افسردگی به عنوان نوعی بیماری به قدری توسعه پیدا کرده که آن را سرما خوردگی اختلالات روانی نامیده اند، با این تفاوت که افسردگی کشنده است. افسردگی به عنوان یکی از انواع اختلالات روانی، شایع ترین اختلال روانی در تمامی فرهنگ ها با احساسات فلج کننده ای مانند نا امیدی و یاس، تنهایی، تحریک پذیری، بی ارزشی، بی قراری و اضطراب همراه است.
درمان های مختلفی برای افسردگی از جمله داروهای آرام بخش و ضد افسردگی وجود دارد و راه حل های دیگری هم برای رهایی از افسردگی مانند نحوه برخورد و نوع رفتار با بیمار افسرده ارائه شده است که نه تنها عامل مهمی در درمان بلکه در تداوم افسردگی نیز نقش دارد، از این رو در این مقاله راه های تشخیص افسردگی در افراد، نحوه برخورد درست و غلط با فرد افسرده صحبت شده است.
راه های تشخیص افسردگی در افراد
غم یک واکنش طبیعی در انسان، نسبت به شرایط استرس آور و دردناک است و تمامی انسان ها در بخشی از زندگی خود احساس غم را تجربه می کنند، اما افسردگی یک بیماری است که در آن عملکرد شخصی، شغلی و تحصیلی مختل می گردد. اختلال افسردگی در مجموعه ای از علائم بروز می کند که براساس کمیت و کیفیت و مدت زمان دارا بودن این علائم می توان تشخیص داد که فرد به یکی از انواع افسردگی مبتلا شده است. ملاک های تشخیص آن براساس آخرین طبقه بندی انجمن روانپزشکی آمریکا عبارتند از:
خلق افسرده، مهم ترین نشانه افسردگی تغییر در خلق و خو که به صورت غم و اندوه در غالب روزها وجود دارد. برای مثال، فرد احساس می کند بغضی در گلو دارد، دائم می خواهد گریه کند و نمی تواند جلوی گریه خود را بگیرد.
کاهش مشخص علاقه یا لذت، برای مثال قبلا کتاب خواندن را دوست داشت و آن را دنبال می کرد اما بعد از اینکه دچار افسردگی شده حوصله، تلاش و پشتکار خود را از دست داده است.
کاهش یا گاهی افزایش چشمگیر وزن، فرد افسرده اشتها به غذا را از دست می دهد و میلی به غذا خوردن ندارد که منجر به کاهش وزن در او می شود و یا اینکه به دلیل اینکه غذا برای فرد افسرده مزه ندارد و از خوردن آن لذتی نمی برند، زیاد می خورند تا شاید غذا به دهانشان مزه بدهد و یا دچار پر اشتهایی عصبی هستند و چاق می شوند.
بی خوابی و گاهی پر خوابی، فردی که قبلا 7 یا 8 ساعت می خوابید و خواب راحتی داشت، اکنون نمی تواند حتی دو ساعت بخوابد با کوچک ترین صدایی از خواب می پرد و دیگر خوابش نمی برد، فرد افسرده ای هم که دچار پر خوابی می شود، 12ساعت می خوابد اما همچنان احساس کسالت و خستگی می کند.
سر آسیمگی یا کندی روانی - حرکتی، کاهش یا افزایش سرعت و توانایی فرد در مقایسه با دیگران کند و آهسته تر و یا تندتر وظایف و کارهای روزمره خود را انجام میدهند.
خستگی یا فقدان انرژی، افسردگی انرژی روانی فرد را پایین می آورد. در این حالت فرد توان لازم برای بسیاری از فعالیت های روزانه خود را ندارد.
احساس بی ارزشی و احساس گناه مفرط، نسبت به اعمال خودشان، سرنوشت فرزندشان، همسرشان و اعضای خانواده شان افراد افسرده را عذاب می دهد، مانند اینکه خود را عامل بدبختی و مشکلات اعضای خانواده می دانند.
کاهش توانایی قدرت ذهن و تمرکز یا تفکر
افکار تکرار شونده راجع به مرگ و خودکشی و حتی اقدام به آن، غالبا در افراد افسرده دیده می شود و در بسیاری از موارد اقدام به خودکشی نیز ممکن است کرده باشند. میزان اقدام به خودکشی در زنان بیشتر از مردان است اما خودکشی که منجر به مرگ شود و خودکشی موفق باشد در مردان بیشتر است.
برای تشخیص افسردگی عمده نیاز است از بین علایم فوق حداقل 5 علامت که باید حتما یکی از آن ها علایم 1، 2 باشد به مدت حداقل دو هفته وجود داشته باشد. از دیگر علائمی که در افراد افسرده مشاهده و یا اینکه خود فرد افسرده گزارش می دهد عبارتند از:
کاهش حافظه یا فراموشی، نشخوار فکری، نا امیدی نسبت به آینده، پرخاشگری که در آن فرد به دیگران حمله می کند و فحش می دهد و کتک کاری می کند، کاهش اعتماد به نفس، بی توجهی به آراستگی ظاهری از قبیل مو و لباس، گوشه گیری، کاهش میل جنسی و بر هم زدن نظم قاعدگی در زنان اشاره کرد. از آنجایی که افکار خودکشی و اقدام به خودکشی در فرد افسرده وجود دارد بسیار حائز اهمیت است که این موضوع را جدی گرفته و هر چه سریع تر از متخصص روانشناسی و روانپزشک کمک بگیرید.
نحوه برخورد با فرد افسرده
در تبیین ریشه های افسردگی نظریه های مختلفی وجود دارد بعضی آن را زیستی، بعضی روانی - اجتماعی گروهی نیز ترکیبی از هر دو می دانند. فارغ از علت افسردگی، اطرافیان لازم است یاری و مهربانی و شکیبایی به خرج دهند تا فرد افسرده بتواند این مرحله از زندگی خود را به خوبی پشت سر گذاشته و درمان در او صورت پذیرد. از جمله مواردی که در برخورد با فرد افسرده بسیار کمک کننده است به شرح زیر می باشد
آماده کمک به فرد افسرده شوید کنار او قرار بگیرید دست او را در دست خود بگیرید، مهارت گوش دادن خود را بالا برده و جملات محبت آمیزی را برای آرام کردن او به کار بگیرید.
برای اینکه به او تسلی بدهید گام های کوچکی بردارید برای مثال اگر در قالب کلمات نتوانستید احساستان را به او بروز دهید، برای او کارت پستال یا یک پیام صوتی یا پیامک بفرستید.
لازم است اطرافیان فرد افسرده درباره افسردگی اطلاعات کسب کنند تا با افزایش آگاهی خود جلوی واکنش ها و برداشت های غلط خود را بگیرند.
اطرافیان و خانواده فرد افسرده باید صبور باشند و به فرد این اطمینان را بدهند که فرقی نمی کند این سختی ها چقدر زمان بر باشند، در کنارشان خواهند ماند.
نحوه برخورد غلط با فرد افسرده
حمایت و تشویق خانواده و اطرافیان نقش مهمی در بهبودی فرد افسرده دارد و می تواند به او کمک کند تا با علائم افسردگی خود کنار بیاید، بر افکار منفی خود غلبه کنند و خوش بینی و لذت را در زندگی خود بیابند. گاهی اوقات درک نکردن رفتارها و احساسات فرد افسرده، باعث می شود که فرد افسرده در روند افسردگی خود دچار مشکلاتی شود از جمله این برخوردهای غلط با فرد افسرده عبارتند از:
استفاده از جملات نادرست، مانند خودت مقصری، چرا خودت به خودت کمک نمی کنی، ما هیچوقت روی خوش تو را ندیدیم، تو که همه چیز داری این بچه بازی ها چیه؟ با اراده هر کاری بخواهی انجام می دهی، تو خیلی قوی تر از این حرف ها هستی، نه تنها به فرد افسرده کمکی نمی کند بلکه سیر درمان افسردگی را کندتر می کند.
از ناتوانی، بی قراری، اضطراب و پرخاشگری او انتقاد نکنیم. انتقاد باعث کاهش بیشتر عزت نفس و اعتماد به نفس در او و همینطور دامن زدن به احساس پوچی و بی ارزشی که نسبت به خود دارد می شود.
گاهی به دلیل تحریک پذیری نشات گرفته از افسردگی ، ممکن است فرد دچار پرخاشگری شود. در این حالت با نادیده گرفتن رفتارهای منفی و توجه به کوچکترین کارهای مثبت او می توان میزان اضطراب و احساس گناه را در وی کاهش داد.
نصیحت کردن فرد را تحریک پذیر تر می کند با گوش دادن فعال به درد و دل های او و پرسیدن اینکه چه کمکی از دستتان بر می آید، حس درک و همدلی را به فرد افسرده می توان القا کرد.
سوالات متداول
1- ✔️ افسردگی چیست؟
✔️ افسردگی یک بیماری است که در آن عملکرد شخصی، شغلی و تحصیلی فرد مختل می گردد. اختلال افسردگی در مجموعه ای از علائم بروز می کند که براساس کمیت و کیفیت و مدت زمان دارا بودن این علائم می توان تشخیص داد که فرد به یکی از انواع افسردگی مبتلا شده است، توضیحات بیشتر در متن مقاله ارائه شده است.
2- ✔️ در نحوه برخورد با فرد افسرده به چه نکاتی باید توجه کرد؟
✔️ نحوه برخورد درست با فرد افسرده هم در درمان و هم در تداوم افسردگی نقش عمده ای دارد، از جمله مواردی که در برخورد با فرد افسرده کمک کننده است، این است که کنار او قرار بگیرید، مهارت گوش دادن خود را بالا ببرید سایر موارد در متن مقاله ارائه شده است.
3- ✔️ نحوه برخورد غلط با فرد افسرده شامل چه مواردی می شود؟
✔️ درک نکردن رفتارها و احساسات فرد افسرده، باعث می شود که فرد افسرده در روند افسردگی خود دچار مشکلاتی شود، از جمله این برخوردهای غلط با فرد افسرده شامل انتقاد از ناتوانی، بی قراری، اضطراب و پرخاشگری او است، سایر برخوردهای غلط در متن مقاله ارائه شده است.