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.