از زمان ارسطو که از فلاسفه بزرگ یونان است، کیفیت زندگی مورد بررسی قرار می گرفت و او معتقد بود (کیفیت زندگی به معنای زندگی خوب و شاد است)، این مبحث که زندگی خوب و با کیفیت چگونه است همیشه در طول قرن ها مورد توجه فلاسفه و اندیشمندان بوده است و موضوع جدیدی نیست.
کیفیت زندگی احساس و درک فرد از خوب زیستن است، در واقع یعنی بالا بردن سطح رضایت مندی در زندگی، که به صورت ذهنی تنها توسط خود شخص تعیین می شود و بنابراین از فردی به فرد دیگر متفاوت است، حتی ارزیابی افراد از کیفیت زندگی خود در طول زمان نیز تغییر می کند و در شرایط مختلف فرق دارد. در این مقاله تعریف کیفیت زندگی، عوامل موثر بر کیفیت زندگی و راه های بهبود کیفیت زندگی ارائه شده است.
کیفیت زندگی چیست
زندگی خوب چگونه است؟ بهترین روش خوب زندگی کردن چیست؟ زندگی خوب از چه چیزهایی تشکیل شده است؟ این سوال ها طی سال های گذشته هیچ گاه تغییر نکرده اند و همه افراد به دنبال یک اصل واحد یا یک قانون کامل برای خوب زندگی کردن هستند، اما زمان نشان داده است تعریف کیفیت زندگی (QoL) پیچیده، مفهومی ذهنی و پویا است.
ذهنی به معنای این است که حتما باید توسط خود شخص و نظر او تعیین شود و پویا به معنای آن است که در طول زمان تغییر خواهد کرد. کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی، مانند موقعیت های مادی زندگی، اشتغال، سلامت، تحصیلات، روابط اجتماعی و فراغت، امنیت فیزیکی و اقتصادی، محیط زندگی و ... است.
به طور کلی داشتن یک زندگی با کیفیت به این معناست که فرد نسبت به خود، و دیگران و آینده خوش بین است و از تفریح، تلاش و هدف داری لذت می برد، پول کافی برای برآورده کردن نیازهای زندگی و توانایی برقراری ارتباط بهتر با دیگران را دارد.
عوامل موثر بر کیفیت زندگی
از پیامدهای قرن 21 هم مواجه شدن انسان با تنش ها و اضطراب هایی است که بر کیفیت زندگی (QoL) ما اثر گذار هستند، اما تنها عوامل اثر گذار نیستند و عوامل مختلفی بر کیفیت زندگی نقش دارند، که در زیر به آن ها پرداخته می شود.
عوامل محیط زندگی
میزان کیفیت محل زندگی بسته به منطقه محل زندگی، وجود یا عدم وجود امکانات اولیه داخل منزل مانند،آب گرم،گرمایش منزل و……ارزیابی میشوند.
عوامل محیط اجتماعی
شامل شرایطی است که رابطه فرد را با دیگران در خانواده و در سازمان هایی که در آن کار می کند و یا عضویت دارد و در جامعه درباره حکومت و دولت تعریف می کند.
عوامل اقتصادی اجتماعی
تحقیقات نشان دادهاند که در طبقات اجتماعی و اقتصادی پایین تر میزان کیفیت زندگی کمتر است.
عوامل فرهنگی
تفاوت های فرهنگی، موقعیت طبقاتی، پیشینه قومی و مذهبی و حتی باورها ، اعتقادات و آداب و رسوم نیز بر کیفیت زندگی اثر گذار هستند.
عوامل شخصیتی
مطالعات متعدد نشان می دهد که از میان ویژگی های شخصیتی، برون گرایی یعنی گرایش بیشتر به فعالیت های اجتماعی و با دیگران بودن، رابطه بسیار قوی با رضایت از زندگی دارد. برون گرایان نسبت به درون گرایان احساس لذت بیشتری می کنند. ویژگی شخصیتی مهم دیگر، روان رنجورخویی یا حالتی مزمن از عصبی بودن، خشم، ناراحتی و اضطراب است. این افراد عموما تمایل دارند تا رویدادهای زندگی را به صورت منفی تعبیر کنند.
راه های بهبود کیفیت زندگی
زندگی هیچ فردی نمی تواند ایده آل و بدون نقص باشد، همه ما با مشکلات و مسائلی در زندگی مواجه هستیم و برای بهبود کیفیت زندگی خود در هر شرایطی لازم است کارهایی را انجام دهیم، تاکید بر بهبود کیفیت زندگی بر این موضوع است که شادکامی یک انتخاب است که تغییرات مثبت و بزرگی را ایجاد می کند، شادکامی بر اصول ساده ای، مانند یادگیری و آموختن، کمک و یاری رساندن به دیگران، خلاقیت و یادگیری شفقت ورزی و مهربانی با خود و دیگری استوار است.
یافته های روان شناختی جدید نشان می دهد زمانی مردم شاد و خرسند و از سلامت روان برخوردارند که بین شیوه زندگی کنونی آن ها و سبک زندگی مورد انتظارشان شباهت مثبتی وجود داشته باشد. با ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی و بعد در نگرش خود نسبت به زندگی می توانیم میزان کیفیت زندگی خود را بالا ببریم. از جمله راه های بهبود کیفیت زندگی عبارتند از:
برای بهبود کیفیت زندگی به روابط خود توجه کنید.
روابط نقش مهمی در کیفیت زندگی انسان ها ایفا می کنند، منظور از روابط تمام روابط ما در زندگی از عاطفی تا روابط کاری، دوستانه، خویشاوندی است. بنابراین در هر محیطی که قرار داریم و عضو هر گروهی که هستیم باید از روابط خود مراقبت کنیم. همان طور که داشتن یک رابطه سالم به کیفیت زندگی کمک می کند، داشتن روابط سمی نیز باعث ایجاد احساسات منفی می شود و بر کیفیت زندگی اثر منفی دارد و آن را کاهش می دهد.
فعالیت فیزیکی داشته باشید.
به طور مرتب، حداقل 2 تا3 بار در هفته ورزش کنید، بخصوص ورزش های هوازی باعث ترشح هورمون هایی در بدن می شود که خلق و خو و حس بهتری را در شما به وجود می آورد. این انرژی و روحیه خوب باعث می شود در کارهای روزمره نیز عملکرد خوبی داشته باشید.
به کیفیت خواب و تغذیه خود توجه کنید.
خواب و تغذیه نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و افزایش تمرکز در کار دارد. بی توجهی به خواب و تغذیه باعث می شود، سلامت جسمانی شما به خطر بیفتد و دچار ضعف بدنی شوید، حتی روحیه تان را حساس تر و تحریک پذیرتر می کند و در این حالت در روابط بین فردی نیز دچار مشکل می شوید.
اهداف زندگی خود را بشناسید.
داشتن هدف در زندگی باعث نظم و اشتیاق در زندگی می شود، بنابراین هدف گذاری منجر به افزایش کیفیت زندگی می شود.
به استراحت و تفریح خود اهمیت دهید.
داشتن برنامه مشخص برای اوقات فراغت و تعطیلات آخر هفته یا سایر تعطیلات سال داشته باشید، انجام کارهای لذت بخشی که فرد را غرق در شادی می کند، باعث افزایش تعاملات، تمرکز حواس و کیفیت در زندگی می شود.
در طبیعت پیاده روی کنید.
پایان هر روز پیاده روی کنید و از هوای موجود در طبیعت استشمام کرده و ریه های خود را پر از هوای تازه کنید، طبیعت می تواند خستگی را از بین ببرد.
در یک کلاس ثبت نام کنید.
علاقمندی های خود را دنبال کنید، برای مثال شاید دوست داشته باشید، ویولون زدن را یاد بگیرید و با این کار اشتیاق و شادمانی را به زندگی خود بیاورید.
محیط اطراف خود را مرتب کنید.
بهم ریختگی و نامنظم بودن خانه باعث ایجاد استرس می شود، برای افزایش کیفیت زندگی لازم است تا از ریخت و پاش و بهم ریختگی در خانه جلوگیری کنید و گرد و خاک ها را پاک کنید.
لباس های خوب بپوشید.
لباس خوب پوشیدن باعث افزایش اعتماد به نفس می شود، دیگران نیز احترام بیشتری برای شما قائل شده در نتیجه کیفیت زندگی تان بالا می رود.
برای بهبود کیفیت زندگی شکرگزاری کنید.
شکر گزاری در زندگی بابت هر آن چیزی که دارید، حتی چیزهای کوچک باعث می شود احساس بهتری را نسبت به خود و زندگی تان تجربه کنید.
به یک نفر کمک کنید.
بهترین حسی که می توانید به خود بدهید، هنگامی است که به شاد کردن یک فرد می پردازید.
بازی کنید.
بازی باعث فعال شدن کودک درون می شود. بازی های ویدیویی و بازی های گروهی با دوستان تا رفتن به شهربازی می تواند تا حد زیادی کیفیت زندگی را بالا ببرد.
برنامه ریزی روزانه داشته باشید.
برنامه ریزی و یادگیری مدیریت زمان، می تواند به افزایش کیفیت زندگی کمک کند.
سوالات متداول
1- ✔️ کیفیت زندگی چیست؟
✔️ کیفیت زندگی احساس و درک فرد از خوب زیستن که به صورت ذهنی تنها توسط خود شخص تعیین می شود و بنابراین از فردی به فرد دیگر متفاوت است، جهت کسب اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.
2- ✔️ عوامل موثر در کیفیت زندگی چیست؟
✔️ از جمله عوامل اثر گذار بر کیفیت زندگی عوامل محیط زندگی، عوامل محیط اجتماعی، عوامل اقتصادی اجتماعی سایر عوامل و توضیحات مربوط به آن ها در متن مقاله ارائه شده است.
3- ✔️ راه های بهبود کیفیت زندگی چیست؟
✔️ با ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی و بعد در نگرش خود نسبت به زندگی می توانیم میزان کیفیت زندگی خود را بالا ببریم. راه های مختلفی که به بهبود کیفیت زندگی کمک می کنند، در متن مقاله ارائه شده است.
پاسخ مشاور: سلام همه ما هر از گاهی ناامید می شویم و شما تنها نیستید ولی نباید اجازه داد این ناامیدی برروی کل زندگی ما سایه بندازه وبرسطح کیفیت زندگی ما اثر منفی بگذارد.
پاسخ مشاور: سلام کیفیت زندگی مفهوم ثابتی نیست؛ و نمی شود انتظار داشت که زندگی همیشه یک کیفیت ثابت و بدون تغییری داشته باشد. روش های زیادی برای افزایش کیفیت زندگی وجود دارد که با تلاش و تکرار می توان از طریق آن ها سطح کیفیت زندگی را بهبود بخشید.