یکی از نگرانی های والدین سلامت دهان و دندان در فرزندانشان است، چرا که ظاهر نازیبا، بوی بد دهان، ناتوانی در جویدن و راحت غذا خوردن و یا دردهایی که کودک به دلیل پوسیدگی و دیگر بیماری های ناحیه دهان و دندان ها از آن ها شکایت می کند، اهمیت مراقبت و مراجعه به دندانپزشک را دو چندان می کند.
اما برخی از کودکان از رفتن به دندانپزشکی امتناع می کنند و دچار اضطراب زیادی می شوند، والدین معمولا با ترساندن کودک از سرم، آمپول و دکتر یکی از علل به وجود آمدن این ترس در کودکان هستند، البته عوامل دیگری نیز تاثیر گذار هستند، مانند تجربه تلخ و دردناک گذشته موجب عدم همکاری کودک با دندانپزشک می شود، راهکارهای بسیاری برای غلبه بر ترس کودکان از دندانپزشکی وجود دارد. در این مقاله ترس کودکان از دندانپزشکی چیست، علت ترس کودکان از دندانپزشکی و راه های درمان ترس کودکان از دندانپزشکی در متن مقاله ارائه شده است.
ترس کودکان از دندانپزشکی چیست
معمولا محیط دندانپزشکی نه تنها برای کودکان که حتی برای برخی از بزرگسالان نیز ترس و اضطراب آور است که این موضوع ریشه در تجربیات قبلی آن ها دارد. اغلب کودکان از صدای ابزاری که در مطب دندانپزشکی استفاده می شود، واهمه دارند و یا به دلایل دیگری این ترس در آن ها ایجاد شده است. برخی از کودکان ارتباط خوبی با دندانپزشک می توانند برقرار کنند و برخی دیگر با اینکه خدمات درمانی دندان را قبول کردند، اما رفتار آن ها همراه با احتیاط است، دسته دیگری از کودکان تمایلی به قبول درمان ندارند و با کج رفتاری می خواهند از رفتن به دندانپزشکی خودداری کنند.
اولین ملاقات کودک با دندانپزشک بسیار با اهمیت است و باید در ذهن کودک تبدیل به تجربه و احساسات خوبی از دندانپزشک و محیط دندانپزشکی باشد، بهتر است قبل از آنکه کودک دندان درد شدیدی را دچار شود، به دندانپزشکی مراجعه داشته باشید، چرا که در این صورت کودک کار درمانی خاص و همراه با درد ندارد، بنابراین دندانپزشک نیز می تواند با او ارتباط دوستانه ای را برقرار کند.
اما اگر به هنگام درد کودک را به دندانپزشکی ببرید، کودک با جیغ کشیدن و یا دست و پای خود را تکان دادن نه تنها مانع درمان می شود که تجربه بدی هم در کودک شکل می گیرد که منجر به امتناع کودک از رفتن به دندانپزشک می شود و اگر هم مراجعه کند، واکنش های عصبی و ترس را از خود نشان می دهد.
علت های ترس کودکان از دندانپزشکی
ترس کودکان منشا خاصی دارد که ریشه آن در یک موقعیت، فرد و یا مکان خاصی است. معمولا اولین تجربه ای که کودک از روبرو شدن با موقعیتی جدید کسب می کند، می تواند هیجانات و احساسات مختلفی مانند خشم، ترس، شادی، غم یا لذت را در او به وجود بیاورد، وقتی کودکی ترس شدیدی از رفتن به دندان پزشکی دارد باید منشا آن پیدا شود تا بتوان با راهکارهایی این ترس را از بین ببریم. علت های ترس کودکان از دندانپزشکی عبارتند از:
اطلاعات منتقل شده از والدین و دوستان
تجربه تلخ و دردناک قبلی از درمان های دندان پزشکی
کم بودن سن کودک و عدم برخورد منطقی با مشکل هنگام درمان دندان پزشکی
در همکاری نکردن کودک با دندان پزشک
راهکارهای مقابله ترس کودکان از دندانپزشکی
زمانی که کودک به دلیل ترس از دندانپزشکی از دریافت خدمات درمانی اجتناب می کند، اگر والدین رفتارهای خشونت آمیز همراه با تهدید از خود نشان دهند، ترس کودکان بزرگ تر شده و سلامت روان کودک نیز به خطر می افتد. بنابراین در این مواقع والدین با کمک راهکارهای زیر می توانند بر ترس کودک از دندانپزشکی غلبه کنند. راهکارهای غلبه بر ترس کودکان از دندانپزشکی عبارتند از:
از زمانی که کودک هنوز کوچک است، بهتر است به صورت دوره ای به دندانپزشک مراجعه کنید تا کودک کم کم به این قضیه عادت کند و با ابزارهای دندانپزشکی و محیط مطب آشنا شود.
کودک را هر 3ماه یکبار برای چکاپ دهان و دندان به طور منظم به دندان پزشکی ببرید و در این صورت اگر دندان دچار پوسیدگی یا مشکلی شده در همان مراحل اولیه تشخیص و درمان به ساده ترین شکل انجام شود، ولی وقتی والدین کودک را در حالت اورژانسی مانند آبسه، درد، تورم و یا عفونت پیش دندان پزشک می برند، چون اقدامات درمانی که انجام می شود دردناک خواهد بود، در او تجربه ناخوشایندی شکل می گیرد که باعث می شود، کودک بعدها از رفتن به دندانپزشکی امتناع کند.
اگر کودک نوزاد و یا در سنین پایین است، بهتر است در چند جلسه اول در آغوش مادر اقدامات درمانی بر روی انجام شود و سپس زمانی که کودک با محیط آشنا شد و توانست با دندانپزشک ارتباط دوستانه ای برقرار کند، می توان او را با دندانپزشک تنها گذاشت.
در هر جلسه درمان در دندان پزشکی، یکی از والدین همراه کودک باشد و به طور ثابت هر دفعه او را همراهی کند، این کار به کودک اطمینان خاطر می بخشد و کمی همکاری اش با دندان پزشک بیشتر می شود.
برای کودکان در مورد اهمیت دهان و دندان توضیح دهید و بگویید برای سلامت دندان و بهتر غذا خوردن نیاز به مراقبت از دندان و دهان خود با مسواک زدن و رفتن به دندانپزشکی داریم، شما یا اطرافیان کودک خاطرات ناخوشایند و درمان های خود از دندانپزشکی را برای کودکان تعریف نکنید و نگذارید او از نزدیک درمان دندان های دیگران را ببیند، صحنه های درد و خونریزی در دیگران به هنگامی که از اتاق دندانپزشک بیرون می آیند، در کودکان ترس را ایجاد می کند.
قبل از رفتن به دندانپزشکی کودک می تواند تعدادی از اسباب بازی های مورد علاقه اش را با خود به مطب دندانپزشکی ببرد.
اگر کودک شما از قبل ترس از دندانپزشکی در او ایجاد شده است، حتما با دندانپزشک کودکتان این موضوع را قبل از بردن کودک هماهنگ کنید و از او بخواهید در مهربان ترین حالت ممکن با کودک شما برخورد و جذب دندانپزشکی کند، البته خود دندانپزشک کودکان آموزش هایی جهت برقراری ارتباط دوستانه با کودکان دیده اند، برای مثال دندانپزشک از کلماتی متناسب با سن کودک مانند نیشگون گرفتن، قلقلک دادن دندان، آب خواب آور و … به جای استفاده از سوزن و صدای مته استفاده می کند، تا ترس کودک از دندانپزشکی را به حداقل برساند. و حتی می توانند در این خصوص شما را راهنمایی کنند تا از چه طریقی در کودک خود آرامش برقرار کنید.
کودک را به هنگامی که خود نیاز به خدمات درمانی بر روی دندانتان دارید، با خود به مطب دندانپزشکی ببرید و هنگامی که دندان پزشک در حال کار کردن بر روی دندان شماست، اجازه دهید، کودکتان تماشا کند و شما هم هر چند دقیقه یکبار یک لبخند از روی رضایت به او بزنید.
اگر کودک با دندانپزشک همکاری کرد و رفتار مطلوبی از خود نشان داد، والدین او را تشویق و تحسین کنند.
با کودک نقش بیمار و دندانپزشک را بازی کنید، برای مثال شما دندانپزشک باشید و کودکتان بیماری که بر روی دندان های او کاری جهت درمان انجام می شود و یا از او بخواهید او به عنوان دندانپزشک به شما روش درست مسواک زدن را آموزش دهد و به طور مفصل در این باره با کودک خود صحبت نکنید و چون دندان پزشک با زبان کودکانه و به روش خاص خود با کودک صحبت می کند و کم کم او را با محیط و وسایل کار خود آشنا می کند و از درمان های سبک کار خود را شروع می کند و به تدریج با کودک پیش می رود.
اگر دندانپزشک تشخیص دهد، که راه های کنترل رفتار و ترس کودک شما در اتاق دندانپزشکی برای کودک شما تاثیری ندارد، از روش های دیگری مانند به کار بردن داروهای آرامبخش مخصوص با تجویز دندانپزشک متخصص کودکان و درمان دندانپزشکی تحت بیهوشی عمومی استفاده خواهد کرد.
سوالات متداول
1- ✔️ ترس کودکان از دندانپزشکی چیست؟
✔️ اغلب کودکان از صدای ابزاری که در مطب دندانپزشکی استفاده می شود، واهمه دارند و یا به دلایل دیگری این ترس در آن ها ایجاد شده است، این کودکان از رفتن به مطب دندانپزشکی امتناع می کنند، جهت کسب اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.
2- ✔️ علت های ترس کودکان از دندانپزشکی چیست؟
✔️ ترس کودکان منشا خاصی دارد که ریشه آن در یک موقعیت، فرد، و یا مکان خاصی است، علت های مختلفی برای ترس از دندانپزشکی در کودکان وجود دارد، مانند تجربه تلخ و دردناک قبلی از درمان های دندان پزشکی، سایر علت ها در متن مقاله ارائه شده است.
3- ✔️ راهکارهای غلبه بر ترس کودکان از دندانپزشکی چیست؟
✔️ والدین با کمک راهکارهایی که در متن مقاله آورده شده می توانند بر ترس کودک از دندانپزشکی غلبه کنند، جهت کسب اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.
» پرخاشگری در کودکان
» کودک عصبی خود را کنترل کنید
پاسخ مشاور: سلام اغلب یک والد یا هر دو والد همراه کودک باشد و قبل از اینکه خرابی و درد بیشتر بشه به دندانپزشک اطفال مراجعه کنید. حتما راهکارهای ارائه شده در متن مقاله را مطالعه بفرمایید.
پاسخ مشاور: سلام ابتدا علت را پیدا کنید، سپس به برطرف کردن این ترس از طریق راهکارهای مقابله با این ترس که در متن مقاله ذکر شده اقدام کنید. از یک متخصص روانشناسی هم می تونید کمک بگیرید.
پاسخ مشاور: سلام در بعضی مواقع تنها اقدام برای رفع ترس کودک از دندانپزشکی و انجام اقدامات لازم، بیهوشی است، هر چه سن کودک برای بیهوشی کمتر باشد و همچنین اگر کودک دارای بیماری زمینه ای خاصی باشد، روند بیهوشی سخت تر و عوارض بیشتری خواهد داشت.