حتما تا به حال عبارت ختنه کردن را شنیده اید، عموما افراد با شنیدن آن به یاد ختنه کردن پسران در دوران کودکی به دلایل مختلف پزشکی و بهداشتی می افتند. اما ختنه کردن زنان و دختران نیز در برخی فرهنگ ها رخ می دهد. معمولا ختنه کردن زنان به معنی برداشتن بخش خارجی اندام تناسلی آن ها بوده و این کار به دلایل فرهنگی و نه پزشکی انجام می شود و در بسیاری از کشور ها غیر قانونی است.
معمولا ختنه زنان عواقب جسمی و روانی زیاد از جمله عفونت، آبسه، مسدود شدن جریان ادرار و رابطه جنسی دردناک به همراه دارد. اما متاسفانه همچنان در برخی خانواده ها و فرهنگ ها آگاهی سازی رخ نداده و زنان و دختران تا آخر عمر خود از این مسئله رنج می برند. در این مقاله در مورد ختنه زنان اطلاعات کاملی شرح داده شده است.
ختنه زنان چیست
برش یا ختنه دستگاه تناسلی زنانه (FGC) شامل بریدن یا تغییر اندام تناسلی خارجی زنان است. ختنه کردن زن یک عمل فرهنگی و سنتی است تا یک عمل مذهبی، و منشا آن ناشناخته است. معمولا این عمل را می توان در جوامع و گروه های قومی خاص در آفریقا، خاورمیانه، آسیا و آمریکای جنوبی یافت. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، حدود 200 میلیون زن در سراسر جهان ختنه شده اند و هر سال حدود 3 میلیون دختر و زن را ختنه می کنند.
ختنه کردن زن و بریدن بخشی از اندام تناسلی او میتواند سلامت روان زن را مدت ها پس از عمل، تا زندگی بزرگسالی اش تحت تاثیر قرار دهد. این زنان اغلب نشانه هایی از آسیب روانی مثل اضطراب، جسمانی کردن، افسردگی زنان، استرس پس از سانحه و سایر اختلالات خلقی را نشان می دهند. این مشکلات به صورت کوتاه مدت یا بلند مدت به سراغ فرد می آید.
انواع ختنه زنان
همانطور که ذکر شد ختنه زنان در برخی کشور ها و فرهنگ ها رخ می دهد، ختنه نوزاد دختر و یا زنان روش های مختلفی داشته و به 4 دسته ای که در این جا شرح داده شده است، تقسیم می شود.
1نوع اول: این روش شامل برداشتن جزئی یا کامل کلیتوریس، قسمت خارجی و قابل مشاهده کلیتوریس، که بخشی حساس از اندام تناسلی زنانه است بوده و یا شامل بریدن پوستی است که در اطراف کلیتوریس قرار دارد. در این روش ناحیه کلیتورال ممکن است به طور کلی یا جزئی برداشته شود یا نشود.
2نوع دوم: این روش ختنه دختران شامل برداشتن جزئی یا کامل کلیتورال و لب های کوچک فرج (چینهای داخلی فرج)، یا بدون برداشتن آن است.
3نوع سوم: به این روش ختنه فرعونی نیز گفته می شود، به این صورت بوده که تمام یا قسمتی از لب های کوچک و لب های بزرگ، با دوختن واژن و ایجاد دهانه کوچکی برای عبور ادرار و خون قاعدگی بریده می شود.
4نوع چهارم: شامل اعمال دیگر از جمله سوراخ کردن، سوزاندن، خراش دادن یا استفاده از مواد خورنده که برای زخم و باریک کردن واژن طراحی شده اند، می باشد. معمولا این روش برای مقاصد غیر پزشکی بوده و آسیب زیادی برای زنان به همراه دارد.
عوارض ختنه دختران
ختنه زنان هیچ فایده ای برای سلامتی ندارد و از طرق مختلف به دختران و زنان آسیب می رساند. این عمل شامل برداشتن و آسیب رساندن به بافت تناسلی سالم و طبیعی زنانه است و با عملکرد طبیعی بدن دختران و زنان تداخل دارد. اگرچه تمام مدل های ختنه کردن دختر و زن با افزایش خطر و عوارض سلامتی همراه است، اما این خطر در نوع شدید تر ختنه بیشتر است. در این جا عوارض بلند مدت و کوتاه مدت ختنه زنان شرح داده شده است.
عوارض کوتاه مدت ختنه زنان
-
درد شدید
-
خونریزی بیش از حد
-
تورم بافت تناسلی
-
تب
-
عفونت و بیماری مانند کزاز
-
مشکلات ادرار
-
مشکلات ترمیم زخم
-
آسیب به اطراف بافت تناسلی
-
شوکه شدن
-
مرگ
عوارض بلند مدت ختنه زنان
-
مشکلات ادراری (ادرار دردناک، عفونت های دستگاه ادراری)
-
مشکلات واژن (ترشحات، خارش، واژینوز باکتریایی و سایر عفونت ها)
-
مشکلات قاعدگی (قاعدگی های دردناک، مشکل در دفع خون قاعدگی و غیره)
-
کلوئید یا اسکار زخم
-
افزایش خطر عوارض زایمان (زایمان سخت، خونریزی بیش از حد، سزارین، نیاز به احیای نوزاد و غیره) و مرگ و میر نوزادان
-
مشکلات جنسی (درد در حین مقاربت مانند واژینیسموس، کاهش رضایت و غیره)
-
نیاز به جراحی های بعدی، به عنوان مثال، بسته شدن یا باریک شدن دهانه واژن ممکن است منجر به عمل باز کردن واژن دوخته شده برای امکان آمیزش جنسی و زایمان شود.
-
مشکلات روانی (افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه، عزت نفس پایین و غیره)
آسیب روانی ختنه کردن زنان
همانطور که ذکر شد ختنه کردن دختران و زنان عوارض کوتاه مدت و بلند مدت داشته و در حوزه های مختلف، روانی، جسمی، اجتماعی و غیره تاثیر دارد. عوارض روانی کوتاه مدت این عمل شامل انزواطلبی، ناراحتی، اضطراب و افسردگی است و عوارض بلند مدت آن شامل استرس پس از سانحه، اضطراب و همچنان افسردگی است. در این جا عوارض روانی ختنه کردن زن شرح داده شده است.
انزوا
زنان گزارش می دهند که نمی توانند راجع به عمل ختنه خود با دوستان و آشنایان، دکتر و شریک عاطفی به دلیل ترس از برچسب خوردن صحبت کنند. و آن ها بیان می کنند که بسیاری از تجارب را در روابط صمیمی از دست می دهند. به خصوص صحبت در مورد مسائل جنسی که معمولا در بین زنان شایع بوده و آن ها از صحبت کردن در مورد سکس خود با دیگران لذت می برند.
سرخوردگی و سردرگمی
زنان ممکن است لزوما ندانند که ختنه زن چگونه بر سلامت جسمانی آنها تاثیر می گذارد، زنانی که در سنین جوانی تحت برش اندام تناسلی قرار گرفتند، گفتند که نمی دانند چه چیزی از نظر سلامتی طبیعی و چه چیزی غیر طبیعی است. آن ها ممکن است ندانند که چندین علامت فیزیکی منفی که تجربه می کنند در نتیجه بریدن است. زنانی که از تأثیر ختنه کردن بر سلامتی خود آگاه هستند، احساس تسلیم شدن دارند. آنها احساس می کنند هیچ کاری نمی توانند برای بهبود علائم خود انجام دهند، برای همین دچار سرخوردگی و سردرگمی می شوند.
عصبانیت
ختنه کردن زن منجر شده تا بسیاری آن ها احساس خشم را گزارش کنند، به ویژه در مورد اعضای خانواده که اعتماد آنها را از بین برده اند.
اختلال استرس پس از سانحه
تحقیقات نشان داده زنانی که ختنه شده اند، به یک اندازه اختلال استرس پس از سانحه PTSD را با افرادی که در سنین کم مورد تجاوز جنسی قرار گرفته اند، تجربه کرده اند.
افسردگی
ختنه زن گاهی منجر به سندرم درد مزمن شده و خطر خلق افسرده، با کاهش عملکرد اجتماعی، بیارزش بودن، احساس گناه و حتی افکار خودکشی را افزایش می دهد.
به دنبال ختنه دختران و زنان آسیب های روانی دیگری مثل جسمانی کردن، فاصله عاطفی گرفتن، اختلالات خواب و ... نیز همراه است.
تاثیر ختنه کردن زن بر روابط
همیشه آسیب و بیماری های روانی بر روابط افراد تاثیرات بسیاری می گذارند، ختنه زنان نیز به دلیل ایجاد آسیب روانی در زن منجر به آسیب او در حوزه روابط فردی و اجتماعی می شود. در این جا تاثیر ختنه زن بر روابط وی شرح داده شده است.
تاثیر ختنه کردن زن بر رابطه عاطفی
همانطور که ذکر شد، زنانی که تحت ختنه جنسی قرار گرفته اند، بیشتر از زنان بدون ختنه جنسی، آمیزش دردناک، کاهش رضایت جنسی و کاهش میل جنسی را تجربه می کنند. گاهی ختنه کردن دختر و زن منجر به ترس و فوبیای جنسی در زنان شده و آن ها از رابطه جنسی بیزار می شوند. زنان همچنین ممکن است در رسیدن به ارگاسم، داشتن شرم یا خجالت در حوزه صمیمیت با مشکل بیشتری مواجه شوند. باریک شدن دهانه واژن ممکن است مقاربت را برای هر دو شریک دردناک کند.
فقدان لذت جنسی برای هر دو طرف می تواند منجر به روابط خارج از ازدواج و علت خیانت همسر با زنانی شود که تحت ختنه جنسی قرار نگرفته اند. زیرا درد عاطفی یا جسمی در حین رابطه جنسی، لذت زن و شریک زندگی او را کاهش می دهد و در نتیجه صمیمیت در رابطه را تحت تأثیر قرار می دهد. در برخی زنان ختنه شدن منجر به نازا بودن و عدم توانایی فرزندآوری او می شود، در برخی جوامع، عدم فرزند آوری به گردن زنان است و حتی ممکن است به یک نفرین نسبت داده شود که می تواند منجر به طرد شدن زن توسط شوهر و حتی خانواده خودش شود.
تاثیر ختنه کردن زن بر روابط خانوادگی
در برخی فرهنگ ها ختنه کردن زن توسط یکی از اقوام و فامیل انجام شده و این امر منجر به بی اعتمادی و احساس خیانت می شود. در دراز مدت، ممکن است اختلالات رفتاری در نتیجه آسیب های دوران کودکی و از دست دادن اعتماد و اطمینان به مراقبانی که اجازه داده اند این عمل دردناک انجام شود، به وجود آید. طرحواره بی اعتمادی نیز یکی از نتایج ختنه کردن دختر و زن است. گاهی این زنان هیچ وقت خانواده و والدین خود را نمی بخشند و تا ابد این کینه را به دل می گیرند.
درمان زنان ختنه شده
همچنان راه های کمک و درمان زنانی که ختنه شده اند، نامعلوم بوده و یک سوال است. همچنان اطلاعات کمی در مورد عواقب عمل ختنه زن وجود داشته اما این به معنی نا امیدی این زنان نیست. معمولا روان درمانگر به کمک این افراد آمده و با روش های درمانی مختلف اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه و سایر، مشکلات روانی وی را حل می کند.
سکس تراپی توسط فرد متخصص نیز می تواند به روابط زوجین که با عواقب ختنه زنان درگیر هستند، کمک کند. برای مثال درد هنگام رابطه جنسی را با روش های مختلف برطرف کرده و یا نگاه زن را نسبت به مسائل جنسی تغییر دهد. روانشناسان همچنین نقش مهمی در کمک به متخصصین زنان، ماما ها و سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی دارند که در هنگام کار با زنان ختنه شده واکنش مناسب نشان دهند.
سوالات متداول
1- ختنه زنان چیست؟
ختنه کردن زنان به معنی برداشتن بخش خارجی اندام تناسلی آن ها بوده و دلیل فرهنگی دارد که در متن مقاله به طور کامل شرح داده شده است.
2- انواع ختنه زنان چیست؟
ختنه نوزاد دختر و یا زنان روش های مختلفی داشته و به چهار دسته تقسیم می شود که در متن مقاله به طور کامل شرح داده شده است.
3- عوارض ختنه دختران چیست؟
ختنه زنان هیچ فایده ای برای سلامتی ندارد بلکه از طرق مختلف به دختران و زنان آسیب می رساند که در متن مقاله در حوزه های مختلف آسیب این عمل بررسی شده است.
پاسخ مشاور: سلام در برخی کشور ها و فرهنگ هااین کار رو انجام می دن و بله متاسفانه این کار در ایران هم بیشتر در مناطق حاشیه نشین، مناطق جنوبی و غربی ایران و فرهنگ های بسته مرسوم است.
پاسخ مشاور: سلام هدف از ختنه در دختران حفظ باکره گی دختران و یا از بین بردن لذت و میل جنسی در زنان بزرگسال است.