افسردگی و برخی دیگر از اختلالات روانی با خطر های بسیاری از جمله خودکشی همراه هستند. بنابراین برای جلوگیری از پیامد های رفتاری مخرب در افرادی که از افسردگی، پانیک یا غیره رنج می برند؛ معمولا روانپزشکان داروهایی تجویز می کنند.
یکی از داروهای پر کاربرد در دنیای روانپزشکی، دارویی به نام سرترالین یا آسنترا بوده که اگرچه بیشتر برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار می گیرد و به عنوان قرص ضد افسردگی شناخته می شود اما علاوه بر افسردگی در درمان اختلالات پانیک، دوقطبی، وسواس و دیگر اختلالات هم مورد استفاده قرار گیرد.
در این مقاله شما را با داروی آسنترا یا سرترالین آشنا کرده و نحوه عملکرد آن را برایتان شرح داده ایم تا نحوه اثر بخشی آن را متوجه شوید. اما از آنجایی که مصرف هر دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد در قسمت پایانی مقاله عوارض مصرف سرترالین را بیان کرده ایم تا قبل از مصرف قرص آسنترا، این عوارض را بشناسید.
داروی آسنترا چیست
آسنترا (Asentra) یا زولوفت (Zoloft) نام تجاری دارویی به نام سرترالین (Sertraline) است که یک داروی ضد افسردگی به شمار می رود. این دارو که هم به صورت قرص و هم به صورت مایع وجود دارد به گروهی از دارو ها که موسوم به مهار کننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) هستند، تعلق دارد.
سرترالین با به تاخیر انداختن انزال در مردانی که زود انزالی دارند، می تواند به بهبود رابطه جنسی و افزایش قوای جنسی مردان کمک کند. همچنین زولوفت می تواند ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و تعداد حملات وحشت را کاهش دهد. علاوه بر این استفاده از قرص آسنترا میل به انجام کار های اجباری مانند شستن دست، شمارش و چک کردن را که در اختلال وسواس رایج هستند را کاهش می دهد.
به طور کلی سرترالین برای درمان افسردگی، حملات هراس، اختلال وسواس فکری - عملی، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال اضطراب اجتماعی و شکل شدید سندروم پیش از قاعدگی مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو می تواند باعث بهبود خلق و خو، خواب، اشتها و سطح انرژی شده و در بازگرداندن علاقه به زندگی به شما کمک کند.
نحوه عملکرد داروی آسنترا
سروتونین (Serotonin) یک انتقال دهنده عصبی شیمیایی است که تکانه های الکتریکی را در مغز از یک نورون به نورون دیگر منتقل می کند. این ماده شیمیایی که عموما به هورمون احساس خوب معروف است، در مغز افرادی که دچار افسردگی یا اضطراب هستند به صورت کم یا نامتعادل وجود دارد.
نحوه عملکرد داروی آسنترا یا سرترالین به این شکل است که سرعت بازجذب سروتونین در مغز را کاهش داده و از این طریق به مغز اجاز می دهد که برای مدت طولانی تری ماده سروتونین را در شکاف سیناپسی بین نورون ها نگه دارد.
هر چقدر که سروتونین ماندگاری بیشتری در فضای مغز داشته باشد، احساس نشاط و انرژی بیشتری تولید خواهد کرد. به همین دلیل خاصیت اصلی داروی آسنترا، درمان افسردگی است.
عوارض مصرف داروی سرترالین
به طور کلی سرترالین یک داروی بی خطر و موثر است. با این حال مانند اکثر دارو های ضد افسردگی، عوارض جانبی خاص خود را دارد که عموما جزئی هستند و فقط در چند هفته اول بعد از مصرف قرص آسنترا رخ می دهند. عوارض جانبی معمول داروی سرترالین عبارتند از:
خستگی: خستگی از عوارض جانبی رایج سرترالین و سایر SSRI ها است. این عارض در طی هفته های اول درمان شایع بوده و معمولا زمانی که بدن به دارو عادت کند خود به خود از بین می رود. یکی از راه های مقابله با این مشکل این است که این دارو را در شب مصرف کنید تا بر سطح انرژی شما در روز تاثیر مخرب نداشته باشد.
مشکل خواب: برخی از افراد پس از استفاده از سرترالین دچار مشکلات خواب مانند بی خوابی می شوند که این مورد نیز به مرور بر طرف می شود.
کاهش اشتها: معمولا بعد از شروع مصرف سرترالین، کاهش اشتها را احساس خواهید کرد. مانند سایر عوارض جانبی این دارو، این عارضه نیز پس از چند هفته محو می شود اما برای جلوگیری از کاهش وزن سعی کنید عادات غذایی و کالری دریافتی خود را حفظ کنید.
سردرد: سرترالین می تواند شما را دچار سردرد های خفیف کند به خصوص در چند هفته اول بعد از مصرف اما این سردرد ها زمانی که بدنتان به دارو عادت کند، ناپدید می شوند. بهترین راه برای درمان سردرد های ناشی از مصرف سرترالین، هیدراته نگه داشتن بدن، استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه و پرهیز از الکل است.
خشکی دهان: در طی چند هفته اول بعد از مصرف سرترالین ممکن است دچار خشکی دهان شوید. این امر با جویدن آدامس بدون قند، نوشیدن منظم آب، اجتناب از سیگار و تلاش برای تنفس فقط از طریق بینی قابل درمان است.
عوارض جنسی: سرترالین یکی از چندین داروی ضد افسردگی است که می تواند عوارض جانبی جنسی مانند اختلال در نعوظ و کاهش میل جنسی ایجاد کند. بعضی از مردان پس از شروع سرترالین ارگاسم تاخیری را تجربه خواهند کرد.
افزایش وزن: مانند سایر SSRI ها، سرترالین با افزایش وزن ارتباط دارد. حدود 25 درصد از افرادی که از این دارو و سایر دارو های ضد افسردگی استفاده می کنند مقداری افزایش وزن را در نتیجه تغییر اشتها تجربه می کنند که درست مانند اجتناب از کاهش وزن، اجتناب از افزایش وزن با حفط عادات غذایی صحیح و کالری دریافتی مناسب قابل کنترل است.
سرگیجه: سرگیجه یکی از رایج ترین عوارض جانبی سرترالین است که در هفته های اول درمان بسیار شایع بوده و با رسیدن دارو به حالت پایدار در بدن، متوقف خواهد شد.
اسهال: مانند سایر عوارض جانبی معمول سرترالین، اسهال در طی چند هفته اول درمان رایج است. اگر بعد از استفاده از آسنترا دچار اسهال شدید، حتما مایعات زیادی بنوشید تا از کمبود آب بدنتان جلوگیری شود.
با گذشت زمان و عادت کردن بدنتان به داروی آسنترا، عوارض ذکر شده باید کم رنگ شوند در غیر این صورت باید به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این سرترالین با چندین عارضه جانبی جدی نیز مرتبط است که به ندرت اتفاق می افتند و فقط درصد کمی از افرادی که سرترالین مصرف می کنند، آن ها را تجربه خواهند کرد. این عوارض جانبی نادر و خطرناک عبارتند از:
غش و سرگیجه شدید
پریاپیسم که نوعی نعوظ مداوم و دردناک است که بیش از چهار ساعت طول می کشد.
درد قفسه سینه و دشواری در تنفس
خونریزی مداوم در صورتی که جراحتی در بدنتان ایجاد شود یا خون دماغ شوید؛ احتمالا خونریزی به سادگی بند نمی آید زیرا داروی آسنترا به عنوان یک رقیق کننده خون عمل می کند و بر توانایی بدنتان در لخته کردن خون تاثیر می گذارد.
افکار خود کشی
اگر هر کدام از پنج عارضه جدی بالا را بعد از استفاده از قرص آسنترا تجربه کردید باید به پزشک مراجعه کنید زیرا این ها اگرچه نادر هستند اما بسیار خطرناک تلقی می شوند و باید توسط پزشک درمان شوند.
نکات مهم مصرف قرص آسنترا
به طور کلی لازم است که قرص آسنترا را مطابق دستور پزشک مصرف کنید اما در این بخش از مقاله برخی از نکات مهم مصرف قرص آسنترا را برایتان بازگو کرده ایم که آگاهی از آن ها می تواند برایتان مفید واقع شود.
قرص سرترالین و بارداری
اگر در هنگام مصرف زولوفت باردار هستید یا قصد بارداری دارید حتما این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. زیرا استفاده از سرترالین در سه ماهه سوم ممکن است احتمال ابتلا به بیماری نادری را در جنین افزایش دهد که به عنوان فشار خون ریوی مداوم شناخته می شود و باعث ایجاد مشکلات تنفسی حاد برای فرزندتان خواهد شد.
با این حال ممکن است برخی از خانم ها نیاز به ادامه مصرف زولوفت در دوره بارداری داشته باشند زیرا مزیت درمان بیماریشان بیشتر از خطرات احتمالی است. به طور کلی این موضوع به تصمیم و تشخیص متخصص زنان و زایمان بستگی دارد.
فراموشی دوز قبلی سرترالین
بهتر است که سعی کنید سرترالین را هر روز در یک ساعت مشخص مصرف کنید. اما اگر به هر دلیلی یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری، آن را استفاده کنید مگر این که به نوبت مصرف دوز بعدی تان خیلی نزدیک شده باشید. در این صورت لازم نیست دوز فراموش شده مصرف شود. به عبارت دیگر هرگز دو دوز زولوفت را به طور همزمان مصرف نکنید.
متوقف کردن مصرف زولوفت
قطع سرترالین ممکن است منجر به علائم ترک شود که به آن سندروم قطع SSRI نیز گفته می شود. این علائم شامل تحریک پذیری، اضطراب و علائمی شبیه به آنفولانزا هستند. بنابراین هرگز و بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید.
حتی اگر احساس کردید که به طور کلی درمان شده اید و دیگر نیازی به مصرف قرص ندارید، طبق نظر پزشک درمان را کامل کنید. زمانی که لازم باشد که دارو قطع شود، پزشک یک استراتژی کاهش دهنده را برای علائم ترکی که تجربه خواهید کرد به شما ارائه خواهد داد.
تداخل دارویی با قرص آسنترا
برخی از دارو ها ممکن است با سرترالین تداخل داشته باشند و عوارض جانبی خطرناکی داشته باشند. برخی از داروهایی که نباید با آسنترا مصرف شوند عبارتند از:
داروهای میگرن به نام تریپتان(Triptan)
داروهای ضد افسردگی دیگر
برخی از دارو های ضد درد مانند ترامادول(Tramadol)
آنتی بیوتیکی به نام لینزولید(Linzolid)
داروهای پیموزید (Pimozide) که برای درمان سندروم توره استفاده می شوند
قرص های ایپوبروفن، وارفارین(Warfarin) و آسپرین
کلام آخر
قرص سرترالین که با نام آسنترا یا زولوفت هم شناخته می شود در درمان بسیاری از اختلالات روانی موثر واقع شده و کاربرد های درمانی بسیاری دارد. این دارو با تاثیراتی که بر جذب سروتونین در مغز می گذارد می تواند ایجاد سرخوشی و نشاط کرده و برای بیمارانی که به افسردگی مبتلا هستند ایجاد انگیزه و علاقه به همراه داشته باشد.
اما این دارو نیز مانند قرص ها و داروهای دیگر، عوارض جانبی خاص خود را دارد که به خصوص زمانی که با دارو های دیگر مانند آسپرین یا داروی میگرن تداخل ایجاد کند می تواند بسیار خطرناک باشد و باید برای درمان این عوارض به پزشک مراجعه شود.
سوالات متداول
1- ✔️ قرص سرترالین برای درمان چه بیماری هایی استفاده می شود؟
✔️ از این قرص در درمان بیماری های افسردگی، هراس، وسواس و دیگر اختلالاتی استفاده می شود که در مقاله به طور کامل بیان شده اند.
2- ✔️ نحوه عملکرد قرص آسنترا بر روی مغز چگونه است؟
✔️ قرص آسنترا بازجذب سروتونین را در مغز کاهش می دهد که توضیحات تکمیلی در این رابطه در مقاله عنوان شده است.
3- ✔️ عوارض مصرف قرص سرترالین چیست؟
✔️ مصرف این قرص عوارض معمول مانند سردرد و اسهال و غیره دارد و عوارض جدی و خطرناک مانند افکار خود کشی، خونریزی و مواردی از این قبیل که در متن مقاله به تمامی موارد اشاره شده است.
