اختلالات شخصیت در سه دسته قرار گرفته که دسته سوم یا کلاستر c شامل اختلالاتی است که با ترس و اضطراب همراه است. یکی از این اختلالات در دسته سوم اختلال شخصیت اجتنابی Avoidant Personality Disorder است. اگر اختلال شخصیت اجتنابی دارید، احتمالا دو خواسته متضاد را تجربه می کنید.
افراد با اختلال اجتنابی به دلیل ترس و اضطراب از دیگران دوری کرده اما تمایل درونی آن ها به نزدیک شدن است. این اختلال مانند سایر بیماری های روانی علائم و نشانه های مختلف داشته و علت آن به عوامل مختلف بستگی دارد. در این مقاله در مورد اختلال اجتنابی یا دوری گزینی به طور کامل صحبت شده است.
اختلال شخصیت اجتنابی چیست
همانطور که ذکر شد اختلال شخصیت اجتنابی AVPD در دسته سوم اختلالات شخصیت قرار می گیرد. این اختلالات به طور کلی الگو های رفتاری پایدار و خارج از هنجار های فرهنگی هستند که باعث رنج فرد یا اطرافیان او می شوند. اختلال شخصیت دوری گزینی با سایر اختلالات شخصیتی که با احساس عصبی بودن و ترس مشخص می شود گروه بندی می شود.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی احساس مزمن بی کفایتی دارند و نسبت به قضاوت منفی توسط دیگران بسیار حساس هستند. اگرچه آنها دوست دارند با دیگران تعامل داشته باشند، اما به دلیل ترس شدید از طرد شدن توسط دیگران، تمایل دارند از تعامل اجتماعی اجتناب کنند. اختلال شخصیت اجتنابی می تواند شبیه به کمرویی یا اضطراب اجتماعی به نظر برسد، اما چیزی بیشتر از روابط و ناراحتی در محیط های نا آشنا در آن وجود دارد. اختلال شخصیت اجتنابی، روابط را برای فرد دشوارتر از آنچه هست، می کند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی، ناهنجاری اجتماعی را تجربه می کنند. آن ها زمان زیادی را صرف تمرکز بر کاستی های خود می کنند و در ایجاد روابطی که در آن طرد شدن ممکن است رخ دهد بسیار مردد هستند. این اغلب منجر به احساس تنهایی و جدا شدن از روابط در محل کار و جاهای دیگر می شود. افراد مبتلا به AVPD همچنین ممکن است ترفیع را رد کنند، برای از دست دادن جلسات بهانه ای بیاورند یا برای شرکت در رویداد هایی که ممکن است دوست پیدا کنند بیش از حد ترسیده باشند.
سایر اختلالات سلامت روان می تواند همراه با اختلال شخصیت دوری گزینی رخ دهد. درمان در این موارد برای کمک به علائم هر اختلال طراحی خواهد شد. چند مورد از شرایطی که اغلب در اختلال شخصیت اجتنابی رخ می دهد عبارتند از فوبیای اجتماعی، که در آن فرد در موقعیت های اجتماعی رایج اضطراب و خودآگاهی شدیدی را تجربه می کند، اختلال شخصیت وابسته، که در آن افراد برای مشاوره یا تصمیم گیری به شدت به دیگران اعتماد می کنند و اختلال شخصیت مرزی، که در آن افراد در بسیاری از زمینه ها از جمله روابط اجتماعی، رفتار، خلق و خو و تصور از خود مشکل دارند.
علائم اختلال اجتنابی چیست
اختلال شخصیت اجتنابی رفتار های زیادی را در بر می گیرد. گاهی این اختلال با سایر بیماری های روانی مثل اضطراب اجتماعی اشتباه گرفته می شود. اجتناب از فعالیت های کاری، اجتماعی یا مدرسه به دلیل ترس از انتقاد یا طرد شدن یک یاز علائم رایج آن ها است. ممکن است احساس کنید که اغلب در موقعیت های اجتماعی ناخواسته هستید، حتی زمانی که اینطور نیست. این به این دلیل است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی آستانه کمی برای انتقاد دارند و اغلب خود را پست تر از دیگران تصور می کنند.
هنگامی که در موقعیت های اجتماعی قرار می گیرد، یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت دوری گزینی ممکن است از ترس گفتن حرف نادرست، سرخ شدن، لکنت پیدا کردن یا خجالت کشیدن از صحبت کردن بترسد. همچنین ممکن است زمان زیادی را با اضطراب به مطالعه اطرافیان خود بگذراند تا نشانه هایی از تایید یا رد شدن خود را بیاید.
فردی که دارای اختلال شخصیت اجتنابی است از ناراحتی در موقعیت های اجتماعی آگاه است و اغلب از نظر اجتماعی احساس ناتوانی می کند. علی رغم این خودآگاهی، نظرات دیگران در مورد کمرویی یا عصبی بودن آن ها در محیط های اجتماعی ممکن است مانند انتقاد یا طرد شدن باشد. این امر مخصوصا زمانی صادق است که حتی به شیوه ای خوش اخلاق، در مورد اجتناب از موقعیت های اجتماعی مورد تمسخر قرار بگیرید.
بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM-5)، فردی که مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی تشخیص داده می شود باید حداقل چهار مورد از معیارهای زیر را نشان دهد:
به دلیل ترس از انتقاد، عدم تایید یا طرد شدن، از فعالیت های شغلی که شامل تماس بین فردی قابل توجهی است اجتناب می کند.
حاضر نیست با مردم درگیر شود مگر اینکه مطمئن باشد که آنها را دوست دارند.
در روابط صمیمانه به دلیل ترس از شرمساری یا تمسخر خویشتن داری نشان می دهد.
در موقعیت های اجتماعی مشغول انتقاد یا طرد شدن است.
در موقعیت های بین فردی جدید به دلیل احساس بی کفایتی مهار می شود.
خود را از نظر اجتماعی ناتوان، از نظر شخصی غیر جذاب یا پست تر از دیگران می داند.
به طور غیر عادی تمایلی به ریسک های شخصی یا شرکت در فعالیت های جدید ندارد زیرا ممکن است خجالت آور باشد.
تفاوت اختلال اجتنابی با اضطراب اجتماعی
اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال شخصیت اجتنابی هر دو شامل ترس و اجتناب از موقعیت های اجتماعی است. این دو تشخیص با هم همپوشانی دارند، اما ممکن است ریشه های متفاوتی داشته باشند. اختلال اضطراب اجتماعی ناشی از ترس از گفتن یا انجام کاری است که می تواند منجر به شرم و خجالت شود. اختلال شخصیت دوری گزینی در مقایسه با دیگران کمتر به دلیل اضطراب عملکرد و بیشتر توسط خودارزیابی منفی هدایت می شود. عزت نفس پایین یک مولفه اصلی آن است. همانطور که افراد مبتلا به اختلالات شخصیت اجتنابی خودشان را دوست ندارند، تصور می کنند دیگران نیز آنها را دوست ندارند و این افکار کمی پارانوییدی است.
به طور کلی گاهی اوقات تشخیص اینکه آیا یک فرد دارای اختلال اضطراب اجتماعی است یا اختلال شخصیت اجتنابی یا هر دو بیماری ممکن است دشوار باشد. به طور معمول، یک فرد مبتلا به AVPD اضطراب و اجتناب را در تمام عرصه های زندگی تجربه می کند، در حالی که یک فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی ممکن است فقط برای موقعیت های خاصی ترس داشته باشد، مانند سخنرانی یا اجرای عمومی.
علت اختلال شخصیت اجتنابی چیست
علت دقیق اختلال شخصیت اجتنابی مشخص نیست. با این حال اعتقاد بر این است که هم ژنتیک و هم محیط نقش دارند. اعتقاد بر این است که اختلال شخصیت دوری گزینی ممکن است از طریق ژن در خانواده ها منتقل شود، اما این هنوز ثابت نشده است. عوامل محیطی به ویژه در دوران کودکی، نقش مهمی دارند.
کمرویی کودکان که اغلب در افراد خردسال طبیعی است، در نوجوانان و بزرگسالان مبتلایان به اختلال شخصیت اجتنابی ادامه دارد. افراد مبتلا به این اختلال اغلب تجربیات قبلی خود را از طرد شدن والدین یا همسالان گزارش می کنند که می تواند بر عزت نفس و احساس ارزشمندی فرد تاثیر بگذارد.
تاثیرات اجتماعی بر اختلال اجتنابی
اختلال شخصیت اجتنابی باعث ترس از طرد شدن می شود که اغلب ارتباط با افراد دیگر را دشوار می کند. ممکن است در جستجوی دوستی مردد باشید، مگر اینکه مطمئن باشید که طرف مقابل شما را دوست خواهد داشت. وقتی درگیر یک رابطه هستید، ممکن است از به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی یا صحبت در مورد احساسات خود بترسید. این می تواند حفظ روابط صمیمانه یا دوستی های نزدیک را دشوار کند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی اغلب یاد گرفته اند که به خود تکیه کنند. آنها ممکن است با آگاهی عاطفی، تنظیم هیجان، آسیب پذیری، صمیمیت و ارتباط دست و پنجه نرم کنند. آنها ممکن است خود را منزوی کنند، به خصوص در مواقع استرس. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی اغلب قادر به حفظ روابط عاشقانه نیستند مگر این که کسی به سطح بالایی از صمیمیت عاطفی از طرف شریک زندگی خود نیاز داشته باشد.
رفتار اجتنابی معمولا در کودکان یا نوجوانان دیده می شود، اما تشخیص اختلال شخصیت در دوران کودکی قابل تشخیص نیست، زیرا خجالتی بودن، ترس از غریبه ها، ناهنجاری های اجتماعی یا حساس بودن به انتقاد اغلب بخشی طبیعی از رشد کودک و نوجوان است. یک متخصص سلامت روان می تواند علائم شما را ارزیابی کند، تشخیص دقیق بدهد و گزینه های درمانی مناسب را پیشنهاد دهد.
درمان شخصیت اجتنابی
روان درمانی موثرترین درمان برای شخصیت اجتنابی است. درمانگر شما ممکن است از روان درمانی روان پویشی یا رفتار درمانی شناختی استفاده کند. هدف درمان این است که به شما کمک کند باور های ناخودآگاه خود را در مورد خودتان و اینکه دیگران شما را چگونه می بینند شناسایی کنید. همچنین هدف آن کمک به عملکرد بهتر اجتماعی و کاری است.
دارو درمانی
روانشناسان و روانپزشکان هیچ دارویی را برای درمان اختلالات شخصیت تایید نکرده اند. با این حال، در صورت ابتلا به افسردگی یا اضطراب همراه با اختلال اجتنابی، پزشک ممکن است قرص های ضد اضطراب و داروهای ضد افسردگی تجویز کند. با این حال برای بهترین نتایج، درمان دارویی باید همراه با روان درمانی انجام شود. همچنین درمان برای افراد مبتلا به این اختلال زمانی موثرتر است که اعضای خانواده درگیر و حمایت شوند.
درمان روان پویشی
درمان روان پویایی نوعی گفتگو درمانی است. این به شما کمک می کند تا از افکار ناخودآگاه خود آگاه شوید. این می تواند به شما کمک کند تا درک کنید که چگونه تجربیات گذشته بر رفتار فعلی شما تاثیر می گذارد. این به شما امکان می دهد دردها و درگیری های عاطفی گذشته را بررسی و حل کنید. سپس می توانید با دید سالم تری نسبت به خودتان و اینکه دیگران شما را چگونه می بینند، به جلو حرکت کنید. روان درمانی روان پویشی نتایج پایدار با مزایایی را ایجاد می کند که پس از درمان ادامه می یابد.
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) شکل دیگری از گفتار درمانی است. در CBT، یک درمانگر به شما کمک می کند تا باورها و فرآیند های فکری ناسالم را بشناسید و جایگزین کنید. درمانگر شما را تشویق می کند که افکار و باورهای خود را بررسی و آزمایش کنید تا ببینید آیا آنها مبنای واقعی دارند یا خیر. آنها همچنین به شما کمک می کنند تا افکار جایگزین و سالم تری ایجاد کنید.
سوالات متداول
1- اختلال شخصیت اجتنابی چیست؟
همانطور که ذکر شد اختلال شخصیت اجتنابی در دسته سوم اختلالات شخصیت قرار می گیرد که در متن مقاله توضیح داده شده است.
2- علائم اختلال اجتنابی چیست؟
اختلال شخصیت اجتنابی رفتار های زیادی را در بر می گیرد که با برخی اختلالات دیگر همپوشانی دارد و در متن مقاله شرح داده شده است.
3- علت اختلال اجتنابی چیست؟
اعتقاد بر این است که هم ژنتیک و هم محیط نقش مهمی در شکل گیری اختلال شخصیت اجتنابی دارند که در متن مقاله توضیح آن مطرح شده است.
پاسخ مشاور: در صورتیکه در حوزه های مختلف زندگیتون شمارو دچار مشکل می کند بله امکانش هست، بهترین ره برای تشخیص اختلال اجتنابی مشورت با روانشناس است
پاسخ مشاور: بله میتونه
پاسخ مشاور: بله درونگراها مشکل اعتماد به نفس در حوزه قرار گرفتن در جمع و ارتباط گیری ندارند اما شخصیت اجتنابی این مشکل را دارد