استرس یک واکنش طبیعی بدن در برابر تغییرات و چالش های زندگی است. اگرچه برخی از استرس ها می توانند مفید باشند و باعث ایجاد انگیزه و تمرکز بیشتر برای رویارویی با چالش ها شوند اما استرسی که به مدت طولانی تجربه شود و یا شدت زیادی داشته باشد، طاقت فرسا و آسیب زا خواهد بود.
یکی از استرس هایی که مقدار کم آن کاملا عادی تلقی می شود اما درصورتی که طولانی شود می تواند بر بدن، افکار و احساسات و رفتارتان تاثیر بگذارد، استرس بارداری است. بارداری یک تغییر بوده و به خودی خود استرس زا است. حال تصور کنید که اگر با یک سری موارد استرس زای دیگر همراه شود، چه بر سر زن باردار و جنینی که در شکم دارد خواهد آمد.
در این مقاله شما را با استرس بارداری که آسیب زننده خواهد بود و علت های به وجود آمدن چنین استرسی آشنا می کنیم. اما خبر خوب این است که می توان با روش هایی که در مقاله عنوان شده اند، بر این نوع استرس غلبه کرد.
استرس بارداری
باردار بودن می تواند طیف وسیعی از احساسات از جمله احساس اضطراب یا استرس برایتان به وجود بیاورد. زیرا استرس، واکنش طبیعی بدن در مقابل یک تغییر اساسی زندگی است و چه تغییری اساسی تر از بارداری.
استرس در دوره حاملگی از علائم مادر در بارداری است و یک امر طبیعی است و با نشانه هایی که در این بخش از مقاله بیان شده اند، قابل تشخیص است. بنابر این اگر علائم مرتبط با استرس را تجربه می کنید، بدانید که تنها نیستید و این استرس ها جزئی از بارداری تان هستند.
اما در صورتی که نشانه ها را به صورت شدید و یا در طولانی مدت تجربه می کنید، به طوری که برایتان غیر قابل تحمل و طاقت فرساست، لازم است که قبل از آسیب رساندن به خود یا جنینتان اقدامات لازم را برای مقابله با استرس بارداری انجام دهید. این نشانه ها و علائم عبارتند از:
-
افزایش ضربان قلب
-
سردرد
-
کمر درد
-
درد های شکمی
-
دندان قروچه
-
مشکل در تمرکز حواس
-
خستگی مفرط
-
مشکل در خوابیدن
-
از دست دادن اشتها و یا پرخوری
-
احساس نگرانی، ناامیدی، عصبانیت یا ناراحتی
-
از دست دادن علاقه به بودن در کنار دیگران
-
نیاز بیش از حد به حضور افراد دیگر یا احساس ترس مفرط از تنها بودن
همانطور که بیان شد، اگر هر کدام از نشانه های ذکر شده را در خود مشاهده کردید، جای نگرانی وجود ندارد این ها بخشی از استرس بارداری تان هستند که کاملا طبیعی تلقی می شوند. مشکل اصلی زمانی به وجود می آید که این نشانه ها زیاد، شدید و طولانی شوند. در این صورت باید فورا وارد عمل شوید تا با مهار کردن استرس حاملگیتان، سلامت خود و فرزندتان را تضمین کنید.
علت استرس در بارداری
بارداری مجموعه بیشماری از تغییرات جسمی، عاطفی، روانی، اجتماعی و غیره را به همراه دارد که هر کدامشان به تنهایی می توانند استرس زیادی تولید کنند. این مشکلات زمانی که بارداری برنامه ریزی شده نداشته باشید یا به عبارتی بارداری ناخواسته داشته باشید به مراتب بیشتر خواهد بود، زیرا زمان کمتری برای آماده شدن برای تغییرات در اختیار خواهید داشت و ناگهان در عمل انجام شده قرار خواهید گرفت.
در این بخش از مقاله لیستی از تمامی مشکلات و فشار های عصبی که می توانند علت استرس بارداری باشند ارائه شده است.
مشکلات مالی: زایمان، نگهداری نوزاد، تامین نیاز های اولیه او و همین طور بقیه خرج و مخارج کودک، گاهی باعث نگرانی و استرس زوجین خواهد شد.
مشکلات زناشویی: زن و شوهر هایی که در کشمکش های زناشویی قرار دارند و گاها برای برطرف کردن این مشکلات، تصمیم به فرزند آوری می گیرند در معرض استرس زیادی قرار دارند.
ترک یا تغییرات شغلی: برخی اوقات زنان باردار باید میان شغل و فرندشان یکی را انتخاب کنند زیرا باردار آنها به منزله ترک شغلشان است و این موضوع تغییری است که استرس زیادی تولید می کند.
آماده سازی فرزندان دیگر: فرزندان دیگر خانواده باید بتوانند با آمدن نوزاد سازگار شوند و خود را برای ورود یک عضو جدید به خانواده آماده کنند. گاهی سازگار کردن فرزندان به خصوص اگر در سنین پایین باشند برای مادر باردار و همسرش استرس زیادی به بار می آورد.
بیماری خانوادگی یا مرگ یکی از عزیزان: بیماری یا از دست دادن یک فرد نزدیک در دوره حاملگی برای زن باردار استرس زاست و کنار آمدن با سوگ عزیز از دست رفته، فرایندی زمان بر و طاقت فرساست.
خشونت خانگی: خشونت های خانگی و مورد ضرب و شتم قرار گرفتن توسط همسر پدیده ای است که می تواند به استرس های بارداری دامن زده و آن را تقویت کند.
ترس از سقط جنین: زنانی که اولین تجربه بارداری خود را از سر می گذرانند یا زنانی که پیش از این تجربه سقط جنین داشته اند، ترس از دست دادن جنینشان را دارند و این موضوع برایشان ایجاد استرس می کند.
تغییرات جسمی ناخوشایند: برخی اوقات عدم آگاهی نسبت به تغییراتی که در دوره بارداری کاملا طبیعی هستند، برای زنان باردار استرس ایجاد می کند. این تغییرات می توانند شامل انواع درد های کمر و شکم، تهوع، سرگیجه و تغییرات ظاهری باشند.
بی خوابی های شبانه: بی خوابی در دوره بارداری نسبتا شایع بوده و همواره استرس با خود به همراه دارد.
مصرف الکل و سایر داروها: گاهی علت استرس بارداری، مصرف الکل یا دارو هایی است که عوارضی مانند تپش قلب، تعریق و دیگر علائم استرس را دارند.
ترس از زایمان: زایمان چه به صورت زایمان طبیعی انجام شود و چه سزارین عموما برای زنان باردار استرس زا است. این استرس با نزدیک شدن به لحظه زایمان روز به روز بیشتر می شود.
تاثیر استرس بارداری بر سلامتی مادر و جنین
استرس های معمولی و طبیعی احتمالا به شما نوزادتان آسیبی وارد نمی کند اما متاسفانه اگر استرس مزمن و طولانی مدت باشد می تواند اثرات سوء زیادی داشته باشد که در این بخش از مقاله به آن ها اشاره می کنیم.
خطر پره اکلامپسی
استرس بارداری ممکن است منجر به بیماری فشار خون بالا شود. فشار خون بالا شما را در معرض خطر بیماری پره اکلامپسی (Pre-Eclampsia)، زایمان زودرس و به دنیا آوردن نوزاد با وزن کم قرار دهد.
عفونت های رحمی و زایمان زودرس
از طرف دیگر استرس طولانی مدت، سیستم ایمنی بدنتان را ضعیف کرده و شما را مستعد عفونت های رحمی می کند که به زایمان زودرس می انجامد.
دیابت بارداری و نوزاد نارس
استرس باعث می شود که به انواع اختلالات خوردن دچار شوید. با کم خوری به جنین خود آسیب وارد می کنید و از رشد او جلوگیری می کنید. از طرف دیگر پرخوری و ولع مصرف برخی مواد برای خودتان خطرناک خواهد بود و شما را در معرض خطر دیابت بارداری قرار می دهد.
ابتلای کودک به بیماری ADHD
متاسفانه در برخی موارد اثرات استرس بارداری سال ها بعد از تولد نوزاد نشان داده می شود. مطالعات نشان داده اند که مادرانی که در دوره حاملگی شان استرس شدید و مزمنی را تجربه کرده اند، به احتمال زیاد فرزندانشان در آینده دچار اختلال بیش فعالی خواهند شد.
مصرف الکل و آسیب به جنین
نحوه پاسخگویی افراد مختلف به استرس متفاوت است. برخی از زنان باردار برای مقابله با استرس به مصرف الکل و سیگار روی می آورند که این موضوع منجر به مشکلات جدی سلامتی برای شما و فرزندتان خواهد شد.
درمان استرس حاملگی
اگرچه استرس بارداری تقریبا یک امر غیر قابل اجتناب است اما خوشبختانه برای مواجهه با آن راهکار هایی وجود دارد که در این بخش از مقاله آن ها برایتان شرح خواهیم داد. با رعایت نکات ذکر شده می توانید استرس بارداری خود را کاهش دهید و به سلامت بیشتر خود و فرزندتان کمک کنید.
درباره استرستان با دیگران صحبت کنید.
اگر نسبت به تغییراتی که در بدنتان اتفاق می افتد نگران هستید یا می ترسید جنین خود را از دست بدهید سعی کنید درباره نگرانی هایتان با زنان باردار دیگر و یا مادرانی که صاحب فرزند شده اند، صحبت کنید. در واقع به اشتراک گذاشتن احساسات و بیان ترس ها و نگرانی هایتان می تواند به شما کمک کند که استرس بارداری را درمان کنید.
مدیتیشن و مراقبه انجام دهید.
مدیتیشن، تنفس عمیق و مراقبه می توانند سطح کورتیزول خونتان را کاهش داده و به شما احساس آرامش دهند. بنابراین حتما مدیتیشن را در برنامه روزانه تان قرار دهید و مطمئن باشید که بعد از انجام آن، احساس خیلی بهتری خواهید داشت.
بیشتر استراحت کنید.
مقدار مناسب خواب به شما کمک می کند که بدنتان را مجددا احیاء کنید. خواب کم ضمن افزایش سطح استرس، مقابله با آن را نیز دشوار می کند. بنابراین سعی کنید خوابتان را با حمام گرم، نوشیدن یک فنجان چای بابونه، گوش دادن به موسیقی آرام بخش و غیره تقویت کنید تا از این طریق چرخه استرس - بیخوابی را بشکنید.
به موسیقی آرامبخش گوش دهید
تحقیقات نشان داده اند که گوش دادن به موسیقی به مدت نیم ساعت در روز، هورمون های استرس را کاهش می دهند.
.jpg)
رژیم غذایی سالم خود را حفظ کنید.
خوردن غذاهای سالم به مقدار کافی، شما را سالم نگه می دارد و سیستم ایمنی بدنتان را در مقابل استرس قوی تر می کند. درضمن سعی کنید تا حد امکان در رژیم غذایی بارداری خود از خوردن شیرینی جات خودداری کنید و به مقدار زیادی آب بنوشید.
ورزش کنید
ورزش در بارداری البته اگر با مشورت پزشک انجام شود، سطح آندروفین(Endorphins) خونتان را افزایش داده و بدنتان را در مقابل استرس ایمن می کند.
در مورد تغییرات بارداری واقعیت ها را بدانید
آگاهی از تمامی تغییرات بدنی و عاطفی تان در هر هفته از بارداری می تواند از نگرانی هایتان بکاهد. به عنوان مثال اگر بدانید که از هفته 13 بارداری، خطر سقط جنین بسیار کم می شود، کمتر در مورد سلامتی جنینتان دچار استرس خواهید شد.
کلام آخر
بارداری دوره ای پر از تغییرات است و هر تغییری استرس به دنبال دارد. بنابراین اگر در دوره حاملگی خود استرسی را تجربه می کنید، جای نگرانی وجود ندارد و در واقع این موضوع کاملا طبیعی است.
اما باید بدانید که در صورتی که این استرس شدید و مزمن شود برای سلامتی شما و جنینی که در شکم دارید بسیار مضر خواهد بود. برای درمان و کاهش استرس های آسیب زای بارداری باید مدیتیشن، استراحت بیشتر، گوش دادن به موسیقی، ورزش و غیره را در برنامه روزانه تان قرار دهید.
سوالات متداول
1- ✔️ استرس در بارداری چیست؟
✔️ استرس در بارداری به دلیل تغییرات زیادی جسمی، عاطفی و روانی اتفاق می افتد و با نشانه هایی مانند درد های شکمی، مشکلات خوردن و خوابیدن و دیگر مواردی که در مقاله بیان شده، مشخص می شوند.
2- ✔️ علت استرس های دوره بارداری چیست؟
✔️ علت استرس های بارداری می تواند شامل از خشونت خانگی، مشکلات مالی، ترس از زایمان و دیگر مواردی باشد که در مقاله به طور کامل توضیح داده شده اند.
3- ✔️ راه های کاهش استرس بارداری چیست؟
✔️ برای کاهش استرس بارداری باید مدیتیشن، ورزش، خواب کافی و دیگر مواردی که در مقاله بیان شده اند را در برنامه روزانه قرار داد.
