گاهی برخی کودکان رفتار های غیر معمول از خود نشان می دهند که والدین را نگران می کند. یکی از این رفتار ها کوبیدن سر به زمین است. در بیشتر موارد، کوبیدن گاه به گاه سر توسط کودکان نوعی خود تحریکی، خود آرامی یا راهی برای رهایی از نا امیدی است و نشانه مشکل دیگری نیست. نوع واکنش و برخورد والدین به این حرکت کودک بسیار مهم تاثیرگذار است.
شما به عنوان والدین می توانید با هر چیزی که باعث ناراحتی عاطفی او می شود، مقابله کنید و از فرزندتان در برابر آسیب تا حد امکان محافظت کنید تا رفتار آسیب به خود کم شده و یا از آن جلوگیری شود. در حالی که کوبیدن سر در کودکان رایج است و معمولا جای نگرانی نیست، در برخی از بچه ها می تواند بخشی از یک مشکل تحولی باشد. بنابراین در این مقاله اطلاعات کاملی در مورد این موضوع ارائه شده است.
کوبیدن سر در کودکان چیست
برای همه والدین دیدن صحنه کوبیدن سر به زمین توسط فرزندشان، ناراحت کننده و تعجب آور است. کوبیدن سر به زمین و هر جای دیگری رفتار رایجی است که برخی از کودکان برای ایجاد آرامش خود یا خود تحریکی از آن استفاده می کنند. اگرچه ممکن است نگران کننده به نظر برسد، اما معمولا جای نگرانی نیست. حدود 20 درصد از نوزادان و کودکان نوپا عمدا سر خود را می کوبند و پسر ها بیشتر از دختر ها این کار را انجام می دهند، اگرچه دلیل این تفاوت مشخص نیست.
کوبیدن سر در کودکان اغلب حدود 6 ماهگی شروع شده و بین 18 تا 24 ماهگی به اوج خود می رسد. این کار جزو حرکات ریتمیک مانند مکیدن انگشت دست است که مدام تکرار می شود. روش معمول کوبیدن سر حالتی است که کودک سر خود را رو به پایین اورده و به زمین یا بالش می کوبد و یا ایستاده و سر خود را مستقیم می کوبد. این حرکات گاهی با زمزمه یا صدا های صوتی دیگر همراه خواهد بود. کوبیدن سر به زمین معمولا زمانی که کودک شما حواسش پرت می شود یا زمانی که به خواب می رود متوقف می شود.
همه نوزادان زمانی که در رحم بودند، به دلیل حرکات مادر تکان می خوردند، پس از زایمان، در آغوش والدین تکان می خورند و آرام می شوند. فعالیت های حرکتی با رشد کودکان ادامه می یابد. به عنوان مثال لذت طناب زدن، تاب خوردن، سرسره سواری در پارک و رقصیدن همه از این موارد هستند که لذت های متفاوتی را در کودکان به وجود می آورند. این فعالیت ها همگی سیستم دهلیزی مغز را درگیر می کنند.
کودکانی که کمتر تحریک می شوند مثل کودکان ناشنوا، نابینا، بی حوصله و تنها، برای تحریک به کوبیدن سر خود می پردازند. اما کودکانی که بیش از حد در محیط های طاقت فرسا تحریک می شوند، این حرکات را آرامش بخش می دانند.
روش های سر کوبیدن کودک
همانطور که ذکر شد، کارشناسان حدس می زنند که حرکت موزون عقب و جلو کوبیدن سر ممکن است کودک را آرام کند و به خوابیدن او کمک کند. برای مثال هنگام عفونت گوش در کودک ممکن است این رفتار دیده شود. کودکان به صورت های مختلفی سر خود را می کوبند که در این جا ذکر شده است.
1آنها بارها و بارها سر خود را به تشک می کوبند.
2آنها می نشینند و پشت سر خود را به تخت می کوبند.
3آن ها روی دست ها و زانو های خود به عقب و جلو تکان می خورند و در حالی که به جلو حرکت می کنند، سر خود را می کوبند.
4آن ها به پشت دراز می کشند و سر خود را از یک طرف به طرف دیگر می چرخانند، گاهی اوقات آنقدر با قدرت این کار را انجام می دهند که گهواره را به دیوار می کوبند و به سرشان آسیب می رسد.
5با دست خود به سرشان می زنند.
علت کوبیدن سر به زمین کودکان
حدود 20 درصد کودکان نوپا از عمد سر خود را به زمین می کوبند، کوبیدن سر توسط کودکان معمولا در نیمه دوم سال اول زندگی آنها شروع می شود. این رفتار می تواند برای چندین ماه یا حتی سال ها ادامه یابد. معمولا کودکان نوپا معمولا در سن 3 سالگی بیشتر از قبل این کار ار انجام می دهند. اما برای والدین و متخصصین مهم است که دلیل کوبیدن سر به زمین یا چیز های دیگر چیست. در اینجا برخی علت های رایج سر کوبیدن کودکان شرح داده شده است.
آرامش خود
اکثر کودکان نوپا کوبیدن سر به زمین را برای آرامش خود انجام می دهند. حرکت ریتمیک به آنها کمک می کند احساس راحتی کنند. کودکان اغلب این کار را هنگام خواب انجام می دهند، وقتی در نیمه شب از خواب بیدار میشوند، یا گاهی اوقات در حالی که خواب هستند.
رهایی از درد
دندان آوردن کودک و یا عفونت گوش در کودکان دردناک است و ممکن است به دنبال این درد کوبیدن سر به زمین دیده شود. کودک با این کار حواس خود را از درد پرت می کند.
درماندگی
کودکان نوپا اغلب یاد نگرفته اند که چگونه احساسات خود را از طریق کلمات بیان کنند. در عوض، آنها ممکن است از بیان فیزیکی از طریق کوبیدن سر استفاده کنند. این یکی از راه هایی است که کودکان نوپا پس از یک رویداد استرس زا، خود را آرام می کنند. همچنین اگر کودک نوپای شما در هنگام عصبانیت سر خود را می کوبد، احتمالا سعی می کند برخی از احساسات قوی را تخلیه کند.
مشکل تحولی
کوبیدن سر به زمین می تواند با اوتیسم و سایر اختلالات رشدی مرتبط باشد، اما این تنها یکی از علائم این اختلالات است و در بسیاری مواقع به تنهایی برای تشخیص گذاشتن روی کودک کافی نیست.
نیاز به توجه
اگر می بینید که فرزندتان کار مخربی انجام می دهد، این رفتار به دلایل واضح توجه شما را جلب می کند. ممکن است کودک نوپا متوجه شود که وقتی این فعالیت را انجام می دهد، شما می دوید. آنها ممکن است از آن به عنوان یک روش موثر برای جلب توجه شما استفاده کنند.
درمان کوبیدن سر در کودکان
بیشتر کودکان به تنهایی و بدون اقدام والدین می توانند عادت کوبیدن سر به زمین را ترک کنند اما باقی آن ها نیاز به کمک والدین و یا متخصص کودک و نوجوان دارند. در این جا راه های کمک و جلوگیری از کوبیدن سر در کودکان شرح داده شده است.
همدلی کردن
اگر کودک نوپای شما به دلیل عدم موفقیت در رسیدن به خواسته خود احساس نا امیدی می کند، سعی کنید همدلی خود را نشان دهید. اگر متوجه علت عصبانیت او شدید، بگویید که او را درک می کنید. همیشه به یاد داشته باشید که کودکان چیز های زیادی می خواهند، اما به ندرت می فهمند که برخی چیز ها ممکن نیست. با همدلی، بدون تسلیم شدن، نشان می دهید که احساسات آن ها تایید شده است. این ممکن است در ابتدا از کوبیدن سر جلوگیری نکند، اما به زودی متوجه آن شده که مادر و پدر می فهمند.
توجه کردن
شما می خواهید به کودک نوپای خود توجه مثبت زیادی داشته باشید، اما نه زمانی که او در حال کوبیدن سر است. اگر متوجه شدید که فرزندتان فقط برای جلب توجه رفتار سر کوبیدن به زمین را انجام می دهد، سعی کنید واکنش زیادی از خود نشان ندهید. واکنش شدید شما می تواند رفتار کودک را تقویت کند و آنها را بیشتر به انجام آن تشویق کند. در ضمن در مواقع شادی که فرزندتان سرش را نمی کوبد، توجه زیادی داشته باشید.
مراقبت از آسیب
پیچ و مهره تخت کودک را بررسی کنید تا مطمئن شوید که ضربه سر او چیزی را شل نکرده باشد. سعی کنید یک پتو یا لحاف بین تخت و دیوار قرار دهید تا صدا را کاهش داده و دیوار را از ساییدگی محافظت کند. بالش یا پتو را در گهواره قرار ندهید زیرا ممکن است خطر خفگی باشد. اگر می خواهید از ضربه گیر هایی روی تختخواب شان استفاده کنید تا ضربه ها را در هنگام ضربه زدن از بین ببرد.
تنظیم برنامه خواب
یک روال آرام بخش قبل از خواب ایجاد کنید، می توانید با تنظیم خواب کودک و داشتن یک برنامه منظم برای خوابیدن، به سر کوبیدن کودک، کمک کنید تا قبل از خواب آرام بگیرد. حمام آب گرم، تاب خوردن آرام روی پاهایتان، داستان خواندن، یا پخش موسیقی ملایم را امتحان کنید. در حالی که آنها به خواب می روند، سعی کنید به آرامی پشت آنها را مالش دهید یا پیشانی آنها را نوازش کنید. خواب نوزاد اهمیت بسیار مهمی دارد.
عدم سرزنش
وقتی کودکان سر خود را می کوبند، از سرزنش یا تنبیه کودک بپرهیزید. با این کار احتمالا کودک نوپا شما بیشتر احساس نا امیدی می کند و ادامه خواهد داد.
عدم نگرانی
کوبیدن سر معمولا به صورت خود تنظیم است، به این معنی که فرزند شما تحمل درد خود را می داند. اگر درد داشته باشد، احتمالا به خودی خود ضربه زدن را متوقف یا نرم می کند. گاهی بر اثر ضربه کبودی هایی ایجاد می شود، شما باید سعی کنید نگرانی خود را به کودک نشان ندهید. به جای نگرانی، همیشه می توانید سطوح احتمالی ضربه سر را ایمن کنید.
تمرین های حرکتی
کودکان در این سنین معمولا عاشق رقصیدن، راه رفتن، تاب بازی، طبل زدن یا کف زدن در کنار موسیقی هستند. اطمینان حاصل کنید که کودک شما در طول روز نیز تمرینات بدنی زیادی انجام می دهد تا به او کمک کند بخشی از انرژی عصبی را که ممکن است به ضربه زدن سر او منجر شود بسوزاند.
مراجعه به یک متخصص
کوبیدن سر در نوزادان به ندرت نشانه ای از یک مشکل رشدی یا عاطفی است. اما در موارد نادر، می تواند نشانه ای از یک مشکل بزرگتر باشد. در صورتی که شما نشانه های دیگری از اختلالات رشدی را مشاهده کردید و یا ضربه ها منجر به آسیب بیشتری شد باید حتما به یک متخصص مراجعه کنید. زیرا اگر چه غیر معمول است، اما کوبیدن سر می تواند با اوتیسم و سایر اختلالات رشدی مرتبط باشد که گاهی در دوران کودکی و پیش دبستانی آشکار می شوند.
سوالات متداول
1- کوبیدن سر در کودکان چیست؟
برای همه والدین دیدن صحنه کوبیدن سر به زمین توسط فرزندشان، ناراحت کننده و تعجب آور است که در متن مقاله در مورد آن توضیح داده شده است.
2- روش های سر کوبیدن کودک چیست؟
حرکت موزون عقب و جلو کوبیدن سر به جایی مثل زمین و تخت ممکن است کودک را آرام کند که در متن مقاله روش های تشخیص آن شرح داده شده است.
3- علت کوبیدن سر به زمین کودکان چیست؟
کوبیدن سر توسط کودکان معمولا در نیمه دوم سال اول زندگی آنها شروع می شود و دلایل مختلفی دارد که در متن مقاله توضیح داده شده است.
پاسخ مشاور: سلام اگر به دلیل جلب توجه، بازی، شوخی کودک کوبیدن سر به زمین را انجام می دهد بله باید بی توجهی کنید. وقتی در ازای این رفتار بهش توجه می کنید، چون توجه برای کودکان امتیاز و پاداش به حساب می آید به رفتار نامناسب خود ادامه می دهد تا به هدفش که توجه شماست برسد. شما در مواقعی که سر خود را به روی زمین نمی کوبد به او توجه کنید و از محبت سیرابش کنید.
پاسخ مشاور: سلام اوتیسم و یا سایر اختلالات و بیماری ها، پایان دنیا نیستند و امروزه روش های زیادی برای درمان یا کنترل آن ها وجود دارد. تمامی درمان ها با کمک روانشناس و فرد متخصص قابل اجراست.
پاسخ مشاور: سلام خواهش میکنم بله هر کوبیدن سری در کودکان به معنای اوتیسم نیست و حتما جهت هر گونه تشخیص گذاری باید از متخصص کمک بگیرید.