روانشناسی رسانه چیست

برای مشاوره در مورد روانشناسی رسانه

روانشناسی رسانه شاخه جدیدی از روانشناسی است که به بررسی روش هایی می پردازد که افراد تحت تاثیر ارتباطات واسطه ای قرار می گیرند. امروزه بیشتر ساعات بیداری خود را در رسانه ها و فناوری سپری می کنیم. در نتیجه، روانشناسی رسانه به یک حوزه حیاتی برای تحقیق تبدیل شده است.

با این حال ماهیت میان رشته‌ای این رشته و روش های دائما در حال تغییر تعامل مردم با رسانه ها در تمام جنبه های زندگی شان، از کار گرفته تا آموزش، سرگرمی و مشارکت اجتماعی، تعریف آن را دشوار می کند. روانشناسی رسانه به شدت از روانشناسی و ارتباطات نشات می گیرد، اما از دیگر رشته ها، از جمله جامعه شناسی، مطالعات رسانه ای، انسان شناسی و مطالعات طرفداران نیز بهره می برد. در این مقاله در مورد روانشناسی رسانه توضیح داده شده است.

روانشناسی رسانه چیست

در حالی که روانشناسی رسانه در ریشه خود، کاربرد علم روانشناسی در تعامل انسان با رسانه ها و فناوری است، اما چیز زیادی به ما نمی گوید. این شاخه روانشناسی وسیعی است که هیچ مسیر شغلی مشخصی ندارد و هیچ پاسخ آسانی در چشم انداز دیجیتالی به سرعت در حال رشد، ندارد. با این حال هرجا رفتار انسان با فناوری های رسانه ای تلاقی می کند، ارزش مند می شود.

این رشته هنوز در بسیاری از رشته ها پراکنده است و بسیاری از محققان که روانشناسی را حوزه اصلی مورد علاقه خود نمی دانند، انجام تحقیقات در مورد تاثیر رسانه ها بر افراد را انجام می دهند. شاید تعریفی که به بهترین وجه عمق و وسعت این حوزه را نشان می دهد توسط کارن دیل در کتاب راهنمای روانشناسی رسانه آکسفورد ارائه شده باشد: «روانشناسی رسانه مطالعه علمی رفتار، افکار و احساسات انسان است که در زمینه استفاده و خلق رسانه تجربه می شود.» به عبارت دیگر، روانشناسی رسانه به درک ارتباط دائما در حال تحول بین انسان و رسانه از دیدگاه روانشناختی علاقه مند است.

تاریخچه روانشناسی رسانه

ریشه های روانشناسی رسانه ها را می توان به بیش از یک قرن در مطالعات اولیه در مورد درک فضای سه بعدی روی بوم دو بعدی جستجو کرد. این ایده ها در کتاب روان شناس اجتماعی هوگو مانستربرگ در سال 1916 با عنوان «بازی عکس: یک مطالعه روان شناختی»، اولین اثری که به طور تجربی نحوه واکنش مخاطب به فیلم را بررسی می کند، به کار گرفته شد. زمانی که تلویزیون در دهه 1950 فراگیر شد، روانشناسان شروع به بررسی چگونگی تاثیر رسانه ها بر کودکان کرده بودند.

با این حال، روانشناسی رسانه سال 1986 توسط انجمن روانشناسی آمریکا (APA) تاسیس شد و تا اون موقع به رسمیت شناخته نشده بود. در ابتدا، این بخش بر روانشناسانی متمرکز بود که به عنوان متخصص در رسانه ظاهر می شدند، هدفی که هنوز به عنوان بخشی از ماموریت آن ذکر شده است. با این حال از آن زمان به انجمن روانشناسی و فناوری رسانه تغییر نام داد، تمرکز خود را به تحقیق در مورد تاثیرات رسانه ها معطوف کرد.

در سال 2003 اولین و تا کنون تنها برنامه دکتری روانشناسی رسانه ای معتبر APA در ایالات متحده در دانشگاه فیلدینگ راه اندازی شد و دیوید گیلز اولین نظرسنجی در این زمینه را با متن خود روانشناسی رسانه منتشر کرد. از آن زمان، با ظهور چندین مجله علمی که به طور خاص به روانشناسی رسانه اختصاص داده شده است، انتشار کتاب های اضافی که به طور کامل یا جزئی حوزه مطالعه را پوشش می دهد و افزایش دانشگاه ها، از جمله استانفورد، کرنل، این رشته به گسترش خود ادامه داده است.

موضوعات روانشناسی رسانه

موضوعات زیادی وجود دارد که روانشناسی رسانه به دنبال کشف آنهاست و روز به روز این حوزه گسترش می یابد. در اینجا برخی از این موضوعات توضیح داده شده است.

نفوذ رسانه ها

مانند اینکه آیا قرار گرفتن در معرض تصاویر خشونت آمیز رسانه ای، پرخاشگری را افزایش می دهد یا خیر، چگونه نمایش نقش های جنسیتی بر درک کودکان از معنای زن، مرد بودن یا جنسیت دیگر تاثیر می گذارد و اینکه چگونه می توان پیام های رسانه ای را برای متقاعد کردن کسی ساخت. برای کمک به امور خیریه یا رفتار به روش های اجتماعی دیگر.

یادگیری آنلاین

مانند روشی که دروس حضوری باید تنظیم شود تا بتوان آن ها را به بهترین نحو به دانش آموزان آنلاین از گروه های سنی مختلف منتقل کرد و موثر ترین راه ها برای راه اندازی پلت فرم های یادگیری آنلاین برای حفظ توجه دانش آموزان و جذب اطلاعات.

تاثیر رسانه های اجتماعی

مانند اینکه چگونه پلتفرم ها را می توان تنظیم کرد تا تصویر جامع تری از جهان ایجاد کنند، چگونه روابط زمانی که عمدتا یا صرفا از طریق رسانه های اجتماعی انجام می شوند تحت تاثیر قرار می گیرند و نحوه کاهش گشتن در اینترنت و سایر رفتارهای آنلاین منفی.

روانشناسی رسانه

مشارکت مخاطب

مانند اینکه چرا در فیلم ها، برنامه های تلویزیونی و پادکست ها می خندیم و گریه می کنیم، چگونه داستان ها بر احساس ما از خود تاثیر می گذارند و چگونه و چرا طرفداران فرهنگ عامه برای تشکیل جوامع حمایتی گرد هم می آیند.

نظریه تزریقی در روانشناسی رسانه چیست

نظریه تزریقی Cultivation theory در روانشناسی رسانه توسط محقق ارتباطات جورج گربنر در سال 1969 برای توضیح روشی که رسانه های جمعی و تلویزیون به ویژه بر مردم در طول زمان تاثیر می گذارند، ابداع شد. گربنر پیشنهاد کرد که تلویزیون پیام های همگنی را درباره موضوعاتی مانند جرم و جنایت و خشونت ارائه می کند و بینندگان تلویزیون به ویژه بینندگان مکرر تلویزیون در نهایت به دلیل پیام هایی که از طریق تلویزیون جذب می کنند، درک مشترکی از واقعیت اجتماعی پیدا می کنند.

نظریه تزریق یک راه محبوب برای تحقیق برای روانشناسان رسانه و سایر محققان رسانه ای است که به دنبال تحقیق در مورد اینکه چگونه قرار گرفتن در معرض رسانه های بلند مدت بر جهان بینی افراد تاثیر می گذارد، باقی مانده است. با افزایش علاقه به نظریه تزریق ، گربنر و همکارانش مفاهیم جدیدی را معرفی کردند که زمینه بیشتری را به توضیح آن در مورد تاثیر رسانه ای می بخشید. به طور خاص، آنها ایده های جریان اصلی را ارائه کردند که در اینجا مطرح شده است.

جریان اصلی نشان می دهد که بینندگان تلویزیونی که از گروه های جمعیتی بسیار متفاوتی می آیند، باورهای یکسانی درباره واقعیت اجتماعی دارند. یعنی در حالی که افراد در سنین، جنسیت، طبقات اجتماعی و نژاد های مختلف اغلب دیدگاه های متفاوتی نسبت به جهان دارند، بینندگان مکرر تلویزیون از این گروه ها دیدگاه هایی را به اشتراک می گذارند که منعکس کننده پیام های تلویزیونی است.

رزونانس پیشنهاد می کند که وقتی یک پیام رسانه ای با تجربه زندگی یک فرد مطابقت دارد، تاثیر پیام را افزایش می دهد. به عنوان مثال، فردی که تجربه مستقیم با یک جنایت خشونت آمیز دارد، پیام های تلویزیون در مورد شیوع جرم و جنایت را به ویژه تاثیرگذار می یابد و این باور را تقویت می کند که جهان مکانی خاص خشونت آمیز است. مطالعات گربنر و سایر محققان شواهدی برای این اثر پیدا کرده است.

نظریه استفاده و رضایت در روانشناسی رسانه چیست

تئوری استفاده و رضایت (UGT) پیشنهاد می کند که مردم انواع خاصی از رسانه ها را مصرف کنند، زیرا انتظار دارند در نتیجه آن انتخاب ها به رضایت های خاصی دست یابند. برخلاف سایر نظریه در روانشناسی رسانه، نظریه استفاده و رضایت به جای خود رسانه یا پیام هایی که رسانه منتقل می کند، بر مصرف کننده رسانه متمرکز است. در حالی که تئوری های دیگر مردم را دریافت کنندگان منفعل پیام های رسانه ای می دانند، تئوری استفاده و رضایت مردم را مصرف کنندگان فعال رسانه ها می داند که از دلایلی که برای مصرف رسانه انتخاب می کنند آگاه هستند.

سنگ بنای نظریه استفاده و رضایت این است که مخاطبان در انتخاب رسانه ای که مصرف می کنند فعال هستند. علاوه بر این، مخاطبان از دلایلی که می خواهند از رسانه ها استفاده کنند آگاه هستند و آگاهانه از این دلایل برای انتخاب رسانه ای استفاده می کنند که نیازها و خواسته های آنها را برآورده کند. بر اساس این مفاهیم، نظریه استفاده و رضایت مجموعه ای از پنج فرض را در مورد مصرف رسانه مشخص می کند.

استفاده از رسانه با انگیزه و هدف گرا است. مردم همیشه دلیلی برای مصرف رسانه دارند، حتی اگر صرفا عادت یا سرگرمی باشد.
مردم رسانه ها را بر اساس انتظاراتشان انتخاب می کنند که خواسته ها و نیازهای خاصی را برآورده کند.
استفاده از رسانه ها توسط عوامل اجتماعی و روانی فردی هدایت می شود.
رسانه ها برای انتخاب و استفاده در برآوردن نیاز ها و خواسته ها با دیگر اشکال ارتباطی، به ویژه ارتباط حضوری رقابت می کنند. امروزه، از آنجایی که بسیاری از رسانه هایی که ما مصرف می کنیم در موبایل هستند، این رقابت بیش از هر زمان دیگری فوری تر است، زیرا حتی در هنگام برقراری ارتباط حضوری، رسانه هایی که از طریق تلفن همراه قابل دسترسی هستند، مانند پیام های متنی، شبکه های اجتماعی و اپلیکیشن ها نیز در حال رقابت هستند.
از آنجایی که مردم کاربران فعال رسانه ها هستند، پیام های رسانه ای تاثیرات شدیدی بر مردم ندارند.

این مفروضات روشن می کند که این نظریه در روانشناسی رسانه مصرف کننده رسانه را در مرکز استفاده از رسانه قرار می دهد. این بدان معناست که نه تنها مصرف کنندگان این قدرت را دارند که به طور فعال رسانه های خاصی را انتخاب کنند، بلکه می توانند پیام های رسانه ای را تفسیر کنند و از آن پیام ها در زندگی خود به دلخواه خود استفاده کنند. در نتیجه، مردم کنترل می کنند که رسانه ها چقدر و از چه راه های بر آنها تاثیر می گذارند.