آلبرت انیشتین می گوید، تخیل مهم تر از دانش است. زیرا دانش محدود به تمام آنچه اکنون می دانیم و می فهمیم است، در حالی که تخیل کل جهان را در بر می گیرد، و هر چیزی که همیشه برای دانستن و درک وجود خواهد داشت. از طریق خیال پردازی افراد می توانند ایده هایی را درباره چیز هایی که از نظر فیزیکی وجود ندارند، از چیز های آشنا تا چیزهایی که قبلا تجربه نکرده اند (مثلا یک فضاپیمای بیگانه که در آسمان ظاهر می شود) را کشف کنند.
خیال پردازی و تخیل یکی از آن کلماتی است که به ما الهام می بخشد. ما را به یاد کودکانی می اندازد که بازی می کنند. این کلمه به روش های زیادی استفاده می شود، اما در بیشتر موارد، مردم یکی از دو چیز را معنی می کنند. در این مقاله در مورد خیال بافی از نظر روانشناسی مطالبی مطرح شده است.
خیال پردازی چیست
خیال پردازی اغلب به صورت محاوره ای برای اشاره به توانایی تفکر خلاق با رویا پردازی سناریو های بدیع، داستان های خارق العاده و بازنمایی های بصری استفاده می شود. افراد خلاق مانند هنرمندان و نویسندگان اغلب تصور می شوند که دارای تخیلات قدرتمند و فعال هستند. در روانشناسی، تخیل به طور کلی به توانایی بازنمایی احساسات به صورت ذهنی اشاره دارد که از نظر فیزیکی وجود ندارند. به عنوان مثال، وقتی شخصی به بوی و طعم لیمو فکر می کند بدون اینکه میوه را ببیند یا بچشد، درگیر تخیل می شود.
حافظه بازتولید دقیق محتویات تجربه گذشته به همان ترتیبی است که در گذشته تجربه شده است. اما خیالپردازی عبارت است از بازتولید محتویات تجربه گذشته و چیدمان آنها در نظم جدید و متفاوت از آنچه در ابتدا تجربه شده است. تخیل بخش مهمی از شناخت انسان است و توانایی تصور چیزهایی است که واقعا رخ نداده اند. کودکان خردسال اغلب به عنوان بخشی از رشد خود بسیار تخیلی می شوند و این ظرفیت خیال پردازی می تواند به آنها کمک کند همدلی، توانایی پذیرش دیدگاه دیگران و توانایی پیش بینی عواقب اعمال خود را توسعه دهند. برخی از درمانگران از بازی درمانی با کودکان خردسال استفاده می کنند و از تخیلات فعال آنها برای کمک به حل تعارضات و توسعه راهبردهای مقابله ای استفاده می کنند.
بنابراین خیالپردازی احتمالا یک توانایی منحصر به فرد انسانی است. در اصل به ما این امکان را می دهد که ایده هایی را در مورد چیزهایی که در محیط کنونی ما نیستند، یا شاید حتی واقعی نیستند، کشف کنیم. به عنوان مثال، می توان فنجان قهوه را که روز قبل دیده شده بود تصور کرد، یا می توان تصور کرد که یک سفینه فضایی بیگانه به مدار زمین می رسد. نکته کلیدی این است که آنچه تصور می شود از درون تولید می شود نه بر اساس ورودی از بیرون.
برخلاف ادراک، تخیل وابسته به اطلاعات حسی بیرونی نیست که از چیز هایی که فرد می تواند ببیند، بشنود، حس کند، بچشد یا لمس کند، نشات بگیرد، بلکه از درون ایجاد می شود و اغلب به طور ناخودآگاه تحت تاثیر خاطرات و احساسات است. انسان ها به دلایل مختلفی از خیال پردازی استفاده می کنند از جمله کسب تجربه و دانش در مورد جهان، درک بهتر دیدگاه دیگران، حل مشکلات، خلق و تعامل با آثار هنری و غیره. خیال بافی با خلاقیت همراه است و نقشی محوری در مراحل مختلف رشد دارد.
انواع مختلف خیال پردازی چیست
تخیل تجربیات و افکار ما را گسترش می دهد و امکان ساخت جهان بینی شخصی را فراهم می کند که احساس عدم اطمینان ما را نیز کاهش می دهد. خیال پردازی انواع مختلفی دارد که در اینجا شرح داده شده است.
1خیال پردازی موثر
خیال بافی موثر شامل ترکیب ایده ها و اطلاعات موجود برای شکل دادن به یک فکر یا ایده جدید است. این نوع خیالپردازی اغلب توسط افکار یا خاطرات تصادفی شما، به ویژه تجربیات گذشته، تحریک یا هدایت می شود. از فواید کتاب خواندن این است که اطلاعات و ایده های بیشتری را برای ترکیب کردن به شما ارائه می کند و بنابراین تخیل موثر شما را تقویت می کند. به همین دلیل است که اگر می خواهید نویسنده بهتری باشید، مهم است که تا جایی که می توانید بخوانید. برای خلاقیت بیشتر، مطالعه ایده های موجود ضروری است.
2خیال پردازی فکری یا سازنده
خیال پردازی فکری یا سازنده شامل یک فرآیند بسیار عمدی است که با یک ایده مشخص شروع می شود و هنگام بررسی یا توسعه فرضیه ها و احتمالات مختلف بر اساس اطلاعات موجود استفاده می شود. مثلا می خواهید یک کتاب پیشگامانه بنویسید. مطمئنا بسیاری از ایده های شما ممکن است خود به خود به وجود بیایند یا از تجربیات گذشته شما الهام گرفته شوند (مانند خیال پردازی موثر).
اما به احتمال زیاد شما می خواهید در برنامه ریزی خود عمدی تر رفتار کنید. تحقیقات گسترده شما توسط تخیل شما هدایت می شود و می خواهید مطمئن شوید ایده یا خلاقیت شما تا آنجا که می تواند کامل است. این نوع تخیل معمولا در فلسفه، سیاست یا مدیریت اعمال می شود.
3فانتزی تخیلی
این نوع فانتزی می تواند هدایت شده یا غیر هدایت شونده باشد و شامل تولید ایده های جدید از ابتدا می باشد. وقتی به کلمه خیال پردازی فکر می کنیم، این نوعی است که به ذهن بیشتر ما ها می رسد. اگرچه هنوز توسط برخی منابع الهام گرفته می شوید، اما احتمالا به هر جایی که ایده اولیه شما را می برد سرگردان می شوید و ایده هایی را بررسی می کنید که ممکن است ریشه در واقعیت داشته باشند یا نه. این می تواند شما را به ایجاد داستان ها، تصاویر، اشعار، آهنگ ها و ایده های دیگر سوق دهد.
4همدلی
همدلی توانایی ما برای درک و به اشتراک گذاشتن احساسات دیگران یا قرار دادن خود در جای آنهاست. به عنوان مثال برای اختراع یک محصول متحول کننده زندگی که به میلیون ها نفر از افراد دارای معلولیت کمک می کند، حتی اگر خودتان معلول نباشید، باید همدلی کافی برای تصور و درک چالش های منحصر به فرد آن افراد داشته باشید.
به طور مشابه اگر نویسنده هستید، برای نوشتن شخصیت های متنوع باید همدلی را تجربه کنید، در غیر این صورت زندگی هر شخصیت منعکس کننده زندگی شما خواهد بود (که ممکن است برای یک داستان خوب باشد، اما اگر بیشتر بنویسید بسیار خسته کننده خواهد شد). از بسیاری جهات، همدلی هم به تخیل نیاز دارد (برای درک و احساس چیزی که واقعا شخصا تجربه نکرده اید)، و هم به آن کمک می کند (احساس همدلی نسبت به موقعیت شخصی ممکن است ایده های جدیدی را به شما القا کند).
5خیال پردازی استراتژیک
خیال پردازی استراتژیک شامل توانایی تصور احتمالات متعدد از آنچه می تواند باشد و سنجش خطرات، منافع و نتایج احتمالی است. کسی که یک برنامه ریز مشتاق است و به نظر می رسد برای هر چیزی آماده است، احتمالا فردی است که تخیل استراتژیک قوی دارد. با این حال علاوه بر در نظر گرفتن خطرات احتمالی، آنها همچنین قادر به شناسایی و ارزیابی فرصت های بالقوه هستند.
6خیال پردازی عاطفی
خیالپردازی عاطفی به توانایی ما در گسترش تمایلات عاطفی به سناریو های احساسی اشاره دارد. ما می دانیم که هیولا های سه سر واقعی نیستند، اما بسیاری از ما هنوز با دیدن آنها در فیلم احساس ترس می کنیم. این نمونه ای از تخیل احساسی است، می توانیم تصور کنیم که هیولا واقعی است و در نتیجه احساسات واقعی ترس را احساس می کنیم. اگر می خواهید احساسات خاصی را در دیگران برانگیزید، باید از تخیل عاطفی خود استفاده کنید و از آگاهی خود از احساسات انسانی استفاده کنید، به همین دلیل است که این نوع از بسیاری جهات با همدلی مرتبط است.
7رویا ها
رویا ها نوعی خیال پردازی ناخودآگاه هستند. آنها شامل تصاویر، ایده ها و احساساتی هستند که در هنگام خواب رخ می دهند. در بیشتر موارد، شما واقعا نمی توانید از تخیل خود برای کنترل آنچه در رویا می بینید استفاده کنید. به هر حال آنها رویدادهای ناخودآگاه هستند. با این حال، می توانید از رویاهای خود به عنوان منبع الهام برای سایر تلاش های خلاقانه استفاده کنید، به همین دلیل است که نگه داشتن یک دفترچه رویا ها می تواند بسیار مفید باشد، بنابراین می توانید رویا های خود را به یاد بیاورید و در مورد آنها فکر کنید.
8بازسازی حافظه
بسیار نادر است که دو نفر یک رویداد را دقیقا به یک شکل به یاد بیاورند. البته این به این دلیل است که همه ما لحظات متفاوتی را تجربه می کنیم، اما همچنین به این دلیل است که حافظه انتخابی است و برای مطابقت با دیدگاه شما از جهان، بازسازی شده است. خاطرات نیز تحت تاثیر احساسات هستند. برای بازیابی خاطرات خود از افراد، چیزها یا رویدادها، باید از تخیل خود استفاده کنید که اغلب شکاف ها را پر می کند.
فواید خیال پردازی چیست
خیالپردازی نقش های مهمی در سلامت روان ایفا می کند. توانایی تفکر در مورد چیزهایی که واقعا اتفاق نمی افتند می تواند به مشکلات سلامت روانی مانند اضطراب و هذیان کمک کند. اما خیال پردازی نیز می تواند نقش قدرتمندی در درمان داشته باشد. برخی از درمانگران مراجعین خود را تشویق می کنند تا پایان های خوش، نتایج مثبت و مکان های آرام را برای بهبود رفاه عاطفی و ذهنی تصور کنند. خیالپردازی می تواند در مراقبه متمرکز نقش داشته باشد، برای مثال، زمانی که مراجع تشویق می شود فضای امن و راحت را به عنوان راهی برای مقابله با ترس یا افسردگی تصور کند.
تخیل برای روانشناس کارل یونگ که بر اهمیت رویا ها برای ضمیر ناخودآگاه تاکید داشت، اهمیت ویژه ای داشت. رویاها شکلی از خیال بافی هستند زیرا تصاویر، صداها و بوهایی را نشان می دهند که در واقع وجود ندارند. وقتی از تخیل خود استفاده می کنید، چیزی از هیچ خلق می کنید. این به شما کمک می کند تا تصوراتی از آنچه ممکن است داشته باشید، به این معنی که تصویر واضح تری از آنچه می خواهید و زندگی ای که می خواهید داشته باشید، به دست آورید.
با خیالپردازی استرس را کاهش می دهید و سلامت کلی خود را بهبود می بخشید. وقتی وضوح بیشتری داشته باشید، اعتماد به نفس بیشتری نیز خواهید داشت. این بدان معناست که شما بدون ایجاد استرس غیر ضروری، موقعیت های غیر منتظره را به خوبی مدیریت خواهید کرد. همچنین به بهبود سلامت و تندرستی شما کمک می کند. همچنین شما توانایی خود را برای حل مشکلات بهبود خواهید داد. تخیل شما خلاقیت و توانایی شما برای توسعه ایده های نوآورانه را افزایش می دهد. این امر مهارت های حل مسئله شما را افزایش می دهد، به این معنی که راه حل ها را بسیار سریعتر پیدا خواهید کرد.
در ضمن با خیال پردازی دستیابی به اهداف خود را تسریع خواهید کرد. استفاده از تخیل می تواند به کاهش درهم و برهمی ذهنی و سر و صدا کمک کند. این بدان معناست که شما بهتر روی چیز های مهم تمرکز خواهید کرد. وقتی تمرکز بیشتری روی آنچه می خواهید بگذارید، سریع تر به آن خواهید رسید.
سوالات متداول
1- خیال پردازی چیست؟
خیال پردازی اغلب به صورت محاوره ای برای اشاره به توانایی تفکر خلاق و موارد دیگر است که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- انواع مختلف خیال پردازی چیست؟
تخیل تجربیات و افکار ما را گسترش می دهد و امکان ساخت جهان بینی شخصی را فراهم می کند و انواعی دارد که در متن مقاله شرح داده شده است.
3- فواید خیال پردازی چیست؟
خیالپردازی نقش های مهمی در سلامت روان افراد و کودکان ایفا می کند که در متن مقاله فواید دیگر آن به طور کامل توضیح داده شده است.
پاسخ مشاور: خیال پردازی فواید زیادی داره که در متن هست البته در حد تعادل
پاسخ مشاور: بله تا حد ایده ال