امروزه با افزایش میزان بروز سرطان در جهان روبرو هستیم و سوء تغذیه و کاهش وزن در بیماران مبتلا به سرطان شیوع بالایی دارد که می تواند ناشی از اثرات موضعی تومور و یا اثرات جانبی درمان های ضد سرطان باشد. از مهم ترین عواقب سوء تغذیه و کاهش وزن می توان به کاهش کیفیت زندگی، مستعد شدن بیمار به عفونت ها، دیر التیام یافتن زخم ها، کاهش میزان تحمل و پاسخ به درمان های ضد سرطانی، افزایش مدت بستری در بیمارستان، افزایش هزینه های درمانی و افزایش مرگ و میر اشاره کرد.
به دلیل نقش و اهمیتی که تغذیه صحیح در پیشگیری، درمان و همینطور بهبود نتایج درمانی بیماران مبتلا به سرطان دارد، در این مقاله به تغذیه مناسب و نامناسب بیماران سرطانی و اهمیت رژیم غذایی در بیمار سرطانی پرداخته شده است.
تغذیه مناسب بیماران سرطانی
سرطان در واقع زمانی اتفاق می افتد که سلول های یک قسمت از بدن شروع به رشد خارج از کنترل می کنند و برای سلول های طبیعی بدن مزاحمت ایجاد می کنند. درمان سرطان به شکل بهبود، کنترل بیماری و تسکین است. براساس نوع سرطان و مرحله بیماری طبق نظر پزشک معالج درمان های مختلف و موثر دارویی و روانشناختی نیز به دلیل اثرات روانی بیماری سرطان صورت می پذیرد. یکی از علل ایجاد سرطان این است که بدن دستخوش تغییراتی به دنبال سوء تغذیه می گردد، بنابراین تغذیه مناسب اهمیت پیدا می کند که در این خصوص رعایت موارد زیر جهت پیشگیری و درمان سرطان ضروری است.
برای مثال به جای قند از عسل استفاده شود، البته در استفاده از عسل هم باید احتیاط کرد.
رژیم های حاوی سبزی تازه، آب میوه تازه، آجیل و میوه و غلات کامل حبوبات بسیار مفید می باشد.
استفاده از نمک دریا به جای نمک سفره زیرا حاوی مواد معدنی است که به بهبود عملکرد بدن کمک میکند.
استفاده از چای سبز به جای قهوه و چای چرا که دارای خواص ضد سرطان است
برخی از مرکبات مانند لیمو، لیموترش، گریپ فروت و پرتقال برای بیماران سرطانی مناسب است.
از زردچوبه، زنجبیل و دارچین که ادویه هایی دارای خواص ضد سرطانی اند، در حد متعادل در برنامه غذایی خود استفاده نمایند.
مواد غذایی پر پروتئین مثل تخم مرغ، شیر، ماست، گوشت های سفید بدون چربی و ماهی های پرچرب. لوبیا، سویا، آجیل در رژیم غذایی بیماران سرطانی قرار داده شود.
نوشیدن مقدار زیادی مایعات در روز بسیار توصیه می شود.
تغذیه نامناسب بیماران سرطانی
یکی از مشکلات شایعی که همراه با سرطان به سراغ فرد می آید، بی اشتهایی عصبی است که منجر به عدم تامین نیازهای بدن می گردد، از این رو تغذیه مناسب به روند درمان و بهبودی فرد کمک می کند. غذای مشخصی که سرطان زا باشد، در حال حاضر شناسایی نشده است. اما بعضی مواد شیمیایی، آفت کش ها، سم ها و مواد افزودنی می توانند سرطان را در بدن ایجاد کنند. یکی از راه هایی که در مبارزه با سرطان موثر است، پرهیز از تغذیه نامناسب در بیماران سرطانی است که از جمله این موارد عبارتند از:
با قطع مصرف مواد قندی می توانیم مانع از تامین غذای سلول های سرطانی شویم.
نمک دارای افزودنی های شیمیایی است. خوردن تنقلاتی مانند چیپس یا آجیل های شور و سس های مختلف پرهیز شود.
از خوردن قهوه، چای، شکلات به دلیل مقادیر بالای کافئین پرهیز شود.
از خوردن نان برشته و نیم سوخته، ته دیگ و غذاهای سرخ کردنی پرهیز شود.
از مصرف خوراکی های صنعتی، فست فودها، سوسیس و کالباس ها و نوشابه ها پرهیز شود.
نان لواش و تافتون، به دلیل اینکه به شدت قند و انسولین را بالا می برند و یکباره قند پایین می آید و باعث به هم ریختگی اوضاع بیمار می شود و باید از رژیم غذایی حذف شوند.
اهمیت رژیم غذایی بیمار سرطانی
در بیماری سرطان ایمنی بدن به دلیل خود بیماری و هم بخاطر روند شیمی درمانی در بیمار سرطانی ضعیف می شود، در نتیجه انتخاب صحیح مواد غذایی برای تغذیه در بیمار سرطانی اهمیت زیادی دارد. شواهد موجود بیانگر این مهم است که نزدیک به 35 % مرگ ناشی از سرطان با مصرف رژیم غذایی مناسب کاهش می یابد، عدم توجه به تغذیه و کیفیت آن و نقش پر رنگ تغذیه در سلامتی موجب مبتلا شدن به سرطان خواهد بود.
همینطور تغذیه و رژیم غذایی مناسب می تواند عوارض ناشی از روند شیمی درمانی بر روی گوارش و مصرف غذای فرد مبتلا به سرطان تاثیر گذار باشد. رژیم غذایی بیمار سرطانی باید زیر نظر متخصص تغذیه به صورت مدام و مستمر بررسی گردد، تا بیمار دچار کاهش وزن نگردد و وزن فرد در محدوده نرمال باقی بماند. همینطور مصرف برخی داروها باعث افزایش وزن در بیمار مبتلا به سرطان می شود که در این موارد نیز توجه به تغذیه بیماران سرطانی از اهمیت زیادی برخوردار است.
تغذیه مناسب در بیماران سرطانی بر همه جنبه های زندگی بیمار تاثیر مثبت می گذارد و منجر به داشتن حسی بهتر، انرژی بیشتر و مقابله با ناامیدی در زندگی او می شود. تغذیه مناسب و دریافت مواد مغذی در بیماران سرطانی، در زمان ابتلا و یا حتی پس از طی کردن دوره درمان با تقویت سیستم ایمنی بدن از ایجاد عفونت ها، بازگشت دوباره علائم بیماری و ابتلا به سرطان ثانویه یا سایر بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی و دیابت پیشگیری می کند.
سوالات متداول
1- ✔️ از مهم ترین عواقب سوء تغذیه و کاهش وزن در بیماران سرطانی چیست؟
✔️ کاهش کیفیت زندگی و مستعد شدن بیمار به عفونت ها سایر عواقب سوء تغذیه در بیماران سزطانی در متن مقاله به طور کامل ارائه شده است.
2- ✔️ تغذیه مناسب بیماران سرطانی چیست؟
✔️ استفاده از جانشین های مصنوعی قند مانند عسل، رژیم های حاوی سبزی تازه، آب میوه تازه، آجیل، میوه و غلات کامل حبوبات سایر مواردی که به تغذیه مناسب بیمار سرطانی کمک می کند در متن مقاله عنوان شده است.
3- ✔️ تغذیه نامناسب بیماران سرطانی چیست؟
✔️ یکی از راه هایی که در مبارزه با سرطان موثر است، پرهیز از تغذیه نامناسب در بیماران سرطانی است مانند مصرف مواد قندی، خوردن تنقلاتی مانند چیپس یا آجیل های شور سایر مواردی که باعث تغذیه نامناسب در بیماران سرطانی می شود در متن مقاله ارائه شده است.