خجالتی بودن نوعی احساس ناهنجاری یا دلهره است که برخی افراد به طور مداوم هنگام نزدیک شدن خود یا دیگران حس می کنند. کمرویی نوعی پاسخ به ترس است، و تحقیقات نشان داده اگر چه که از نظر عصب شناسی دلیل منطقی برای خجالتی بودن وجود دارد (مجموعه رفتاری که توسط مدار خاصی از نورون‌ها در مغز تنظیم می‌شود) اما به شدت تحت تأثیر شیوه های تربیت والدین و تجربیات زندگی نیز هست.
بنابراین این افراد معمولا به دنبال جواب سوال «چطور خجالتی نباشیم» هستند، راه های زیادی برای درمان خجالتی بودن هست، اما ابتدا این مسئله باید ریشه یابی شود. افراد خجالتی همچنین بسیاری از موقعیت های اجتماعی را از دست می دهند. در این مقاله در مورد بهبود افراد خجالتی راه هایی پیشنهاد شده است.
علت خجالتی بودن
علت های مختلف به صورت تنها و یا در همپوشانی با هم منجر به خجالتی شدن افراد می شوند، این افراد معمولا مقایسه های غیر واقعی بین خود و دیگر افراد به خصوص افراد با ویژگی برونگرایی انجام داده و اعتقاد داشته که دیگران او را ضعیف ارزیابی می کنند. این افراد معمولا موقعیت های اجتماعی جدید را رد کرده و مهارت اجتماعی بسیار کمی دارند.
افراد خجالتی و کودکان کمرو معمولا خودآگاهی پایین داشته، نسبت به توانمندی خود آگاه نبوده، دارای عزت نفس پایین، ترس از قضاوت و طرد شدن هستند. در این جا علت خجالتی بودن افراد مطرح شده است.
علت خجالتی بودن کودکان
خجالتی بودن و کمرویی توسط نیروهای بیولوژیکی و محیطی هدایت می شود. نوزادان با خلق و خوی متفاوتی به دنیا می آیند و آن هایی که خلق و خوی بسیار حساسی دارند بیشتر احتمال دارد که خجالتی باشند. با این حال، والدین حامی و حساس می توانند در برابر ایجاد کمرویی یا اضطراب اجتماعی محافظت کنند. به طور کلی حدود 20 درصد از افراد تمایل ژنتیکی به خجالتی بودن دارند. اما هر کسی که تمایل ژنتیکی به خجالتی بودن دارد، لزوما خلق و خوی خجالتی پیدا نمی کند، بلکه تجربیات زندگی نیز نقش مهمی دارند.
علت خجالتی بودن نوجوانان و بزرگسالان
خجالتی شدن در دوران نوجوانی نیز می تواند شکل گیرد و تشدید شود، زیرا نوجوانان باید موقعیت های جدید را از کلاس ها گرفته تا دوستی ها و بلوغ طی کنند. آن ها ممکن است از شرمساری، طرد شدن یا شناخته شدن زیاد بترسند. والدین می‌توانند نوجوانان را تشویق کنند تا در مورد اینکه اگر این ترس‌ها نامربوط بود چگونه رفتار کرده، فکر کنند و سپس به آن ها در جهت یادگیری رفتار ها و مهارت ها کمک کنند.
تفاوت خجالتی بودن با درونگرایی
خجالتی بودن با درونگرایی تفاوت بسیار دارد، افراد درونگرا از تنهایی خود احساس خوبی داشته و انرژی کسب می کنند. اما افراد خجالتی معمولا علاقه به برقراری ارتباط داشته اما توانایی آن را در خود نمی بینند و احساس اضطراب و ترس بسیار نسبت به طر شدن یا قضاوت شدن توسط افراد را در خود پرورش می دهند.
تمایل افراد خجالتی به تمرکز بر درون و احساس ضعف نسبت به اطرافیان منجر به ارتباط گیری کمتر آن ها می شود، اما افراد درونگرا لزوما مهارت اجتماعی و ارتباطی پایین ندارند. بلکه بسیاری، مواقعی که خواستار ارتباط گیری با دیگران باشند، ارتباط خوبی می گیرند.
چطور خجالتی نباشیم
از بین بردن خجالت در افراد کاری است که نیاز به تمرین و زمان دارد، و معمولا افراد خجالتی علاقه به از بین بردن این ویژگی خود دارند، اگرچه که این افراد ویژگی هایی نیز دارند که در بسیاری مواقع کارساز است. برای مثال این افراد معمولا به دلیل کم حرفی، گوش شنوای خوبی داشته و در این حوزه یک دوست خوب واقع می شوند. در این جا راه های خجالتی نبودن مطرح شده است.
به کسی نگویید.
نیازی به تبلیغ خجالتی بودن خود نیست، کسانی که به شما نزدیک هستند از قبل می دانند و دیگران ممکن است هرگز فرصتی برای آگاهی از این موضوع نداشته باشند. بنابراین بدانید که آن قدر ها هم که فکر می کنید، قابل تشخیص نیست.
از خجالتی بودن، خجالت نکشید.
اگر دیگران خجالتی بودن شما را مطرح کردند، صحبت خود را معمولی نگه دارید. اگر بخشی از بحث شد، با خیال راحت در مورد آن صحبت کنید و از آن فرار نکنید، معمولا عموم افراد درک می کنند.
اعتماد به نفس خود را زیاد کنید.
این را در نظر گرفته که قصد تغییر چه چیزی را به چه میزان دارید، آیا کمبود مهارت های ارتباطی شما را اذیت می کند؟ یا بیان احساسات برای شما سخت است؟ تلاش خود را با مقایسه خود با دیگران هدر ندهید. به خود نگویید که باید مانند آنها باشید. این فقط یک تقویت منفی بوده و منجر به کاهش اعتماد به نفس در شما می شود.
تفکر خود را مجددا تنظیم کنید.
افرادی که اضطراب اجتماعی دارند، معمولا افکار غلطی از جمله «من بی دست و پا هستم»، «هیچکس با من صحبت نمی کند» یا «من شبیه احمق ها به نظر می آیم» را در سر داشته که معمولا خطای شناختی بوده و منجر به کاهش عزت نفس و خجالتی بودن می شود. به یاد داشته باشید که صرفا قرار گرفتن در جمع هایی که ناآشنا بوده و نمی توانید ارتباط درست بگیرید به معنی عجیب بودن شما نیست. بنابراین افکار خود را نسبت به مسائل این چنین به چالش بکشید.
تمرکز خود را بر روی بیرون قرار دهید.
بسیاری از افراد خجالتی، معمولا در بحث ها و مکالمات توجه را بر خود متمرکز کرده و دنبال ایرادگیری از خود هستند، تحقیقات نشان داده است که این ممکن است نقش کلیدی در این که چرا برخی افراد پس از لحظات نسبتاً خفیف اضطراب زا دچار حملات پانیک می شوند. بنابراین در یک بحث بدون توجه بیش از حد به چیزی که فکر می کنید یک نقص است ادامه دهید. به افراد دیگر و اطرافیان علاقه نشان دهید. ممکن است احساس کنید همه شما را تماشا می کنند، اما عموماً مردم شما را قضاوت نمی کنند. ادراک تحریف شده مقصر این وضعیت است. دیگران مشغول انجام کار خود بوده و در بیشتر موارد، توجه ویژه به اعمال شما ندارند.
تمرین کنید.
زمانی که آماده بودید تا در مورد موضوعی در جمع یا به صورت فردی صحبت کنید، مثلا تلفن کاری یا ارائه جمعی، حرف های خود را از قبل یادداشت کنید، بلند بلند بخوانید یا جلو آینه برای خود اجرا کنید. هر گاه احساس آمادگی کردید، آن را انجام دهید. اما درگیر کمالگرایی نشوید زیرا ممکن است هنگام اجرا مانند وقتی که تمرین کردید نشود.
مهارت اجتماعی خود را تقویت کنید.
مهارت های ارتباطی در بیشتر جنبه های زندگی و از بین بردن خجالتی بودن مفید است. با بررسی برخی نکات ارتباطی مانند خوب گوش دادن، برقراری تماس چشمی، زبان بدن مناسب و سایر موارد، مهارت کسب کنید.
جملات مثبت به کار برید.
خودگویی مثبت آسان نیست، اما اگر برای مدتی تمرین کنید و در آن بهتر شوید، در افزایش اعتماد به نفس شما تاثیر دارد. تعجب خواهید کرد که چقدر عشق به خود می تواند تفاوت در خجالتی بودن ایجاد کند.
سوالات متداول
1- علت خجالتی بودن چیست؟
علت های مختلف به صورت تنها و یا در همپوشانی با هم منجر به خجالتی شدن افراد می شوند که در متن مقاله شرح کامل آن ارائه شده است.
2- تفاوت خجالتی بودن با درونگرایی چیست؟
بسیاری افراد درونگرایی را با حجالتی بودن اشتباه گرفته در حالی که این دو یکی نیستند، در متن مقاله به شرح این موضوع پرداخته شده است.
3- چطور خجالتی نباشیم؟
از بین بردن خجالت در افراد کاری است که نیاز به تمرین و زمان دارد و راه های زیادی داشته که در متن مقاله برخی از آن ها مطرح شده است.
