تیک عصبی

بسیاری از افراد در برخی مواقع حرکات اسپاسم مانند در عضلات خاصی را تجربه می کنند. این حرکات که به نام تیک عصبی و انقباض شناخته می شوند، اغلب بر روی پلک ها یا صورت تاثیر می گذارند. با این حال آنها می توانند در هر نقطه از بدن رخ دهند. در بیشتر موارد، تیک ها و انقباضات بی ضرر و موقتی هستند. اگرچه در برخی موارد ممکن است ناشی از اختلال تیک عصبی باشد.

تیک عصبی انواع مختلفی داشته و اختلالات تیک معمولا در دوران کودکی شروع می شود و اولین بار در حدود 5 سالگی ظاهر می شود. به طور کلی آنها در بین مردان در مقایسه با زنان شایع تر هستند. در این مقاله در مورد اختلالات تیک عصبی، انواع، علائم و راه های درمان آن صحبت شده است.

تیک عصبی چیست

دو نوع تیک وجود دارد تیک های حرکتی و تیک های صوتی. این حرکات ناگهانی کوتاه مدت (تیک های حرکتی) یا صداهای بیان شده (تیک های صوتی) به طور ناگهانی در طی رفتاری طبیعی رخ می دهد. تیک ها اغلب تکراری هستند، با تکرارهای متوالی متعدد از یک عمل. به عنوان مثال، فردی که تیک دارد ممکن است چندین بار چشمان خود را پلک بزند یا بینی خود را به طور مکرر تکان دهد.

در بسیاری از موارد تیک موقتی هستند و در عرض یک سال برطرف می شوند. با این حال برخی از افرادی که تیک را تجربه می کنند، دچار یک اختلال مزمن می شوند. تیک های مزمن حدود 1 از 100 را تحت تاثیر قرار می دهند. تیک ها اغلب نه به عنوان حرکات غیر ارادی بلکه به عنوان حرکات غیر ارادی طبقه بندی می شوند. این بدان معناست که افراد می توانند برای مدتی اعمال را سرکوب کنند. با این حال، سرکوب منجر به ناراحتی می شود که تا زمانی که با انجام تیک عصبی تسکین می یابد، افزایش می یابد.

در حالی که افراد در هر سنی می توانند تیک را تجربه کنند، این تیک ها بیشتر در کودکان شایع است. کارشناسان می گویند که حدود 20 درصد از کودکان تیک را تجربه می کنند. و تیک ها به احتمال زیاد پسرها را بیشتر از دختران تحت تاثیر قرار می دهند. هیچ کس دقیقاً نمی داند چه چیزی باعث ایجاد تیک می شود. به نظر می رسد استرس و کمبود خواب یا بی خوابی هم در بروز و هم در شدت تیک های حرکتی نقش دارند.

حتما بخوانید: کم خوابی چیست

 

 

انواع تیک عصبی چیست

اختلالات تیک معمولا می تواند به عنوان سندرم حرکتی، صوتی یا تورت طبقه بندی شود که ترکیبی از هر دو است. تیک های حرکتی و صوتی می توانند کوتاه مدت (گذرا) یا مزمن باشند. تورت به عنوان یک اختلال تیک مزمن در نظر گرفته می شود. در اینجا انواع تیک توضیح داده شده است.

اختلال تیک گذرا

طبق گفته آکادمی روانپزشکی کودکان و نوجوانان آمریکا، اختلال تیک گذرا یا اختلال تیک موقت تا 10 درصد از کودکان را در سال های اولیه مدرسه تحت تاثیر قرار می دهد. کودکان مبتلا به اختلال تیک گذرا حداقل به مدت یک ماه، اما برای کمتر از 12 ماه متوالی، با یک یا چند تیک درگیر می شوند. شروع تیک ها باید قبل از 18 سالگی فرد بوده باشد.

تیک های حرکتی در موارد اختلال تیک گذرا بیشتر از تیک های صوتی دیده می شود. تیک ها ممکن است در طول زمان از نظر نوع و شدت متفاوت باشند. برخی از تحقیقات نشان می دهند که تیک ها در بین کودکان دارای ناتوانی های یادگیری رایجتر است و بیشتر در کلاس های آموزشی ویژه دیده می شود. کودکان در طیف اوتیسم نیز بیشتر به تیک مبتلا می شوند.

اختلال تیک حرکتی یا صوتی مزمن

تیک هایی که قبل از 18 سالگی ظاهر می شوند و 1 سال یا بیشتر طول می کشند ممکن است به عنوان یک اختلال تیک مزمن طبقه بندی شوند. این تیک ها می توانند حرکتی یا صوتی باشند، اما نه هر دو. اختلال تیک مزمن کمتر از اختلال تیک گذرا شایع است و کمتر از 1 درصد از کودکان مبتلا هستند.

اگر کودک در شروع اختلال تیک مزمن حرکتی یا صوتی کوچکتر باشد، شانس بیشتری برای بهبودی دارد و تیک ها معمولا در عرض 6 سال ناپدید می شوند. افرادی که پس از 18 سالگی همچنان علائم را تجربه می کنند، کمتر احتمال دارد که علائمشان از بین برود.

سندرم تورت

سندرم تورت (TS) یک اختلال عصبی پیچیده است. با تیک های متعدد مشخص می شود، هم حرکتی و هم صوتی. این شدیدترین اختلال تیک است اما از همه نادر تر است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری گزارش می دهد که تعداد دقیق افراد مبتلا به سندرم تورت ناشناخته است. تحقیقات نشان می دهد که نیمی از کودکان مبتلا به این بیماری تشخیص داده نمی شوند. در حال حاضر، 0.3 درصد از کودکان 6 تا 17 ساله در ایالات متحده به سندرم تورت مبتلا شده اند.

علائم سندرم تورت در طول زمان از نظر شدت متفاوت است. برای بسیاری از افراد، علائم با افزایش سن بهبود می یابند. سندرم تورت اغلب با شرایط دیگری مانند اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) و اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) همراه است.

حتما بخوانید: بیش فعالی کودکان

علائم تیک عصبی

علامت مشخص اختلالات تیک وجود یک یا چند حرکت تیک مانند است. این تیک ها را می توان به صورت زیر طبقه بندی کرد:

تیک های حرکتی: این تیک ها شامل تیک هایی مانند حرکات سر و شانه، پلک زدن، تکان دادن، ضربه زدن، کلیک کردن با انگشتان، یا لمس اشیا یا افراد دیگر می شود. تیک های حرکتی تمایل دارند قبل از تیک های صوتی ظاهر شوند، اگرچه همیشه اینطور نیست.

تیک های صوتی: این نوع همراه با صداها مانند سرفه، پاک کردن گلو یا غرغر کردن، یا تکرار کلمات یا عبارات هستند.

تیک ها را می توان به دسته های زیر نیز تقسیم کرد:

تیک های ساده: این تیک های ناگهانی و زودگذر هستند که از گروه های عضلانی کمی استفاده می کنند. به عنوان مثال می توان به انقباض بینی، چرخش چشم یا پاک کردن گلو اشاره کرد.

تیک های پیچیده: این تیک ها شامل حرکات هماهنگ با استفاده از چندین گروه عضلانی است. مثال ها عبارتند از پریدن یا قدم زدن به روشی خاص، اشاره کردن، یا تکرار کلمات یا عبارات.

تیک ها معمولا با یک میل ناخوشایند مانند خارش یا سوزن سوزن شدن همراه هستند. در حالی که می توان از انجام تیک خودداری کرد، اما این نیاز به تلاش زیادی دارد و اغلب باعث تنش و استرس می شود. رهایی از این احساسات با انجام تیک عصبی تجربه می شود.

علائم اختلالات تیک ممکن است:

• با احساساتی مانند اضطراب، هیجان، خشم و خستگی بدتر شود.

• در طول دوره های بیماری بدتر می شود.

• با دمای شدید بدتر می شود.

• در هنگام خواب رخ می دهد.

• در طول زمان تغییر می کند.

• از نظر نوع و شدت متفاوت است.

• در طول زمان بهبود یابد.

حتما بخوانید: وسواس جبری

علت اختلال تیک

علت دقیق اختلالات تیک ناشناخته است. در مطالعات اخیر برخی جهش های ژنی خاص را شناسایی کرده اند که ممکن است نقش داشته باشند. به نظر می رسد شیمی مغز نیز مهم باشد، به ویژه مواد شیمیایی مغز یعنی گلوتامات، سروتونین و دوپامین. تیک هایی که علت مستقیم دارند در دسته بندی متفاوتی از تشخیص قرار می گیرند. این موارد عبارتند از تیک به دلیل:

• جراحت سر

• سکته

• عفونت ها

• سموم

• عمل جراحی

• آسیب های دیگر

علاوه بر این، تیک ها می توانند با اختلالات پزشکی جدی تری مانند بیماری هانتینگتون یا بیماری کروتسفلد-جاکوب مرتبط باشند. عوامل خطر برای اختلالات تیک عبارتند از ژنتیک، تیک ها معمولا در خانواده ها ایجاد می شوند، بنابراین ممکن است یک پایه ژنتیکی برای این اختلالات وجود داشته باشد. در ضمن مردان بیشتر از زنان به اختلالات تیک مبتلا می شوند.

راه های درمان اختلالات تیک

درمان بستگی به نوع اختلال تیک عصبی و شدت آن دارد. در بسیاری از موارد، تیک ها خود به خود بدون درمان برطرف می شوند. تیک های شدیدی که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کنند ممکن است با درمان ها، داروها یا تحریک عمیق مغز درمان شوند. در اینجا برخی راه های درمان تیک عصبی شرح داده شده است.

روان درمانی برای اختلالات تیک

برخی از درمان ها برای کمک به افراد در کنترل تیک و کاهش وقوع آن ها در دسترس هستند، از جمله:

• پیشگیری از مواجهه و پاسخ (ERP): نوعی درمان شناختی رفتاری است که به افراد کمک می کند تا به تمایلات ناخوشایند قبل از تیک، با هدف پیشگیری از تیک، عادت کنند.

• درمان معکوس عادت: درمانی که به افراد مبتلا به اختلالات تیک آموزش می دهد تا از حرکات برای رقابت با تیک ها استفاده کنند، بنابراین تیک نمی تواند اتفاق بیفتد.

دارو

دارو را می توان در کنار درمان ها یا به تنهایی استفاده کرد. دارو معمولا فرکانس تیک عصبی را کاهش می دهد، اما به طور کامل از شر علائم خلاص نمی شود. داروهای موجود عبارتند از:

• داروهای ضد تشنج

• تزریق بوتاکس

• شل کننده های عضلانی

• داروهایی که با دوپامین تداخل دارند

سایر داروها ممکن است به علائم مرتبط با اختلالات تیک کمک کنند. به عنوان مثال، داروهای ضد افسردگی را می توان برای علائم اضطراب و OCD تجویز کرد.

تحریک عمیق مغز

تحریک عمیق مغز (DBS) گزینه ای برای افراد مبتلا به سندرم تورت است که تیک آنها به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد و بر کیفیت زندگی افراد تاثیر می گذارد. dbs شامل کاشت یک دستگاه با باتری در مغز است. مناطق خاصی از مغز که حرکت را کنترل می کنند با تکانه های الکتریکی با هدف کاهش تیک تحریک می شوند.

راه های مقابله و خودیاری

برخی از تغییرات سبک زندگی می تواند به کاهش فراوانی تیک ها کمک کند. آنها عبارتند از:

• اجتناب از استرس و اضطراب

• خواب کافی

موارد زیر می تواند مفید باشد:

• به یک گروه حمایتی برای افراد مبتلا به سندرم تورت و سایر اختلالات تیک بپیوندید.

• برای کمک و حمایت با دوستان و دیگران تماس بگیرید.

• به یاد داشته باشید که تیک ها با افزایش سن بهبود می یابند یا ناپدید می شوند.

والدین کودکان مبتلا به تیک ممکن است بخواهند:

• به معلمان، مراقبان و سایر کسانی که کودک را می شناسند، در مورد این بیماری اطلاع دهید.

• با تشویق به علایق و دوستی ها به تقویت عزت نفس کودک کمک کنید.

• زمان هایی که تیک رخ می دهد را نادیده بگیرید و از نشان دادن آن به کودک خودداری کنید.

حتما بخوانید: جایزه دادن به کودک

 

 

سوالات متداول

1- تیک عصبی چیست؟

تیک عصبی انواع مختلفی داشته و اختلالات تیک معمولا در دوران کودکی شروع می شود که در متن مقاله توضیح داده شده است.

2- انواع تیک عصبی چیست؟

دو نوع تیک وجود دارد تیک های حرکتی و تیک های صوتی که گاهی هر دو با هم رخ می دهند و در متن مقاله شرح داده شده است.

3- علائم تیک عصبی چیست؟

علامت مشخص اختلالات تیک وجود یک یا چند حرکت تیک مانند است که به چند دسته طبقه بندی شده و در متن مقاله توضیح داده شده است.