خودکنترلی

بعضی از افراد از نداشتن برنامه منظم و پیگیر و سستی اراده و ضعف در خود کنترلی در برابر لذت های آنی و مضر زودگذر رنج می برند، خود کنترلی مهارتی یادگرفتنی است و برای رسیدن به هر هدف و جایگاهی نیاز به تلاش و تحمل سختی ها و توانایی تنظیم کردن و تغییر دادن پاسخ ها داریم و لازم است که نیازها و خواسته های خود را به تاخیر بیندازیم تا به چیز بهتری در آینده دست یابیم.

پیشبرد اهدافی مانند کاهش وزن، ورزش منظم، تغذیه سالم، انجام به موقع کارها، کنار گذاشتن عادات منفی نیاز به خودکنترلی دارند. احساسات منفی همچون خشم، اضطراب، ترس، غم و اندوه با کنترل خود کاهش پیدا می کند، و افرادی که خود کنترلی بهتری دارند سالم تر و شادتر هستند. در این مقاله به بررسی خود کنترلی چیست، فواید و تکنیک های افزایش خود کنترلی پرداخته شده است.

خودکنترلی چیست

آیا علاقه ای به تغییر سبک زندگی یا کسب و کار خود دارید؟ لازمه این تغییرات و رسیدن به موفقیت های مادی و معنوی در زندگی داشتن ویژگی خود کنترلی است. خودکنترلی به معنای این است که فرد کنترل رفتار، افکار، احساسات و غرایز خود را دارد، حتی با وجود اینکه برای عمل هم بر انگیخته شده است. گاهی اوقات خود کنترلی را به عنوان خودتنظیمی، خود نظم دهی، اراده، کنترل پر زحمت یا مهار کنترل نیز می شناسند.

خودکنترلی به تعویق انداختن یا منتظر ماندن برای رسیدن به خواسته های خود است، در واقع خاتمه دادن یا به تعویق انداختن خواسته های کوتاه مدت برای رسیدن به اهداف مهم است. افرادی که می توانند هدف های واقع گرایانه خود را الویت بندی کنند و در زمان تصمیم گیری میان عواطف و عقل تعادل برقرار کنند، خود کنترل گر هستند.

یادگیری مهارت خودکنترلی از زمان کودکی آغاز می شود و این مهارت در بلوغ فکری و عاطفی و ارتباطات اجتماعی کودک در آینده نقش حائز اهمیتی دارد. بلوغ عاطفی کمک می کند تا فرد هنگامی که با تهدیدها و استرس های عاطفی، اجتماعی و شناختی روبرو شد، بتواند با صبوری و تفکر بیشتری با مسائل برخورد کند. بزرگسالانی که خود کنترلی پایینی دارند، در برابر مشکلات زندگی بیشتر دچار یاس، ناامیدی و استرس می شوند، گاهی نداشتن این مهارت به شکل اضطراب و یا خشم و حتی در موارد شدیدتر به صورت اختلال روانی بروز پیدا می کند.

فواید خودکنترلی

براساس دیدگاه اشنایدر مردم به دو دسته کلی تقسیم می شوند: افراد با خود کنترلی بالا و افراد با خود کنترلی پایین که هر یک ویژگی هایی دارند، دسته اول افرادی هستند که توانایی بیشتری برای حل مشکلات و مسائل، سلامت رفتاری و بهبود کیفیت زندگی خود دارند، ولی افرادی که خود کنترلی پایینی دارند به طور دائم با احساس های ناخوشایندی چون ناامیدی، افسردگی و بی علاقگی دست و پنجه نرم می کنند. خود کنترلی فواید بی شماری دارد، از دیگر فواید آن عبارتند از:

فرد نسبت به نقاط مثبت و منفی خود آگاهی پیدا می کند و به خودشناسی می رسد.

در مقابل انتقادات صورت گرفته از او به جای اینکه حالت دفاعی و یا تهاجمی به خود بگیرد آن ها را می پذیرد.

عزت نفس فرد بالا می رود و از سلامت جسمانی و روانی بیشتری برخوردار خواهد شد.

حس ناامیدی و خشم را در خود کنترل کرده و بدون توقف در کار به فعالیت خود ادامه می دهند.

از کنترل سطوح برانگیختگی برای به حداکثر رساندن عملکرد برخوردار می شود.

فرد به رغم اینکه دچار یاس و ناامیدی می شود، پشتکار را در خود می تواند حفظ می کند.

خودکنترلی و خود تاب آوری سطوح استرس و اضطراب را کاهش می دهند.

فردی که خود کنترلی بالا دارد، در تعارضات بین فردی به دلیل آگاهی از تعارضات، سریع تر و صحیح تر تعارض را شناسایی و آن را در جهتی هدایت می کند که آن ها را به بهترین شکل ممکن بتواند حل و فصل کند و ارتباط خود را با دیگران حفظ کند.

تکنیک های افزایش خود کنترلی

خود کنترلی یک مهارت است که نیاز به تمرین و تکرار دارد و به یکباره نمی شود به آن دست یافت و این را باید در نظر داشته باشیم که انسان مقاومت بر همه خواسته هایش را نمی تواند داشته باشد، پس از خود انتظارات واقع بینانه ای بهتر است داشته باشیم و در نتیجه شکست در برنامه تقویت خود کنترلی خود را مقصر ندانیم تا دچار سرخوردگی نشویم، برخی از راهکارهای مناسب برای بهبود و تقویت مهارت خودکنترلی عبارتند از:

احساسات خود را بشناسید و خود را مورد بررسی قرار بدهید و دریابید که کدام یک از موقعیت ها و محرک ها موجب ضعف در خود کنترلی شما می شوند، آن ها را بنویسید و الویت بندی کنید، به مرور زمان با این کار در موقعیت های مشابه تصمیم های بهتری خواهید گرفت.

از وسوسه ها دوری کنید. برای مثال هنگام کار، برای جلوگیری از حواس پرتی موبایل خود را در فاصله ای دورتر از خود قرار بدهید.

از قبل خود را آماده کنید. برای مثال اگر در رژیم غذایی به سر می برید از قبل خود را در برابر پاسخ رد دادن به تعارف شیرینی توسط دوستتان آماده کنید، که این امر موجب تقویت اراده در فرد می شود.

خود را دائما درگیر فعالیت هایی کنید که نیاز به خودکنترلی بالایی دارند، تا به واسطه تمرین و تکرار عملکرد خود را در خود کنترلی بالا ببرید.

انتخاب چندین هدف مختلف باعث می شود تا نتیجه مدنظرتان محقق نشود، بنابراین بهتر است روی یک هدف متمرکز شده و تمرکز حواس داشته باشید.

در خصوص اینکه چگونه خشم خود را کنترل کنیم. مهارتهایی را کسب کنید تا نه تنها ارتباط های اجتماعی خود را حفظ کنید، بلکه در هنگام عصبانیت نیز خود را بتوانید آرام کنید.

یک برنامه مرتب ورزشی داشته باشید، ورزش موجب دور شدن از تنش های عصبی و در نهایت خود کنترلی بیشتر در فرد می شود.

در راه رسیدن به اهداف باید صبور باشید و منتظر تغییر آنی و یک شبه به نتیجه رسیدن نباشید و برای ایجاد خودکنترلی در هر مرحله انگیزه کار کردن خود را حفظ کنید.

سوالات متداول

1- ✔️ خودکنترلی چیست؟

✔️ خودکنترلی به معنای این است که فرد کنترل رفتار، افکار، احساسات و غرایز خود را دارد، حتی با وجود اینکه برای عمل هم بر انگیخته شده است، سایر توضیحات در متن مقاله ارائه شده است.

2- ✔️ فواید خودکنترلی چیست؟

✔️ خود کنترلی فواید بی شماری دارد، از جمله اینکه فرد نسبت به نقاط مثبت و منفی خود آگاهی پیدا می کند و به خودشناسی می رسد، جهت کسب اطلاع از سایر فواید به متن مقاله مراجعه نمایید.

3- ✔️ راه های افزایش خود کنترلی چیست؟

✔️ خود کنترلی یک مهارت است که نیاز به تمرین و تکرار دارد و به یکباره نمی شود به آن دست یافت،  برخی از راهکارهای مناسب برای بهبود و تقویت مهارت خودکنترلی در متن مقاله ارائه شده است.