دوست خیالی کودک

آیا تا کنون دیده‌اید که فرزند‌تان یک عروسک را بردارد و با آن همانند یک انسان بازی کند، یا یک سنگ را به مانند یک ماشین فرض کند و با آن بازی کند؟ کودکان در تصورات خود با دوستان خیالی خود صحبت، تعامل و بازی می کنند. همه کودکان ممکن است دوست خیالی نداشته باشند و حضور دوست خیالی نباید باعث نگرانی والدین شود، این دوست خیالی در هر شکل یا اندازه ای هستند ممکن است یک دوست نامرئی، یک حیوان، یک چیز خارق‌العاده، یا یک وسیله، مانند یک اسباب‌بازی یا حیوان عروسکی باشد.

دوست خیالی بخش عادی و سالم، بازی دوران کودکی که ممکن است همیشه در کنار کودک یا در زمان های خاصی باشند، به کودک کمک می کند روابط خود را کشف و خلاقیت خود را به کار بگیرد. در این مقاله توضیحاتی در خصوص دوست خیالی، فواید و معایب دوست خیالی کودک، نحوه برخورد با دوست خیالی کودک ارائه شده است.

دوست خیالی کودک چیست

تخیل کودکان در حدود 2/5 تا 3 سالگی شروع به رشد می‌کند، که این موضوع نشان‌ دهنده شروع بازی های وانمودی است. در بازی وانمودی کودک، چوب را اسبی در نظر می گیرد که سوارش شده و حركت می كند که این موضوع نشان دهنده رشد تخیل در کودک است. کودک می تواند حتی بدون وسیله یا ابزار خاصی به بازی از طریق تجسم بپردازد مانند زمانی که دوست خیالی را در ذهن خود مجسم می کند، لازم است والدین این قابلیت موجود در کودک خود را تشویق و پرورش دهند.

کودکان با بازی یا صحبت کردن با دوست خیالی اگر احساس تنهایی یا بی حوصلگی می کنند، همیشه کسی را دارند که با او بازی یا صحبت کنند. کودکانی که دوستان خیالی دارند نسبت به کودکان دیگر اجتماعی تر و خونگرم تر هستند و ممکن است در بازی با کودکان دیگر همدلی بیشتری از خود نشان دهند. حتی کودکانی که خواهر یا برادر دارند نیز دوست های خیالی دارند و این تصور بعضی از والدین تک فرزند که دوست خیالی را جبرانی برای نداشتن خواهر و برادر می دانند اشتباه است. 

داشتن دوستان خیالی در کودکان به والدین کمک می کند، تا دنیای درونی کودک، علاقمندی ها و یا حتی اینکه از چه چیزی هایی متنفر است آگاه شوند و به طور کلی سلیقه او را بشناسند. کودکان زیر 7 سال دوستان خیالی بیشتری دارند. اگر چه گزارش های دیگر نشان می دهد که دوستان خیالی در کودکان تا 12 سال هم ممکن است وجود داشته باشد.

حتما بخوانید: بازی های کودکانه

 

 

فواید دوست خیالی کودکان

براساس مطالعات صورت گرفته داشتن دوست خیالی برای کودک مزایای بسیاری دارد، مخصوصا برای کودکانی که در شرایط سختی قرار گرفتند می تواند به عنوان منبع آرامش برای کودک باشد. زمانی که دوست خیالی کودک کار اشتباهی انجام می دهد کودک او را سرزنش کرده و یا از او در مواقعی مانند بیماری از دوست خیالی مراقبت می کند، این گونه رفتارها کمک می کند تا کودک با ترس ها، آرزوها و نیازهای خود آشنا شده و با دنیای درونی خود به واسطه داشتن دوست خیالی روبرو شود. سایر مزیت های داشتن دوست خیالی در کودک عبارتند از:

شناخت اجتماعی بالاتر

جامعه پذیری بیشتر

تقویت خلاقیت

استراتژی های مقابله ای بهتر

افزایش درک عاطفی

افزایش مهارتهای اجتماعی مانند همدلی با دیگران

دوستان خیالی ممکن است برای کودک دوستی، حمایت، سرگرمی و ... فراهم کنند.

حل مسئله و مدیریت احساسات

کاوش در ایده آل ها

داشتن یک همراه برای بازی فانتزی

داشتن کسی برای غلبه بر ترس از تنهایی

اجازه دادن به کودکان برای کشف رفتارها و نقش ها در روابط

حتما بخوانید: راه های پرورش خلاقیت در کودکان

معایب دوست خیالی

در حالی که اکثر دوستان خیالی به عنوان فردی مهربان، دوستانه و مطیع در نظر گرفته می شوند، اما همه آنها این طور نیستند، در این صورت داشتن دوست خیالی معایبی را به همراه دارد که عبارتند از:

برخی از دوستان خیالی مخل، قانون شکن یا تهاجمی هستند.

برخی از دوستان خیالی حتی باعث ترس، ناراحتی یا درگیری با کودکان شوند.

دوست خیالی می تواند تمایل به ارتباط با دوستان واقعی را در کودک کاهش دهد.

تاثیرات دوست خیالی بر کودک بسیار حائز اهمیت است ممکن است او دوست بدی باشد و اگر کودک رفتارهای خطرناک به واسطه داشتن دوست خیالی اش انجام داد لازم است از متخصص روانشناسی کمک بگیرید.

حتما بخوانید: مزایا و معایب پیش دبستانی برای کودکان

نحوه برخورد با دوست خیالی کودک

هر کودکی متفاوت است، دوستان خیالی هر کودکی نیز با دیگری تفاوت دارد، از این رو والدین در خصوص نحوه برخورد با این شرایط باید آموزش ببینند تا کودک این مرحله از رشد خود را به خوبی پشت سر بگذارد. از جمله نکاتی که والدین در خصوص نحوه برخورد با فرزندشان باید بدانند عبارتند از:

در این شرایط والدین باید دوست خیالی کودک را بپذیرند، اما سعی کنند وارد تعامل با او نشوند. اگر فرزندتان در مورد دوست خیالی خود به شما می گوید، سوال بپرسید. می‌توانید درباره فرزندتان، علایق او و کارهایی که ممکن است دوست خیالی برای او انجام دهد بیشتر بدانید.

اگر فرزند شما یا دوست خیالی او مشکلی ایجاد کرد، می توانید حد و مرزهایی را تعیین کنید. نیازی به تسلیم شدن به رفتار بد یا تظاهر نیست. به علاوه، تعیین مرزها می تواند یک جنبه آموزشی هم داشته باشد و باعث افزایش مسئولیت پذیری در کودک شود.

کودک در بعضی مواقع ممکن است دوست خیالی خود را در اشتباهات خود مقصر جلوه دهد، در این شرایط والدین باید به طور صریح به کودک بگوید دوستش قادر به انجام این کار نیست و بعد از آن از کودک بخواهد که خودش اشتباهش را جبران کند.

اگر کودک بر اثر یک استرس پس از سانحه و شرایط سخت زندگی برای خود دوست خیالی بسازد یا اگر کودک از آزار و اذیت های دوست خیالی خود شکایت کند، نیاز به مداخله روانشناس کودک است چرا که ممکن است نشان از مشکل یا وجود تنش روانی در کودک باشد. 

در مواقعی که کودک از والدین هم درخواست همراهی با او و دوست خیالی اش را داشت، والدین مضطرب نشوند و آرام باشند و تا زمانی که رفتار کودک مشکل ساز نیست با او همراهی کنند. اگر کودک از مادر بخواهد که کاری برای دوست خیالی اش انجام دهد یا از دوست خیالی والدین چیزی بپرسد لازم است والدین اگر برایشان خسته کننده و تکراری شده از خود کودک بخواهند که این کارها را انجام دهد.

هرگز کودک را بخاطر داشتن دوست خیالی مسخره نکنید. کم کم کودک یاد می گیرد روابط اجتماعی خود را گسترش داده و رابطه با دوستان واقعی ایجاد کرده و تجربه های جدید کسب کند.

از کودک بخواهید در مورد دوست خیالی خود با شما صحبت کند، اما اگر نخواست راجع به او صحبت کند و آن را یک راز می داند بهتر است به احساس او احترام بگذارید.

والدین به کودک نگویند تو بزرگ شدی و نباید دوست خیالی داشته باشی، صبور باشید تا در زمان مناسب خود کودک این کار را کنار بگذارد.

حتما بخوانید: بی ادبی فرزند و نحوه برخورد با آن

 

 

سوالات متداول

1- ✔️ دوست خیالی چیست؟

✔️ کودکان در تصورات خود با دوستان خیالی خود که در هر شکل یا اندازه ای هستند صحبت، تعامل و بازی می کنند توضیحات بیشتر در متن مقاله ارائه شده است.

2- ✔️ فواید دوست خیالی چیست؟

✔️ دوست خیالی برای کودک مزایای بسیاری دارد مانند افزایش شناخت اجتماعی، جامعه پذیری بیشتر، تقویت خلاقیت سایر مزایا به طور کامل در متن مقاله ارائه شده است.

3- ✔️ معایب دوست خیالی چیست؟

✔ در حالی که اکثر دوستان خیالی به عنوان مهربان، دوستانه و مطیع در نظر گرفته می شوند، همه آنها این طور نیستند، برخی از دوستان خیالی مخل، قانون شکن یا تهاجمی، یا حتی باعث ترس، ناراحتی یا درگیری با کودکان شوند. سایر معایب داشتن دوست خیالی در متن مقاله ارائه شده است.