مقاومت کودک در برابر آموزش توالت رفتن

مقاومت در آموزش به توالت رفتن برخی از کودکان همچنان خود را خیس و یا کثیف می کنند و یا تلاش می کنند که حرکات مدفوع خود را به عقب بر می گردانند و در این صورت یبوست می گیرند و در برابر آموزش به توالت رفتن مقاومت می کنند. بسیاری از این کودکان از نشستن در توالت خودداری می کنند یا فقط زمانی از توالت استفاده خواهند کرد اگر والدین شان آن ها را بلند کنند و با هم به دستشویی بروند.

آموزش توالت رفتن کودک برای والدین وقت گیر است و به توالت بردن کودک هر نیم ساعت یک بار، یاداوری مداوم آن، تمیز کردن کثیف کاری های احتمالی و سر و کله زدن با مقاومت های آنها کار آسانی نیست، اما با صبوری و شناسایی علت ها و آگاهی از نحوه برخورد صحیح در برابر مقاومت کودک برای آموزش به توالت رفتن می توان با موفقیت این مرحله مهم از رشد کودک را پشت سر گذاشت و در عین حال سلامت روان و ارتباط سالم بین والدین با کودکشان نیز حفظ گردد. در این مقاله مقاومت کودک در آموزش توالت رفتن چیست، علت های مقاومت کودک در برابر توالت رفتن، نحوه برخورد صحیح با مقاومت کودک در برابر توالت رفتن ارائه شده است.

مقاومت کودک در آموزش توالت رفتن چیست

هنگامی که کودک با پدر و مادرش نمی خواهد همکاری کند، مقاوم خوانده می شود، مقاومت به معنای آن است که کودک از مسیری که والدین برای او در نظر گرفته اند و دوست دارند او در آن مسیر حرکت کند، امتناع می کند. بسیاری از کودکان علائم اولیه آمادگی برای به توالت رفتن را در سنین 18 تا 24 ماهگی دارند برای مثال با اشاره یا گفتار مادر خود را از کثیف شدن پوشک خود آگاه می کنند.

البته دیرتر از این سنین هم اصلا غیرعادی نیست و در بین کودکان امری متداول است. اما حتی گاهی با وجود اینکه والدین بهترین برنامه آموزش را هم پیش می برند، این امکان وجود دارد که کودک حداقل برای مدتی از تمرین با لگن یا صندلی توالت امتناع کند. والدین نمی توانند کودکان را مجبور و وادار به ادرار کردن و مدفوع کردن کنند و آن ها را تحت فشار قرار دهند.

اگر کودک مقاومت کرد، لازم است که فورا عقب نشینی کنند تا در جنگ قدرت بین خود و کودکشان قرار نگیرند. حتما باید کودک آمادگی از پوشک گرفتن و آموزش به توالت رفتن را داشته باشد، مگر نه در آموزش به توالت رفتن در کودک خود با شکست مواجه می شوند. در واقع بسیاری از مشکلات و اختلالاتی که کودکان در زمینه دفع ادرار و یا مدفوع خود دارند، به دلیل شیوه نادرست تربیتی والدین است.

این شیوه نادرست کودک را دچار مشکلاتی از جمله شب ادراری، استرس، پرخاشگری، ناخن جویدن و... می کند و به سلامت روان او آسیب می زند. عموما والدینی که به مشاوران کودک بابت مقاومت کودک خود در برابر دستشویی رفتن مراجعه می کنند به دو دسته تقسیم می شوند. 

دسته اول والدینی هستند که کودکشان از ابتدا مشکلی در دستشویی رفتن نداشته، اما بعد از مدتی شروع به مقاومت کرده است که در این صورت بهتر است، آموزش را یک یا دوماه به تعویق بیندازید، چرا که کودک آمادگی لازم را ندارد. دسته دوم از ابتدا کودک برای رفتن به دستشویی مشکل داشته و آن را به تاخیر می انداخته که امر نیز دلایل خاص خود را دارد، که در ادامه این مقاله به علت های مختلف ایجاد مقاومت در کودک برای به دستشویی رفتن اشاره شده است.

علت های مقاومت در برابر توالت رفتن

مقاومت کودکان در برابر به توالت رفتن و داشتن کودکی که ادرار و یا مدفوع خود را به صورت مداوم نگه می دارد، برای والدین بسیار نگران کننده اس و آن ها را دچار سردرگمی می کند. کودکان به دلایل مختلفی در برابر آموزش به توالت رفتن مقاومت می کنند، از جمله این دلایل عبارتند از:

ممکن است مشکلات فیزیولوژیکی مانند درد، عفونت، تنگی مجاری ادراری، سنگ کلیه وجود داشته باشد.

ممکن است کودک آموزش صحیح ندیده باشد، و یا زمان کافی برای آموزش هنوز طی نشده است.

مقاومت کودک در برابر به توالت رفتن ممکن است، نبرد اراده بین کودک و والدین باشد، چرا که والدین گاهی از سر ناامیدی و عصبانیت نق می زنند، او را سرزنش و تحقیر می کنند و از این رو کودک بیشتر لجبازی می کند و در واقع مقاومت در برابر تحقیر یا سرزنش شدن دوباره است. شاید او از خود ناامید شده یا از واکنش های شما می ترسد و حتی نمی داند دقیقا موضوع چیست و توقع شما چیست.

یبوست و سفتی مدفوع منجر به ایجاد درد و فشار به معقد کودک می شود.

تجربه تلخی از توالت رفتن ممکن است داشته باشد، برای مثال شست و شوی کودک با آزار و یا تهدید انجام شده است، یا از آب داغ و یا سردی که او را اذیت کرده استفاده شده، یا محیط توالت او را می ترساند، چون روشنایی کافی ندارد و ترس از تاریکی دارد.

ممکن است ترس از افتادن در توالت داشته باشد. یک ترس شایع در کودکان ترس از خود توالت است، چون کودکان بسیار خیال پرداز هستند و برای مثال فکر می کنند، از داخل چاه دست شویی هیولایی به بیرون می آید.

آماده نبودن کودک برای آموزش به توالت رفتن برای مثال این آموزش همزمان با تولد فرزند جدید در خانواده یا هنگام طلاق والدین و یا جابجایی نباید صورت بگیرد، زیرا کودک از لحاظ روحی آمادگی ندارد و همکاری نمی کند.

اگر کودک از ابتدا در به دستشویی رفتن مشکل داشته است، در این صورت ممکن است مشکل مادرزادی و آناتومی در سیستم ادراری خود داشته باشد که نیاز به بررسی بیشتر توسط پزشک را دارد.

نحوه برخورد با مقاومت کودک در برابر توالت رفتن

والدین باید سن مناسبی را برای آموزش به توالت رفتن در کودکان انتخاب کنند، که به طور معمول در دختران زودتر از پسران این آمادگی ایجاد می شود در دختران معمولا در 19 ماهگی اما پسران در 24 ماهگی است. راهکارهایی که به والدین کمک می کند تا کودک با آن ها همکاری کند به شرح زیر است:

اولین قدم شناسایی دلایل همکاری نکردن کودک و کمک گرفتن تخصصی و شروع درمان است. گاهی یک برنامه شلوغ و یا تغییر در روش کار یا وجود اضطراب در کودکان و خانواده ممکن است، انرژی لازم برای ایجاد علاقه در رفتن به دستشویی را در کودک از بین ببرد.

برای کودک جایزه را در نظر بگیرید و می توانید از جدول امتیازدهی برای او استفاده کنید. جوایز در نظر گرفته نباید حتما مادی باشد بلکه جوایز غیر مادی نیز مانند نوازش و یا بوسیدن و لبخند زدن و تشویق های کلامی مانند آفرین عزیزم نیز به عنوان جوایز در نظر بگیرید.

با اصرار و التماس و درخواست های تکرار شونده کودک را تحت فشار قرار ندهید، می توانید از ساعت زنگ دار به عنوان یادآوری کننده استفاده کنید، یا حتی برای مدتی یادآوری کردن را متوقف نمایید.

نکته مهم این است که اگر با امتحان کردن روش های مختلف نیز باز موفق به آموزش توالت رفتن به فرزند خود نشدید، بهتر است برای مدتی آموزش را متوقف کرده و بعد از حداقل یک ماه دوباره تمرین به دستشویی رفتن را از سر بگیرید، در این مسیر بهتر است از یک متخصص روانشناسی کمک بگیرید.

سوالات متداول

1- ✔️ مقاومت کودک در آموزش توالت رفتن چیست؟

✔️​ هنگامی که کودک با پدر و مادرش نمی خواهد همکاری کند، مقاوم خوانده می شود، جهت کسب اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.

2- ✔️ علت های مقاومت کودک در برابر توالت رفتن چیست؟

✔️ کودکان به دلایل مختلفی در برابر آموزش به توالت رفتن مقاومت می کنند، مانند عوامل فیزیولوژیکی مانند تنگی مجاری ادراری و عوامل روانی مانند تجربه تلخی که ممکن است کودک از دستشویی رفتن داشته باشد، سایر عوامل در متن مقاله ارائه شده است.

3- ✔️ نحوه برخورد با مقاومت کودک در برابر توالت رفتن چگونه باشد؟

✔️ راهکارهایی که به والدین کمک می کند تا کودک با آن ها همکاری کنند، در متن مقاله این راهکارها ارائه شده است.