ترس از آب

برخی از مردم زمانی که دریاچه تیره و یا جزر و مد دریا را می بینند می ترسند، اما برخی از شر شر باران، شنا کردن در استخر و یا دیدن یک دریاچه یا یک اقیانوس و یا حتی قرار گرفتن در یک وان حمام که برای اغلب مردم کارهایی لذت بخش است، می ترسند. در فرد مبتلا به آب هراسی دیدن آب به تنهایی و یا حتی فکر کردن به آب در فرد ایجاد اضطراب می کند.

فرد مبتلا به آب هراسی در پاسخ به خود آب، نه براساس نوع و مقدار آب، اضطراب را تجربه می کند. ترس از آب یک ترس غیرطبیعی و غیر منطقی از چیزی است که خطر کم یا حتی خطری برای فرد ایجاد نمی کند. در این مقاله در مورد اینکه ترس از آب یا Aquaphobia چیست، علت و علائم ترس از آب چیست و راه های درمان فوبیای آب چیست، توضیحاتی به طور کامل ارائه شده است.

ترس از آب چیست

ترس از آب که با نام علمی Aquaphobia شناخته می شود، یک ترس غیرعادی و مداوم از آب است. در فوبیای آب مانند سایر اختلالات اضطرابی، شدت آب هراسی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از مردم از آب های عمیق و یا رودخانه هایی با جریان سریع آب می ترسند، در حالی که برخی دیگر از هر آبی مانند آب استخر و حتی آبی که از دوش حمام سرازیر می شود نیز می ترسند، در برخی موارد فرد حتی از فکر کردن به آب نیز می ترسد. 

این ترس ها از کنترل فرد خارج بوده و در زندگی فرد بسته به شدت و میزان ترس ممکن است انزوا، ناامیدی و افسردگی را در فرد ایجاد کند. در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM)، ترس از آب یک فوبی خاص در نظر گرفته شده است، فوبیای خاص یک ترس شدید از چیزی است که یا خطر واقعی کمی دارد یا خطری ندارد.

فوبیای خاص نوعی از اختلالات اضطرابی که بسیار رایج است، انواع متفاوتی دارد مانند ترس‌ از حیوانات، ترس از حشرات‌، ترس‌ از ارتفاع، ترس ‌از قرار‌ گرفتن در اماکن بسته مانند آسانسور، ترس‌ از وقایع طبیعی مانند زلزله‌ و ترس از آب یا Aquaphobia و ... که در آن فرد ممکن است در مواجهه با موضوع ترس به شدت احساس ترس و اضطراب کند یا حتی دچار حمله پانیک شود. در نتیجه فردی که به اختلال آب هراسی مبتلا می شود، از قرار گرفتن در موقعیت ها یا مکان هایی که دارای آب است خودداری می کند. شدت و میزان ترس از آنجایی که در افراد مختلف متفاوت است، علائم ترس از آب نیز متفاوت است، اما علائم رایج تر آب هراسی عبارتند از:

احساس شدید ترس، اضطراب، دلهره وحشت شدید

عدم تمرکز حواس

اجتناب از آب

تعریق

ضربان قلب سریع 

درد یا فشار در قفسه سینه

حالت تهوع

سرگیجه و غش

گر گرفتگی و لرز

خشکی دهان

احساس ضعف

بیشتر بخوانید: انواع فوبیا

 

 

علت ترس از آب

ترس از آب یا Aquaphobia حتما علتی دارد، چرا که در حالت عادی و طبیعی آب ترسی ندارد. علت این فوبیای خاص به خوبی شناخته نشده است، اما روانشناسان آب هراسی را ترکیبی از عوامل تجربی و ژنتیکی می دانند. 

عامل ژنتیک یا ترس غریزی از غرق شدن

شواهد و مدارک نشان می دهد که فوبی ترس از آب به صورت ژنتیکی به ارث می رسد. اگر یکی از اعضای خانواده داری اختلالات اضطراب یا سایر فوبیاها باشد، ممکن است خطر ابتلا به فوبیا بالا برود. هر چند عوامل محیطی نیز بسیار تاثیر گذار است به طوری که مشاهده شد، در کودکانی که از‌ نظر وراثتی استعداد ابتلا به فوبیا را دارند، وجود عامل محیطی یا روان‌ شناختی لازم است تا اختلال فوبیا در فرد به طور کامل شکل بگیرد‌.

تجربیات ناخوشایند در گذشته فرد

همه انسان ها تجارب ناخوشایندی را در زندگی خود داشته اند، اما فرد مبتلا به آب هراسی اغلب تجربیاتی در اثر یک رویداد آسیب زا در دوران کودکی، مانند غرق شدن در آب، خفگی در آب، رفتن تا مرز غرق شدن و یا حتی شاهد غرق شدن دیگری داشته است. از این رو از آب و هر چیزی که آب را در ذهن او تداعی می کند وحشت دارد. از شایع ترین علل ترس از آب یک اتفاق منفی و ناخوشایند قبلی است.

مشاهده فوبیا در دیگران یا فوبیای تداعی های آموخته شده

ممکن است فرد در اثر مشاهده یک واکنش فوبیا در شخص دیگری مانند والدین، خواهر و برادر و یا حتی دوست، دچار فوبیای خاص مانند آب هراسی شود. در این حالت واکنش ترس در شخصی دیگر را در خود درونی کرده و ترس مشابهی را نسبت به آن موقعیت یا شی از خود نشان می دهد. 

بیشتر بخوانید: علت استرس

درمان فوبیای آب

آب بخش مهمی از زندگی انسان است و همه ما برای زنده ماندن نیاز به آب داریم و ترس از آب برای سلامتی، کیفیت زندگی و رفاه بسیار زیان بار است، برای مثال ممکن است فرد بتواند شناگر ماهری شود اما به دلیل ترس از آب یا Aquaphobia از شنا کردن خودداری می کند یا بهداشت شخصی فرد به خطر می افتد چرا که از رفتن به حمام و نظافت شخصی خود اجتناب می کند و آلودگی و باکتری روی پوست و موهایش باقی مانده و او را بیمار می کند.

فوبی خاص از طرق های مختلفی قابل درمان است و با کمک یک روانشناس بر این ترس می توان غلبه و آن را با موفقیت مدیریت کرد از جمله درمان های رایج می توان به هیپنوتیزم، حساسیت زدایی منظم، مواجهه درمانی و درمان شناختی - رفتاری اشاره کرد.

روش درمان مواجهه درمانی بهترین و مناسب ترین روش درمان ترس از آب است که در آن فرد به طور مداوم در معرض منبع فوبیا یعنی آب قرار خواهد گرفت. این قرار گرفتن حتما تحت نظر روانشناس باید صورت پذیرد تا روانشناس با ثبت افکار، احساسات و رفتار و واکنش های شما و پیگیری آن در جهت کاهش و کنترل استرس به فرد مبتلا به آب هراسی کمک کند.

درمان شناختی - رفتاری یا CBT عموما کوتاه مدت است که طی آن به فرد مبتلا به آب هراسی آموزش داده می شود که، افکار و باورهای ناکارآمدش در مورد ترس از آب را شناسایی و تغییر دهد.

تکنیک هایی جهت خود مراقبتی، آرام سازی و مدیتیشن نیز وجود دارد که در منزل می توانند آن ها را تمرین کنند، مانند استراتژی هایی مبتنی بر ذهن آگاهی، فعالیت بدنی روزانه، یوگا و تنفس عمیق همگی راهبردهای بسیار مفیدی هستند که گرفتن آموزش از متخصص روانشناسی کمک می کند تا فرد فوبیای خود را درمان کند.

در حساسیت زدایی منظم به صورت آهسته و پیوسته به درمان ترس و فوبیا پرداخته می شود. ابتدا فرد مبتلا به آب هراسی تصویر سازی ذهنی انجام می دهد، یعنی ابتدا در ذهن و قوه تخیل خود و سپس به صورت واقعی با موضوع ترس خود روبرو می شود، و فرد در می یابد که اگر چه در معرض ترس خود قرار گرفتن احساسات ناخوشایندی را برای فرد به همراه دارد، اما زیان‌ بار نیست و با هر بار در معرض آب قرار گرفتن احساس کنترل بر آن ترس در فرد بیشتر می‌ شود و این احساس کنترل کردن خود و موقعیت منجر به بالا رفتن عزت نفس و خود باوری در فرد می شود که کمک می کند فرد بر ترس خود بتواند غلبه کند.

دارو درمانی نیز ممکن است برای کاهش و درمان برخی از علائم اضطراب و هراس تجویز شود.

نکته ای که در درمان فوبیا آب باید به خاطر بسپارید این است که با خود مهربان باشید به خود زمان دهید و باور داشته باشید با تمرین و تکرار و رعایت اصول و تکنیک هایی که متخصص روانشناسی آموزش می دهد می توانید بر این ترس غلبه کنید.

بیشتر بخوانید: راه های درمان استرس شدید

 

 

سوالات متداول

1- ✔️ ترس از آب چیست؟

✔️ ترس از آب که با نام علمی Aquaphobia شناخته می شود، یک ترس غیرعادی و مداوم از آب است در متن به طور کامل ارائه شده است.

2- ✔️ علت ترس از آب چیست؟

✔️ ترس از آب حتما علتی دارد، چرا که در حالت عادی و طبیعی آب ترسی ندارد، علل مختلف ترس از آب در متن مقاله ارائه شده است.

3- ✔️ درمان ترس از آب چیست؟

✔️ ترس از آب از طرق های مختلفی قابل درمان است از جمله درمان های رایج می توان به هیپنوتیزم، حساسیت زدایی منظم، درمان شناختی - رفتاری و ... جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سایر روش های درمانی به متن مقاله مراجعه نمایید.