هوش چیست؟ از کجا می آید؟ تست هوش دقیقا چه چیزی را به ما نشان می دهد؟ هوش چگونه رشد می کند؟ چطور می توان هوش را اندازه گیری کرد؟ همان طور که انسان ها از نظر شکل و قیافه ظاهری با یکدیگر تفاوت دارند، از نظر ویژگی های روانی نیز مانند هوش، استعداد، رغبت و دیگر ویژگی های روانی و شخصیتی نیز بین آنها تفاوت های آشکار وجود دارد.
مبحث هوش بسیار جذاب و مهم است و ذهن افراد را به خود درگیر می کند، سوال هایی که دغدغه همیشگی بوده مانند اینکه آیا من باهوش هستم؟ یا متوسط یا عقب مانده؟ آیا کسی که مسائل ریاضی را خیلی سریع حل می کند فرد باهوشی است؟ آیا فردی که در حل کردن مشکلات به دیگران کمک می کند هوش بالایی دارد؟
هوش انواع مختلفی دارد مانند هوش هیجانی (EQ)، هوش اجتماعی، هوش هنری، هوش معنوی و هوش فرهنگی در واقع انسان ها برای کسب موفقیت در زندگی باید ابعاد مختلفی از هوش را داشته باشند. در این مقاله تعریف هوش، انواع تست هوش، مزایا و معایب تست هوش ارائه شده است.
تعریف هوش چیست
هوش یا آی کیو با نام های دیگری مانند ضریب هوشی و بهره هوشی نیز شناخته می شود. هوش را مانند قد یا وزن نمی توان به طور مسقیم مشاهده و یا اندازه گیری کرد. از هوش تعاریف متفاوتی ارائه شده است و صاحب نظران مختلف هوش را به گونه های مختلفی تعریف کرده اند. هر چند تعریف مشخصی از هوش نمی توان داشت، اما عناصری از هوش وجود دارد که اکثریت روان شناسان در مورد آن ها با هم توافق دارند که در زیر شرح داده شده است.
توانایی پرداختن به امور انتزاعی تفکری که به صورت تصور و خیال است.
توانایی حل کردن مسائل از طریق کسب بینش
توانایی یادگیری از تجربه و یاددهی
توانایی سازگار شدن با موقعیت های جدید در زندگی یا با محیط، بدین معنی که هر فردی که بتواند در هر محیطی خود را با آن شرایط سازگار کند دارای هوشی حداقل نرمال است.
هوش یا آی کیو به معنای تمرکز حواس و تداوم در به کار انداختن تواناییها
هوش یعنی توانایی استفاده از نمادها و علائم، زبان، نحوه استفاده از سمبل ها
در واقع هوش شامل برخی ویژگی های نسبتا ثابت افراد که در تعامل بین وراثت و محیط شکل می گیرد. عوامل بسیاری در هوش و توانایی های ذهنی مانند تفاوت های جنسیتی، تعداد افراد خانواده، ترتیب تولد، شغل پدر و مادر، شرایط اجتماعی - اقتصادی، عوامل فرهنگی و محیطی نقش دارند.
انواع تست هوش چیست
امروزه تست های هوش بسیاری جهت اندازه گیری هوشبهر یا همان آیکیو (IQ) وجود دارند. از جمله انواع تست های هوش عبارتند از:
۱تست بینه به عنوان قدیمیترین آزمون برای سنجش هوش شناخته میشود که آزمون استنفورد _ بینه شکل تجدید نظر شده است که به فارسی نیز برگردانده شده است. پنج زمینه دانش، استدلال عددی، استدلال سیال، حافظه فعال در تست هوش استنفورد بینه مورد سنجش قرار میگیرند.
۲آزمون های هوشی وکسلر (پیش دبستانی، کودک تا بزرگسال) تا دیگر آزمون های متناسب با سن که بهره هوشی افراد را می سنجد و در نهایت مشخص می کند که فرد به نسبت همسالان خود در چه جایگاهی قرار دارد.
۳تست ریون از دیگر آزمون های هوش است که به لحاظ سهولت اجرا معروف است و توانایی استدلال و توانایی مهارت حل مسئله را ارزیابی می کند.
۴تست هوش آدمک گودیناف، بهترین ابزار سنجش هوش کودکانی که زبان نمی دانند و قادر به سخن گفتن نیستند و برای کودکان ۳ تا ۱۳ سال است.
۵تست هوش کتل این تست هوش یک آزمون بین المللی است که هوش غیر کلامی را سنجیده و از اعتبار و روایی بالایی بر خوردار است.
۶تست هوش چندگانه گاردنر، این تست تنها هوش غیرکلامی را می سنجد و هوش را در 8 بعد می سنجد. در این تست می توانید از سبک یادگیری مناسب، شغل مناسب و افراد مشهور شبیه به خود آگاهی یابید.
با توجه به نمرات حاصل از اجزای آزمون های هوشی و تعیین بهره هوشی، افراد در طبقات مختلفی قرار میگیرند. تا سال های پیش این طور تصور می شد که بالا بودن بهره هوشی، به معنای بالا بودن توان ذهنی برای حل مسائل ریاضی و درسی است و کسانی که هوش بالاتری دارند، موفقیت تحصیلی بالاتری دارند و بر عکس اما امروزه ثابت شده است که بالا بودن هوش می تواند منجر به موفقیت تحصیلی شود اما تضمینی برای موفقیت در زندگی اجتماعی یا سایر ابعاد زندگی انسان نیست.
انواع دیگری از هوش معرفی شده است که انسان برای رسیدن به موفقیت باید از این هوش ها نیز برخوردار باشد، از جمله آن ها هوش هیجانی (EQ)، هوش جسمانی، هوش اخلاقی، هوش معنوی و هوش فرهنگی است. ابتدا اطمینان حاصل کنید که تست هوش مورد نظر دارای اعتبار باشد. تست های روان شناسی نیز باید توسط یک متخصص آموزش دیده اجرا و تفسیر شوند و افراد غیر متخصص در موسسه، مهدکودک یا مدرسه ها، صلاحیت برگزاری تست هوش و سنجش میزان IQ کودک را ندارند.
مزایا و معایب تست هوش
افراد برای آنکه بدانند در چه کارهایی اثر بخشی بالاتر و در چه کارهایی نقاط ضعف دارند، از تست های هوش استفاده میکنند. تست های هوش برای این طراحی شدهاند که افراد بتوانند با کمک آنها مهارت های شناختی مانند استدلال، منطق و حل مسئله را در خود به چالش بکشانند. اما این تست ها مانند هر آزمون دیگری مزایا و معایب خاص خود را دارند. مزایای تست های هوش عبارتند از:
آزمون های هوش، رفتار آينده را به دقت پيشبيني ميكنند.
یک طرح کلی از نقاط قوت و ضعف ذهنی و روانی فرد ارائه می دهند.
انجام تست های هوش میتواند یک فرآیند سرگرم کننده باشد، بسیاری از مردم کنجکاوند و دوست دارند تا عدد ضریب هوشی خود را به دست آورند.
خیلی وقت ها این تست ها و نتایج مربوط به آنها استعدادهایی را در افراد بر ملا می کند که باعث پیشرفت و کسب موفقیت های بزرگ شده است.
معلم ها، والدین و روان شناسان می توانند برنامه های درسی فرد را طبق سطح انتظارات و درک او تنظیم کنند.
برخی محققان معتقدند که تست های آی کیو دارای معایب جدی می باشند. از جمله معایب تست های هوش عبارتند از:
اکثر تست های هوش برای توضیح توانایی های مختلف فرد کافی نیست چرا که تنها یک نمره و نتیجه خاص ارائه می دهند.
ارزیابی نکردن و پیش بینی نکردن توانایی افراد در موقعیت های دیگر
تست های هوش می توانند منجر به برچسب زدن در افراد شوند، این برچسب، چه مثبت باشد چه منفی، در هر دو صورت به رفتار نامتعادل و غیر طبیعی کودکان منجر می گردد.
بنابراین تست های هوش نباید به عنوان یک شاخص کامل از پتانسیل ذهنی یک فرد در نظر گرفته شوند و مهم تر از انجام تست IQ، شناخت نیازهای کودک و تلاش برای تعامل بهتر با اوست.
سوالات متداول
1- ✔️ هوش چیست؟
✔️ از هوش تعاریف متفاوتی ارائه شده است اما در تعاریف مختلفی که از هوش ارائه شده است صاحب نظران در عناصری با هم مانند توانایی پرداختن به امور انتزاعی، توانایی حل کردن مسائل از طریق کسب بینش و توانایی یادگیری از تجربه و یاددهی مشترک هستند سایر عناصر مشترک در تعریف هوش در متن مقاله ارائه شده است.
2- ✔️ انواع تست هوش چیست؟
✔️ امروزه تست های هوش بسیاری جهت اندازه گیری هوشبهر یا همان آی کیو (IQ) وجود دارند. از جمله انواع تست های هوش می توان به تست بینه و وکسلر از معتبر ترین آزمون های هوش اشاره کرد سایر انواع تست های هوش در متن مقاله ارائه شده است.
3- ✔️ مزایا و معایب تست هوش چیست؟
✔️ تست ها نیز مانند هر آزمون دیگری مزایا و معایب خاص خود را دارند. از جمله مزایای استفاده از تست های هوش به پیش بینی رفتار آینده و از جمله معایب تست های هوش به ارزیابی نکردن و پیش بینی نکردن توانایی افراد در موقعیت های دیگر اشاره کرد، سایر مزایا و معایب استفاده از آزمون های هوش در متن مقاله ارائه شده است.
پاسخ مشاور: یکی از خوب ها است