اعتیاد به معنای عادت کردن، خو گرفتن معنا کرده اند، در واقع تسلیم شدن به ماده مخدر که از نظر جسمانی و اجتماعی برای فرد زیان بار است، اعتیاد نامیده می شود. بنابراین وابستگی به مواد بر تمام جنبه ها و ابعاد زندگی و سلامتی جسمی و روانی فرد اثر سوء می گذارد. در اثر این عوارض فرد تلاش می کند، مصرف ماده مخدری که به آن اعتیاد پیدا کرده را کاهش و قطع کند، که این امر منجر به ایجاد سندروم ترک اعتیاد در فرد می شود.
سندروم ترک اعتیاد، مجموعه ای از علائم مانند دردهای جسمانی و عضلانی ناشی از ترک اعتیاد است که تا مدتها بعد از ترک کامل ممکن است ادامه پیدا کنند و هر چه دوز و میزان مصرف بیشتر بوده باشد، خطر ایجاد سندروم ترک بیشتر می شود. هر چند در اغلب موارد خطرناک نیست، ولی لازم است تحت نظر دکتر اقدام به ترک اعتیاد داشته باشید. در این مقاله توضیحاتی به طور کامل در خصوص علت درد اعتیاد، راه های تسکین درد اعتیاد و دارو برای بهبود درد اعتیاد ارائه شده است.
علت درد اعتیاد
بدن فرد معتاد به دنبال قطع و یا کاهش مصرف ماده مخدری که به آن وابسته شده است، علائم مختلفی را از خود نشان می دهد که این علائم ممکن است خفیف یا شدید باشد، از جمله آن ها می توان به بی قراری، دردهای عضلانی و استخوانی، تعریق، بی خوابی در شب، اسهال، حالت تهوع و استفراغ، حرکات غیر ارادی پا، افسردگی اساسی و ... اشاره کرد. علت های فراوانی موجب درد و ایجاد علائم ترک اعتیاد در فرد می شود که هم عوامل جسمانی و هم روانی دارد، از جمله این علت ها عبارتند از:
۱ اعتیاد بیماری مغزی پیشرونده و مزمنی است، از این رو بیماری مغزی به حساب می آید که در اثر مصرف ماده مخدر مغز دچار تغییرات فیزیکی و اختلال در کارکرد مغز می شود. بنابراین طبیعی است که بیماران با شروع درمان و قطع مصرف مواد مخدر حالات روحی و مشکلات جسمی مختلفی را بسته به دوز و میزان مصرف تجربه می کنند.
۲مغز انسان به طور طبیعی آندروفین یا مسکن طبیعی بدن را جهت تسکین درد ترشح می کند، که بسیار شبیه به مواد مخدر عمل می کنند. پس از چندین بار مصرف ماده مخدر، مغز به آندروفین های مصنوعی که مواد مخدر تولید کرده وابسته می شود و ترشح آندروفین که به طور طبیعی در مغز صورت می گرفت متوقف می شود و فرد زمانی که مصرف را قطع یا کاهش می دهد، با علائم ترک در جسم و روان خود روبرو می شود.
۳تقریبا هر فعالیتی که از آن لذت می بریم، مدارهای سیستم پاداش را در مغز فعال می کند. این سیستم در نتیجه فعالیت های لذت بخش مانند مصرف مواد مخدر فعال می شود، سپس کد گذاری و در حافظه به خاطر سپرده می شود تا مجدد فرد به انجام آن فعالیت لذت بخش مبادرت ورزد. تمام داروهای اعتیاد آور، آزاد شدن دوپامین را در سیستم پاداش مغز افزایش می دهند و تمام این تغییرات در کارکردهای اجرایی مغز، به هنگام ترک مواد علائم جسمانی و روانی را در فرد به وجود می آورد.
راه های تسکین درد اعتیاد
بسیاری از افرادی که به مواد مخدر اعتیاد پیدا می کنند، برای رها شدن از درد یا ناراحتی ناشی از احساسات ناخوشایند و یا حداقل تسکین آن ها به مصرف روی آورده اند، و از آنجایی که مواد و یا سایر رفتارهای اعتیاد آور راه حل دائمی برای از بین بردن و یا کاهش احساسات ناخوشایند و اضطراب های فرد نیست او را در یک دور باطلی می اندازد که دائما میل شدید و اجبار به مصرف پیدا می کند و این ناتوانی در کنترل خود به ایجاد عوارض و زیان هایی برای فرد و خانواده او که شامل عوارض جسمانی، اقتصادی، اجتماعی و روانی و شخصیتی منجر می گردد. در نتیجه برای فرد معتاد گزینه ها و راه های درمانی بسیاری برای تسکین درد اعتیاد وجود دارد که بتواند از طریق ها آن ها از درد اعتیاد خود کاسته و به هدف خود که ترک اعتیاد است برسد، از جمله این راه ها عبارتند از:
مشاوره رفتاری و روان درمانی
پیگیری طولانی مدت
درمان اقامتی مانند کمپ ها
درمان سرپایی
سم زدایی
شرکت در جلسات گروه درمانی
دوش آب گرم و استراحت
همراهی و همدلی اعضای خانواده
مصرف برخی داروهای طبیعی مانند دم کرده زرشک، بابونه یا نوشیدن آب گوجهفرنگی، همچنین مصرف ویتامین ث برای درمان اضطراب
بادکش گرم
ماساژ درمانی با روغنهای گیاهی
استفاده از آبهای دتاکس
تغییر سبک زندگی
انجام ورزش
درمان های دارویی
دارو برای بهبود درد اعتیاد
برای بهبود درد اعتیاد از داروهایی که دارای اثرات شبه افیونی هستند، استفاده می گردد. این داروها با درگیر کردن همان مناطق مغزی را که با مصرف مواد فعال می شدند، به کاهش شدت علائم ترک و احتمال بروز نشانههای ترک کمک می کنند. بهترین روش جهت بهبود درد اعتیاد، دارو درمانی به همراه روان درمانی است. در روان درمانی به فرد آموزش داده می شود که مرحله به مرحله چگونه بر اعتیاد خود غلبه کند و فرد بعد از ترک میتواند کاملا به زندگی عادی خود بازگردد. از جمله درمان های دارویی برای بهبود درد اعتیاد عبارتند از:
بوپرنورفین و نالوکسان (نام تجاری: Suboxone, Bunavail, Zubsolv)، علائم ترک را تسکین می دهد.
متادون (نام تجاری: Diskets, Dolophine, Methadose)، علائم ترک را با اتصال به گیرنده های مواد افیونی در مغز کاهش می دهد. از آنجایی که داروهایی مانند متادون و قرص ب2 به خودی خود اعتیادآور هستند، به هیچ عنوان نباید بدون مشورت با پزشک مصرف شوند.
نالوکسون (نام تجاری: Narcan, Evzio)، نالوکسون باید با احتیاط در افرادی که دوزهای بالا از مواد افیونی مصرف کرده اند یا اوردوز کرده اند، به کار می رود. مصرف این دارو باعث می شود تا بیماران معتادانی که بیش از اندازه از مواد مخدر استفاده کرده اند، بتوانند هوشیاری و تنفس عادی خود را بدست آورند.
نالترکسون (نام تجاری: Depade، ReVia، Vivitrol)، اثر این دارو بر سلول های عصبی مغز باعث خنثی سازی اثرات لذت بخش و نشاط آور ناشی از مصرف مواد مخدر بر مغز مصرف کننده می گردد. با این حال مصرف خودسرانه داروی نالتروکسان می تواند آسیب کبدی و سایر مشکلات جدی را برای مصرف کننده آن به همراه داشته باشد.
درمان های دارویی ترک اعتیاد و میزان دوز مصرفی دارو، براساس عواملی همچون اینکه تداخل دارویی ایجاد می کند یا خیر و یا در نظر گرفتن موارد منع مصرف و عوارض جانبی تنها توسط پزشک و یا پرستار تجویز و تعیین می شود و باید زیر نظر پزشک از این دارو استفاده کرد، خصوصا افرادی که بیماری های زمینه ای مانند بیماری های قلبی و عروقی دارند و یا در دوران بارداری به سر می برند، از مصرف خودسرانه آن ها باید خودداری کنند.
سوالات متداول
1- ✔️ علت درد اعتیاد چیست؟
✔️ علت های فراوانی موجب درد به هنگام ترک اعتیاد می شود که هم به عوامل جسمانی و روانی بر می گردد، جهت کسب اطلاع از این علت ها به متن مقاله مراجعه نمایید.
2- ✔️ راه های تسکین درد اعتیاد چیست؟
✔️ فرد معتاد گزینه ها و راه های درمانی بسیاری برای تسکین درد اعتیاد دارد که از طریق ها آن ها می تواند از درد اعتیاد خود بکاهد، در متن مقاله راه های مختلفی برای تسکین درد اعتیاد ارائه شده است.
3- ✔️ دارو برای بهبود درد اعتیاد چیست؟
✔️ برای بهبود درد اعتیاد از داروهایی استفاده می شود که دارای اثرات شبه افیونی هستند و به کاهش شدت علائم ترک منجر می گردند. داروهای مورد استفاده جهت تسکین درد اعتیاد در متن مقاله ارائه شده است.
پاسخ مشاور: سلام کاملا طبیعیه که بترسن و نخواهند تو شرایطی قرار بگیرن که درد را متحمل بشن اما شما با تشریح خطرات و عواقب مصرف مواد می تونید بهش کمک کنید ثابت قدم در این مسیر حرکت کنه و به او این اطمینان را بدهید که با مراجعه به مراکز درمانی به او کمک می شود تا با کمترین درد و ناراحتی اعتیاد خود را کنار بگذارد، مثال هایی از افرادی که موفق به ترک اعتیاد شدن برای او بزنید و این انگیزه را در او ایجاد کنید که او نیز می تواند در ترک اعتیاد و رهایی از عوارض آن موفق عمل کند.