طرحواره انزوای اجتماعی

معمولا فردی که از نظر اجتماعی منزوی است، به عنوان فردی آرام و درونگرا تلقی می شود که از موقعیت های اجتماعی اجتناب می کند یا در خود بودن را ترجیح می دهد. با این حال، گاهی اوقات، اجتماعی ترین و برونگراترین افراد هستند که بیشترین احساس تنهایی، انزوا و طرد شدن را دارند.

در نظریه طرحواره درمانی جف یانگ، طرحواره انزوای اجتماعی که به آن طرد اجتماعی یا بیگانگی نیز گفته می شود یک الگوی مادام العمر از احساس عدم تناسب با دیگران و موقعیت ها است. این طرحواره مانند تمام طرحواره های دیگر بر حوزه های مختلف زندگی افراد تاثیر منفی گذاشته و در صورتی که شدت داشته باشد، نیاز به طرحواره درمانی دارد. در این مقاله در مورد تله انزوای اجتماعی به طور کامل صحبت شده است.

طرحواره انزوای اجتماعی چیست

افراد با طرحواره انزوای اجتماعی همیشه فکر می کنند که وصله ناجور در جمع ها هستند، افرادی که نوعی قطع ارتباط یا طرد را تجربه می کنند ممکن است یک یا چند طرحواره از این پنج طرحواره رها شدگی، بی اعتمادی-سوءاستفاده، محرومیت هیجانی، نقص-شرم، و یا تله انزوای اجتماعی را در خود پر رنگ داشته باشند. همه ما گاهی اوقات ممکن است احساس کنیم که با افراد اطراف خود سازگار نیستیم. اگر طرحواره انزوای اجتماعی داشته باشید، ممکن است احساس انزوای مداوم، احساس متفاوت بودن با سایر افراد، عدم تطابق با گروه های اجتماعی نزدیک به خود و یا عدم عضویت در یک جامعه را تجربه کنید.

زمانی که این طرحواره فعال می ‌شود، به‌طور قابل‌ توجهی ممکن است باعث کناره‌ گیری و اجتناب از گروه‌ های اجتماعی شود و در نتیجه ارتباط با اطرافیان شما از بین برود. همچنین هنگام مواجهه با گروه های بزرگ از مردم یا ملاقات با غریبه ها می تواند اضطراب را برانگیزد که این از نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی است. به ویژه با احساس فراگیر تنهایی همراه است و می تواند تأثیر بسزایی در شکل گیری هویت افراد داشته باشد. نیاز واقعی پشت این تله انزوای اجتماعی درک شدن و داشتن ارتباط مشترک با دیگرانی است که تجربیات مشابهی داشته اند.

معمولا این افراد افکار غلط مثل این که هیچ کس مرا دوست ندارد، من خوب نیستم و یا هیچ کس مرا آدم حساب نمی کند را در ذهن خود پرورش می دهند. در نتیجه احساس حقارت، اضطراب، تنهایی، خجالت از جمع، گوشه گیری، تفاوت داشتن و انفعال را زیاد تجربه می کنند. و به دنبال این احساسات و افکار، رفتار هایی مثل عدم پیوستن به گروه های مختلف، تنها ماندن، دوستیابی کمتر و انتخاب شغل هایی که کمترین ارتباط اجتماعی را می طلبد، از خود نشان می دهند.

این افراد زیاد خود را با دیگران مقایسه می کنند و معمولا در جمع ها از صحبت کردن اجتناب می کنند. به دنبال سرگرمی هایی رفته که کمترین ارتباط با دیگران را می خواهد و عموما نمی توانند خود را با جمع وفق بدهند اما ادای آن را در می آورند. افراد با تله انزوای اجتماعی بر روی نقص های خود حساس بوده و از بعضی ویژگی های ظاهری خود احساس خجالت می کنند. این طرحواره با تله معیار های عیب جویانه همبستگی زیادی دارد زیرا افراد برای جبران احساس کمبود دچار کمالخواهی می شوند.

علائم طرحواره انزوای اجتماعی

بنابراین همانطور که گفته شد مهم ترین شاخص این طرحواره انزوای اجتماعی، دوری از جمع ها و افراد است. برای تشخیص درست این طرحواره در خود و شدت آن، در صورتی که بیشتر از 5 مورد از موارد زیر در شما صدق می کرد، به احتمال زیاد این تله زندگی در شما پر رنگ است.

احساس می کنم که متناسب با هیچ جمعی نیستم.

من همیشه خود را در خارج از گروه احساس می کنم.

وقتی بزرگ شدم، خانواده من با سایر خانواده های اطرافمان فرق داشت.

در دوران کودکی و نوجوانی خانواده ام زیاد جا به جا می شدند.

احساس می کنم هیچ کس واقعا مرا درک نمی کند.

برای من خیلی سخت است که با دیگران ارتباط برقرار کنم.

مردم فکر می کنند من عجیب و غریب هستم.

من آدم تنهایی هستم.

من اساسا با افراد دیگر تفاوت دارم.

من باید خیلی تلاش کنم تا مورد قبول دیگران قرار بگیرم.

علت تله انزوای اجتماعی

طرحواره انزوای اجتماعی مانند سایر طرحواره ها به دلایل مختلفی در افراد شکل می گیرد، یکی از دلایل واضح آن این است که خانواده شما در کودکی با خانواه های دیگر تفاوت های زیاد و مشخص داشته است. این ممکن است به دلیل قومیت، مذهب یا وضعیت مالی باشد. همچنین اگر خانواده ‌تان زیاد جابجا می ‌شدند و فرصت ایجاد دوستی ‌ها و ارتباطات عمیق ‌تر را نداشتید، می‌ تواند این طرحواره را توسعه دهد، چون شما همیشه بچه جدید در محیط های مختلف بوده اید. داشتن زبان و لهجه متفاوت به خصوص اگر سایر کودکان مسخره می کردند، خود نیز منجر به این تله است.

گاهی اوقات اگر ناتوانی، تفاوت در شکل و شخصیت داشتید، که شما را از سایر کودکان متمایز می کرده یا اگر به دلیل متفاوت بودن مورد آزار و اذیت قرار گرفته اید و طرد شده اید، این تله انزوای اجتماعی در شما شکل گرفته است. برای مثال در حوزه قد، قیافه یا نوع حرف زدن مشکل داشته اید. لکنت زبان کودکان معمولا منجر به تله انزوا در بزرگسالی می شود، به خصوص اگر دیگران مسخره کنند.

اگر از کودکی حرف گوش کن بوده و معمولا حرف او را جدی نمی گرفته اند و یا با یک بیماری دست و پنجه نرم کرده است و یا حتی اگر از باقی همسن و سالان مهارت و توانایی بیشتری داشته است، احساس متفاوت بودن در او شکل گرفته و به احتمال زیاد دچار طرحواره انزوای اجتماعی می شود. همچنین اگر احساس می کردید که با برادران و خواهرانتان رفتار متفاوتی نسبت با شما می شود، کمتر به شما توجه می شود، احتمالا دلیل انزوای طلبی خود را پیدا کرده اید.

تاثیر تله انزوای اجتماعی

همه تله های زندگی در صورتی که در فرد شدت داشته باشند، تاثیر منفی بر ابعاد مختلف می گذارد و منجر به بروز اختلالای مثل اسکیزویید می شود. در این جا برخی تاثیرات مهم تله انزوا طلبی مطرح شده است.

روابط بین فردی

انزوای اجتماعی طرحواره ای بسیار دردناک است زیرا ما را از برآوردن اساسی ‌ترین نیازهایمان باز می‌ دارد از جمله احساس تعلق داشتن، احساس عضوی از یک گروه بودن و احساس پذیرفته شدن. مغز ما اندام اجتماعی است، آنها تکامل یافته اند تا به عنوان بخشی از یک قبیله زندگی کنند، و حتی اگر سبک زندگی ما از زمان شکارچیان ما به طور چشمگیری تغییر کرده است، مغز ما هنوز اساسا یکسان است و نیاز های یکسانی دارد.

وقتی احساس می کنیم با دیگران متفاوت هستیم، اگر احساس عجیبی کنیم، غریبه باشیم، و جزو گروه های اطرافمان نباشیم، روابط بین فردی خوبی نیز نخواهیم داشت. احساس تنهایی راهی است که مغز ما به ما سیگنال می دهد که باید ارتباط برقرار کنیم. اما متأسفانه، با این طرحواره ارتباط برقرار کردن بسیار دشوار است، زیرا زمانی که در اطراف افراد دیگر هستیم احساس خودآگاهی و اضطراب زیادی می کنیم. ممکن است در نهایت احساس کنیم که در یک جای سخت گیر کرده ایم. وقتی با مردم هستیم درد می کشیم و زمانی که نیستیم نیز عذاب می کشیم. بنابراین شاید بزرگترین تاثیر این تله بر روابط بین فردی است.

روابط عاطفی

این افراد به دلیل انزواطلبی معمولا روابط عاطفی خوبی را نیز تجربه نمی کنند. گاهی آن ها سمت افراد برونگرا جذب می شوند، اما ازدواج افراد برونگرا و دورنگرا معمولا مشکلات بسیاری در پی دارد، به خصوص اگر یک سمت انزوا طلب باشد. این افراد معمولا از طبقه های بالاتر همسر انتخاب می کنند.

مشکلات روانی

طرحواره انزوای اجتماعی گاهی با تله های دیگر از جمله نقص و شرم ارتباط داشته و در صورت شدت یافتن منجر به اضطراب اجتماعی و یا سیار اختلالات اضطرابی نیز می شود. افراد دارای این تله گاهی دچار اختلالاتی مثل اختلال نمایشی، خودشیفته، اسکیزویید یا اسکیزوتایپال می شوند.

برای راحت ‌تر کردن ارتباط گیری در گروه ‌ها و تلاش برای برآوردن نیاز های خود برای ارتباط، اغلب این افراد به الکل یا مواد مخدر روی می آورند. اما این کار فرد را در برابر اعتیاد آسیب ‌پذیر می ‌کند، زیرا برای احساس طبیعی داشتن، نیاز به مواد دارند. اعتیاد خود منجر به احساس متفاوت بودن از دیگری می شود. بنابراین به مرور زمان تنهایی و احساس تفاوت منجر به افسردگی شده و گاهی افراد خودکشی می کنند.

درمان طرحواره انزوای اجتماعی

برای طرحواره درمانی نیاز به یک متخصص است تا با شما مسیر درمان را پیش گیرد. در درمان تله انزوای اجتماعی کاوش در منشا طرحواره خود و اینکه این چگونه بر زندگی اجتماعی شما تأثیر گذاشته است، مهم بوده و درمانگر به درک ارتباط بین وضعیت عاطفی و پاسخ های فیزیکی شما به عوامل استرس زا کمک می کند. و در آخر از استراتژی های مختلف برای ایجاد رفتار سالم تر استفاده می کند.

برای درمان تله انزوا تجربیات دوران کودکی خود را که ممکن است منجر به احساس طرد شدن از نظر اجتماعی یا تفاوت با دیگران شده باشد، بررسی کنید. با احساساتی که این واقعه برای شما ایجاد کرد ارتباط برقرار کنید و به این فکر کنید که چگونه با آنها کنار آمدید. زمان هایی در هفته را که از نظر اجتماعی احساس انزوا می کنید، یادداشت کنید. محرک ها، افکار و احساسات پیرامون این اتفاقات را شناسایی کنید. ویژگی های مثبت خود و چیزهایی را که در مورد خود دوست دارید فهرست کنید. به این فکر کنید که چگونه می توانید از آنها برای تعامل با دیگران استفاده کنید.

درمانگر در نهایت به فرد کمک کرده تا بیشتر وارد اجتماع شود، خود را کمتر متفاوت ببیند و یا با افرادی معاشرت کند که شبیه خود هستند. طرحواره درمانی می تواند به صورت انفرادی یا گروهی بر اساس ترجیحات شما ارائه شود. جالب است بدانید به دلیل ویژگی های این تله انزوای اجتماعی گاهی گروه درمانی نتیجه بسیار مثبتی بر رفتار و افکار فرد می گذارد. می توان از تکنیک های مواجه سازی گام به گام و کنترل اضطراب نیز استفاده کرد.

سوالات متداول

1- طرحواره انزوای اجتماعی چیست؟

در نظریه طرحواره درمانی طرحواره انزوای اجتماعی که به آن طرد اجتماعی یا بیگانگی نیز گفته می شود یک الگوی مادام العمر از احساس عدم تناسب با دیگران است که در متن مقاله توضیح داده شده است.

2- علائم طرحواره انزوای اجتماعی چیست؟

مهم ترین شاخص این طرحواره انزوای اجتماعی، دوری از جمع ها و افراد است و نشانه های دیگری دارد که در متن مقاله شرح داده شده است.

3- علت تله انزوای اجتماعی چیست؟

طرحواره انزوای اجتماعی مانند سایر طرحواره ها به دلایل مختلفی در افراد شکل می گیرد که در متن مقاله به طور کامل شرح داده شده است.