اغلب والدین با وجود اینکه تمام امکانات لازم و رفاهی را در اختیار فرزند خود قرار داده اند، اما فرزندشان از رفتن به مدرسه اجتناب می کند، خودش را به مریضی می زند و یا حتی از مدرسه فرار می کند، هر کاری انجام می دهد تا به مدرسه نرود. غالبا دانش آموزان دچار مشکلاتی شده اند که به مدرسه نمی روند و شرایط آزار دهنده متعددی باعث ایجاد ترس و اضطراب در آن ها می شود.
در این مواقع که دانش آموز از رفتن به مدرسه امتناع می کند، برای بسیاری از خانواده ها، خود دانش آموز و حتی کارکنان مدرسه مشکل استرس زایی به حساب می آید. نگرانی والدین قابل درک است، چرا که کودکان و نوجوانانی که از رفتن به مدرسه اجتناب می کنند، به احتمال بیشتری در آینده دچار مشکلات تحصیلی، شغلی و ارتباطی می شوند. در این مقاله توضیحاتی در خصوص نشانه ها، علت های زیر بنایی و نحوه برخورد با بی علاقگی دانش آموز به مدرسه، ارائه شده است.
نشانه های بی علاقگی دانش آموز به مدرسه
مدرسه رفتن باعث می شود تا دانش آموز به عنوان یک شخصیت مستقل شناخته شود و با شرکت در فعالیت های مختلف استعدادها و توانایی هایش شکوفا شود، همین طور در این مکان دانش آموز توانایی تفکر و استدلال را فرا می گیرد و درک بهتری از اخلاقیات و روابط اجتماعی پیدا می کند.
دانش آموزان در دوران تحصیل خود هیجانات بسیار مختلفی را تجربه می کنند. رفتار اجتناب از مدرسه رفتن، معمولا با بسیاری از انواع اختلالات اضطراب و خلقی همراه است. دانش آموزان امتناع کننده از مدرسه آشفتگی های هیجانی متعددی را در رابطه با حضور در مدرسه دارند، و آغاز بی علاقگی به مدرسه رفتن می تواند، تدریجی یا ناگهانی باشد. نشانه های بی علاقگی در مدرسه رفتن عبارتند از:
غیبت مشکل دار و غیر موجه دارد.
ترس از مدرسه دارد.
از مدرسه فرار می کنند. یا زمان زیادی از مدرسه را از دست می دهند یا ساعاتی از یک روز مدرسه را از دست می دهند.
تلاش به قانع کردن والدین برای ماندن در خانه به بهانه های مختلف مانند مریضی دارند.
جهت انجام تکالیف مدرسه تمایلی نشان نمی دهد.
در ورود به مدرسه تاخیر دارند.
رفتارهای اشتباه و ناسازگاری های متعددی را در صبحگاه دارند.
علت های بی علاقگی دانش آموز به مدرسه
هیچ علت واحدی برای بی علاقگی دانش آموز به مدرسه وجود ندارد و علت ها از دانش آموزی به دانش آموز دیگر متفاوت است. این دانش آموزان قوانین مدرسه را زیر پا می گذارند و از آن ها سر پیچی می کنند، برخی ویژگی های فردی در دانش آموز نیز وجود دارد که حاصل عواملی مانند عوامل ژنتیکی و محیطی، سبک های فرزند پروری والدین هستند، بیشتر فرد را به سمت فرار از مدرسه سوق می دهد. والدین نقش مهمی در رفع بی علاقگی در دانش آموز دارند و از این رو باید روش های برخورد مناسب با امتناع دانش آموز از مدرسه رفتن را فرا بگیرند. از جمله علت های بی علاقگی دانش آموز به مدرسه عبارتند از:
رفتار نامناسب معلم یا بی توجهی به تفاوت ها و استعدادهای گوناگون دانش آموزان
اختلال بیش فعالی و نقص توجه
اختلالات رفتاری
مشکلات خانوادگی و محیطی مانند طلاق والدین، سوء مصرف مواد در والدین، تنبیه فیزیکی دانش آموز
هوش مرزی و یا عقب ماندگی ذهنی
اختلال نافرمانی مقابله ای
وجود افراد قلدر در مدرسه
اضطراب و آموزش در فضایی پر استرس
بیماری اوتیسم و اختلالات نافذ رشد
بیماری های جسمانی مانند مشکلات دیداری یا شنیداری
برگزاری کلاس در صبح زود
فرسودگی و عدم جذابیت فضای مدرسه
حجم بالای کتب درسی و ضعف در یک یا چند تا از دروس
نحوه برخورد با بی علاقگی دانش آموز در مدرسه رفتن
امتناع در مدرسه رفتن برای دانش آموز، پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدتی برای او به دنبال دارد، از جمله پیامدهای کوتاه مدت تکمیل نکردن تکالیف محوله، افت تحصیلی، جدا افتادن از همسالان، مشکلات قانونی و اقتصادی، از دست دادن فرصت های شغلی و تعارض های خانوادگی مهم بین والدین و کارکنان مدرسه است. از جمله پیامدهای بلندمدت آن شامل احتمال ترک تحصیل، محرومیت افتصادی، شغل نامناسب و مشکلات زناشویی و نیاز به مداخلات روانپزشکی در دوران بزرگسالی خواهد شد. از جمله روش های برخورد مناسب با دانش آموز عبارتند از:
از سرزنش و تحقیر و زیر سوال بردن خودداری کنید. این گونه رفتارها باعث کاهش اعتماد به نفس در دانش آموز می شود، همینطور باعث می شود، لجبازی کند.
با قاطعیت اما لحنی مهربان به فرزندتان بگویید که نمی تواند با کوچک ترین بهانه ای به مدرسه نرود، برای فرزند خود قانون بگذارید و به او بگویید تا زمانی که علائم روشنی از بیماری و یا دلایل قانع کننده ای وجود نداشت باید به مدرسه برود.
در صورتی که فرزند در خانه ماند شرایطی فراهم کنید که به او خوش نگذرد، برای مثال از دیدن فیلم و برنامه های مورد علاقه منع شود.
از دانش آموز بخواهید در مورد اتفاقات خوب و بدی که در مدرسه می افتد برای شما بازگو کند تا از این طریق بتوانید اطلاعاتی در خصوص آنچه او را در مدرسه آزار می دهد قرار بگیرید.
اگر متوجه شدید دلیل بی علاقگی، ضعف درسی است لازم است در خانه با او کار کرده و یا از یک معلم خصوصی کمک بگیرید تا با آمادگی کامل سر کلاس حاضر شود و با این کار اضطراب، یا تحقیر او جلوی همسالانش جلوگیری شود.
اگر در مدرسه به دانش آموز قلدری می کنند و او را مسخره ، تهدید، یا اذیت می کنند. ابتدا معلم را در جریان قرار دهید تا با روش های غیر مستقیم به دانش آموزان آموزش دهد که مسخره کردن یا اذیت کردن دیگران کار زشتی است.
والدین از خاطرات شیرین خود در دورانی که به مدرسه می رفتند برای فرزند خود تعریف کنند.
خواب کافی در کودک مهم است و حتما لازم است از شب قبل به فرزند خود یادآوری کنید یا طی یک یادداشت پیش روی او بذارید تا وسایلش را جمع کند و فردا با اضطراب روانه مدرسه نشود.
از موفقیت هایی که در این زمینه فرزندتان کسب کرده، نزد خانواده و نزدیکان تمجید کنید و از تشویق های کلامی نیز غافل نباشید.
سوالات متداول
1- ✔️ نشانه های بی علاقگی دانش آموز به مدرسه چیست؟
✔️ نشانه های بی علاقگی در مدرسه رفتن غیبت مشکل دار، ترس از مدرسه، از مدرسه فرار می کنند، سایر نشانه ها در متن مقاله ارائه شده است.
2- ✔️ علت های بی علاقگی دانش آموز به مدرسه چیست؟
✔️ علت ها از دانش آموزی به دانش آموز دیگر متفاوت است. از جمله این علت ها می توان به اضطراب جدایی، وجود افراد قلدر در مدرسه اشاره کرد، جهت کسب اطلاع از سایر علت ها به متن مقاله مراجعه نمایید.
3- ✔️ نحوه برخورد با بی علاقگی دانش آموز در مدرسه رفتن چیست؟
✔️ از جمله روش های برخورد مناسب با دانش آموز این است که والدین از سرزنش و تحقیر و زیر سوال بردن دانش آموز خودداری کنند، سایر روش های برخورد در متن مقاله ارائه شده است.
پاسخ مشاور: سلام اگر راهکارهای موجود در متن مقاله را انجام دادید ولی باز هم بی علاقگی به درس و مدرسه از خود نشان می دهد به دلیل عوارضی که ترک تحصیل برای فرزند شما می تواند داشته باشد، حتما از متخصص روانشناسی کمک بگیرید.