ترس از تاریکی کودکان ریشه در بسیاری از موارد دارد که گاه کودک خود تقصیری ندارد. اینکه تاریکی یک وجه منفی در زندگی است از مواردی است که نیاز به ارزیابی دقیق دارد. ترس از تاریکی کودکان معمولاً از سنین 2 الی 3 سالگی آغاز می شود و در طول سال های مختلف کاهش می یابد.
به طور کلی برای برطرف کردن ترس از تاریکی کودکان نیاز است در ابتدا میزان آن سنجیده شود و رفتارهای کودکان در مقابله با تاریکی ارزیابی شود. کودکان در پروسه ترس از تاریکی واکنش های مختلفی از خود نشان می دهند و گاه دست به کارهای خطرناک می زنند. در این مقاله ترس از تاریکی کودکان، علت و راه های درمان آن مطرح شده است.
ترس از تاریکی در کودکان چیست
یکی از دلایل شروع ترس از تاریکی کودکان زمانی است که که پدر و مادر یکی از روش های تنبیه خود را، رهاسازی کودک در اتاق تاریک در نظر می گیرند! کودک از همان روزهای کودکی حس می کند که نقاطی مثل انباری و زیر زمین برای او جای امنی نیست و این موضوع سبب وحشت در او می شود.
کودکان معمولاً در مرحله رشد یک سری تصورات خیالی دارند به طوری که در تاریکی در ذهن خود یک سری هیولا می سازند، هیولای خیالی که سبب می شود کودک درگیر مشکلات زیادی شود. از سوی دیگر ترس از تاریکی زمانی ایجاد می شود که کودک دیگر نمی تواند افرادی که از او محافظت می کنند( پدر و مادر) را ببینند. این موضوع تنها محدود به خانه نیست و حتی در محیط هایی مانند مهدکودک نیز دیده می شود.
ترس از تاریکی کودکان یک سری نتایج عجیب به همراه دارد. مثلاً شب ادراری کودک رخ داده و یا شرایط برای او به صورتی است که در خواب حرف می زند و راه می رود. بی خوابی در کودکان نیز یکی از پیامد های ترس از تاریکی است.
کودک عادت به فریاد های شدید می کند و یا از مسیر های تاریک و باریک بسیار وحشت دارد. استرس زیاد، ناخن جویدن و یا دندان قروچه نیز از موارد مهمی است که بخشی از نتایج ترس از تاریکی کودکان است. در واقع کودک حس می کند که در تاریکی امنیت لازم را ندارد.
کودکانی که از تاریکی می ترسند معمولاً افرادی بسیار محتاط هستند و به زبانی ساده دیرتر بزرگ می شوند این افراد از ساده ترین بخش های زندگی خود ترس دارند. و در مسیر سختی قدم بر می دارند. کودکی که از تاریکی می ترسد وابستگی افراطی یا اضطراب جدایی به والدین خود دارد به طوری که شخصی ترین کارهای خود را به عهده مادر یا پدر خود می گذارد و نیاز به یک محافظ همیشگی دارد.
علت ترس از تاریکی کودک
علت ترس از تاریکی کودکان گاه جنبه ارثی داشته و گاه عوامل محیطی سبب بروز چنین پدیده ای می شوند.
مثلاً تنبیه کردن کودکان و استفاده از اتاق تاریک، سبب بروز ترس از تاریکی کودکان می شود به طوری که کودکان فکر می کنند تاریکی همیشه برایشان حکم مرگ را دارد و همینطور از جدا خوابیدن کودک از والدین جلوگیری می کند.
از دیگر علت ترس از تاریکی کودکان می توان به عوامل محیطی اشاره کرد اینکه والدین مدام در منزل به فکر دیدن فیلم های ترسناک هستند و در تاریکی این فیلم ها را تماشا می کنند سبب می شود تا کودک در زمان خواب نیز مروری بر اتفاقات افتاده در فیلم داشته باشد و این موضوع برای وی ترس از تاریکی ایجاد می کند.
از دیگر دلایل ترس از تاریکی کودکان این است که کودکان بیش از اندازه خیال باف هستند که یک سری تکنیک های روانشناسی سبب می شود که کودک به سمت افکار منطقی حرکت کند. اینطور که بررسی ها نشان می دهد به طور کلی ترس از تاریکی کودکان زمانی صورت می گیرد که کودک خودش را در یک محیط خطرناک می بیند.
آموزش نادرست نیز از موارد بسیار مهم است که سبب بروز ترس کودکان می شود به طوری که به او گفته می شود که تاریکی شامل حال کودکانی است که شیطنت می کنند یا درس نمی خوانند و یا درگیر مسائل دیگر هستند.
بسیاری از رسانه ها در زمینه مقابله با ترس از تاریکی کودکان اطلاعاتی ارائه می دهند که شاید مسیر را سخت تر کند. مثلاً اینکه کودکان را با تاریکی های مکرر روبرو کنید تا برایشان عادی شود این تصور به طور کلی اشتباه است و سبب می شود که احساس امنیت در کودکان از بین برود. هرچه تغییرات محیطی بیشتر و غیر اصولی تر باشد ترس از تاریکی کودکان نیز بیشتر خواهد شد.
راه های درمان ترس از تاریکی کودکان
برای درمان و کنترل ترس کودکان از تاریکی نیاز است تکنیک های به روزی استفاده کرد:
1شناسایی علت ترس: در ابتدا نیاز است که ریشه اصلی ترس از تاریکی کودکان مشخص شود در این زمینه پدر و مادر باید نسبت به رفتارها و رویدادهای روزانه فرزند خود حساس باشد و همینطور یک سری تغییرات محیطی که مطرح است را مورد بررسی قرار دهد.
از سوی دیگر نیاز است که علایق و انگیزه های کودک شناخته شود به طوری که مشخص شود کودک در چه زمانی از گفتن حقیقت می ترسد و در چه زمانی راحت تر صحبت می کند. مثلاً می توانید از کودک خود بخوانید که ترس خود را نقاشی کند و سپس با تفسیر نقاشی کودک توسط فرد متخصص این مسئله را حل کنید.
2 آرام کردن فضای منزل: کودکان باید در منزل خود احساس امنیت زیادی داشته باشند. بهتر است که زمان خواب کودک با تداعی خوش و آرامش همراه باشد. می توانید از چراغ خواب خوش رنگ برای کودک خود استفاده کنید. از سوی دیگر می توانید لباس خوابی برای فرزند خود بخرید که حس راحتی و امنیت در آن داشته باشد.
یک داستان خاطره انگیز نیز می تواند تا حد زیادی دلهره را از کودک دور کند و همه این موارد بخش مهمی از کار را شامل می شود. فضای اتاق خواب را کمی روشن بگذارید و اصرار به تاریکی مطلق نداشته باشید.
3سرزنش کردن ممنوع: اینکه بگوییم فلانی از تو کوچکتر است اما از تاریکی نمی ترسد بدترین روشی است که در پیش می گیرید. به طور کلی بهتر است که صبورانه با کودک رفتار شود و منشا اصلی ترس از تاریکی کودک بررسی شود.
4روش های سرگرم کننده: سرگرمی و بازی نیز سبب می شود تا کودک در مسیر درستی قرار بگیرد به طوری که با تاریکی رفیق باشد. مثلاً از فرزند خود بخواهید در تاریکی شما را پیدا کند و به او جایزه دهید و یا با هم به آوازخوانی در تاریکی بپردازید و سعی کنید کودک را با خود همراه سازید.
کلام آخر
به طور کلی نحوه فرزندپروری در به وجود آمدن ترس از تاریکی کودکان و از بین بردن آن نقش بسیار مهمی دارد. والدین باید با آگاهی به این موضوع و کمک گرفتن از فرد متخصص مثل مشاوره کودک برای حل آن اقدام کنند. در غیر این صورت این ترس تا بزرگسالی همراه فرد بوده و آسیب های بیشتری به او وارد می کند.
سوالات متداول
1- ✔️ ترس از تاریکی در کودکان چیست؟
✔️ ترس از تاریکی کودکان ریشه در بسیاری از موارد دارد که گاه کودک خود تقصیری ندارد که در متن مقاله مطرح شده است.
2- ✔️ علت ترس از تاریکی کودک چیست؟
✔️ علت ترس از تاریکی کودکان گاه جنبه ارثی داشته و گاه عوامل محیطی سبب بروز چنین پدیده ای می شوند که در متن مقاله شرح داده شده است.
3- ✔️ راه های درمان ترس از تاریکی کودکان چیست؟
✔️ برای درمان و کنترل ترس کودکان از تاریکی نیاز است تکنیک های به روزی استفاده کرد که در متن مقاله برخی از آن ها را مشاهده می کنید.