آیا در خانواده خود فرزند دارید؟ در هر خانه ای، کودک مرکز توجه است. هیچ چیز به اندازه وجود یک نوزاد زندگی را سرزنده نمی کند. کودک برای رشد خود نیاز به مراقبت مناسب دارد و برای مراقبت، والدین باید مراحل رشد کودک را بدانند. هر مرحله برای رشد مناسب بسیار مهم است.
از سال های کودکی تا نوجوانی، بچه ها به روش های شگفت انگیزی رشد می کنند. همراه با دگرگونی های فیزیکی، کودکان دچار تغییرات پیچیده شناختی و اجتماعی نیز می شوند. همه این ها بخشی از روش طبیعت برای آماده کردن بچه ها برای بزرگسالی است که والدین باید با آن آشنا باشند. در این مقاله در مورد مراحل رشد کودک صحبت شده است.
تحول و رشد کودک چیست
هر کودک چندین مرحله رشد دارد. الگوی رشد در بین کودکان مختلف مشابه است. برخی از کودکان ممکن است یک مرحله را خیلی سریع پشت سر بگذارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا رشد کنند. هر مرحله تحول کودک یک نقطه عطف برای رسیدن دارد. از این رو بسیاری از متخصصان آن را نقاط عطف رشد می نامند. چیزهای زیادی برای درک رشد کودک وجود دارد که والدین برای بهبود فرزندپروری خود باید انجام دهند.
دانشمندان در مورد تعداد دقیق مراحل رشد کودکان در راه رسیدن به بزرگسالی نظرات متفاوتی دارند. به عنوان مثال، در سال 1936، ژان پیاژه، روانشناس رشدی سوئیسی، نظریه ای را ارائه کرد که چهار مرحله اصلی رشد کودک را توصیف می کند: تولد از 18 تا 24 ماهگی، یک مرحله "پیش عملیاتی" که شامل دوران نوپا و اوایل کودکی تا سن 7 سالگی است، مرحله عملیاتی از سنین 7 تا 12 سال و نوجوانی است.
سایر محققان شش مرحله رشد کودک را توصیف می کنند که شامل نوزاد تازه متولد شده، شیرخوار، کودکان نوپا، پیش دبستانی، سن مدرسه و نوجوانان می شود. نرسیدن به برخی از نقاط عطف ممکن است نشانه ناتوانی رشدی باشد. به دلیل تکنیک های غربالگری که متخصصان رشد کودک استفاده می کنند، اکثر افراد مبتلا به ناتوانی های رشدی تا زمانی که به سن نوجوانی می رسند، تشخیص داده می شوند. با در نظر گرفتن این موضوع، رشد کودک را می توان در پنج مرحله مورد بحث قرار داد.
مراحل رشد کودک چیست
رشد، نیاز ها و چالش های فرزندانتان در طول سال ها به سرعت تغییر می کند و نگرانی های والدین هم همراه با آنها رشد می کند. تغییر راهبرد های فرزندپروری برای همگام شدن با رشد فرزندتان کار بزرگی است، اما مهم است که نیاز های سلامت و تندرستی فرزندتان را در هر سن و مرحله رشد در نظر بگیرید. در اینجا مراحل رشد کودک مطرح شده است.
رشد شناختی
توانایی های شناختی قدرت حل یک مشکل است. این پیشرفت می تواند با توجه به سن متفاوت باشد. کودک همیشه در حال یادگیری حل مشکلات جدید است. اول از همه زمانی که کودک در حال حرکت است و اشیا را لمس می کند. در حال جمع آوری اطلاعات در مورد محیط اطراف است. به همین ترتیب، یک کودک بزرگتر که پنج سال دارد حل مسائل ریاضی را یاد می گیرد. هر دو مراحل مختلف رشد شناختی کودک هستند.
رشد اجتماعی و عاطفی
یکی از نکات مهمی که باید یاد گرفت نحوه تعامل با دیگران است. تعامل با افراد بسته به افرادی که در اطراف آنها هستند می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، چگونه یک کودک در یک اتاق با بچه های دیگر بازی می کند، دوستیابی در کودک رخ می دهد یا چگونه با بزرگسالان واکنش نشان می دهد.
همانطور که رشد می کنند، لبخند زدن را می آموزند، به دیگران در زمانی که نیاز دارند کمک می کنند یا خودکنترلی را یاد می گیرند. همه اینها بخشی از مرحله رشد عاطفی است. به عنوان مثال، یک نوزاد چند ماهه یاد می گیرد که به دیگران لبخند بزند. به طور مشابه، یک کودک بزرگتر یاد می گیرد که چگونه برای مردم دست تکان دهد.
رشد گفتار و زبان
وقتی بچه ای به دنیا می آید هیچ زبانی را نمی فهمد. با این حال با گذشت زمان، همانطور که می بیند مردم چگونه با کلمات پاسخ می دهند، درک او از زبان نیز افزایش می یابد. به طور کلی، مدتی طول می کشد تا کودک یاد بگیرد چگونه صحبت کند. در ابتدا، کودک شروع به پاسخ دادن به کلمات می کند.
می فهمد که چگونه افراد مختلف نامگذاری شده اند. چگونه به آنها بفهمانیم که کودک به آن نیاز دارد. پس از مدتی شروع به استفاده از کلمات برای بیان نیازها می کند. این اولین مرحله رشد زبان کودک است. وقتی کودک یک ساله می شود یاد می گیرد که از کلمات استفاده کند. در سال بعد، او یاد خواهد گرفت که چگونه اشیاء را نامگذاری کند و غیره. سپس با رشد او، درک زبان او همچنان رشد خواهد کرد.
توسعه مهارت های حرکتی ظریف
رشد حرکتی انسان با رشد اعصاب و سلول های ماهیچه ای مرتبط است. ماهیچه ها منقبض و شل می شوند تا هر حرکت ساده ای در زندگی ایجاد شود. برای این کار، ماهیچه های کودک باید رشد کنند تا امکان حرکات مناسب را فراهم کنند. استخوان ها برای حمایت از بدن هنگام نگه داشتن یک شی یا برداشتن آن باید قوی تر شوند. تمام حرکات ساده نیاز به کار پیچیده در عضلات دارند تا حتی ساده ترین حرکات را کامل کنند.
توسعه مهارت های حرکتی درشت
مراحل دیگری از حرکات در دوره تحول کودک وجود دارد. این ها حرکات بزرگی مانند ایستادن، یادگیری راه رفتن و سپس دویدن هستند. در هر یک از مراحل، عضلات باید به اندازه کافی قوی باشند تا از بدن در حال رشد حمایت کنند. وقتی کودک کوچک است، نخاع، استخوان ها و ماهیچه هایش به اندازه کافی قوی نیستند که بنشیند. با این حال، پس از مدتی که رشد می کند، کودک یاد می گیرد که بنشیند. به همین ترتیب، پس از مدتی دیگر، زمانی که کودک احساس کرد پاها به اندازه کافی قوی هستند، شروع به ایستادن می کند. بدون رشد مناسب عضلات، انجام حرکات در هر یک از این مراحل امکان پذیر نخواهد بود.
مراحل رشد کودک پیاژه
مراحل رشد کودک پیاژه بخشی از یک نظریه در مورد مراحل رشد عقلانی عادی، از نوزادی تا بزرگسالی است. این شامل فکر، قضاوت و دانش است. این مراحل به نام ژان پیاژه روانشناس و زیست شناس رشدی نامگذاری شد که رشد فکری و توانایی های نوزادان، کودکان و نوجوانان را ثبت کرد. در اینجا مراحل رشد کودک از دیدگاه پیاژه شرح داده شده است.
1مرحله حسی-حرکتی
طبق گفته پیاژه، در مراحل اولیه، نوزادان فقط از آنچه درست در مقابلشان است آگاه هستند. آنها بر آنچه می بینند، کاری که انجام می دهند و تعاملات فیزیکی با محیط نزدیک خود تمرکز می کنند. از آنجایی که آنها هنوز نمی دانند شرایط چگونه واکنش نشان می دهند، دائما در حال آزمایش هستند. آنها اشیا را تکان می دهند یا پرتاب می کنند، چیزهایی را در دهان خود می گذارند و از طریق آزمون و خطا درباره جهان یاد می گیرند. مراحل بعدی شامل رفتار هدف مدار است که منجر به نتیجه مطلوب می شود.
مرحله رشد حسی حرکتی کودکان در سنین تولد تا حدود 18 تا 24 ماهگی را پوشش می دهد. هدف اصلی در این مرحله ایجاد درک از ماندگاری شی است، به عبارت دیگر، دانستن اینکه یک شی هنوز وجود دارد حتی اگر نتوانید آن را ببینید یا پنهان باشد که در 7 تا 9 ماهگی در کودک شکل می گیرد. تمام تجربه کودک در اولین دوره این مرحله از طریق رفلکس های نوزادان، حواس و پاسخ های حرکتی اتفاق می افتد.
2مرحله پیش عملیاتی
مرحله پیش عملیاتی رشد کودکان را می توان در کودکان 2 تا 7 ساله مشاهده کرد. حافظه و تخیل در حال رشد هستند. کودکان در این سن خود محور هستند، به این معنی که آنها در تفکر خارج از دیدگاه خود و از نگاه بقیه مشکل دارند. دستاورد اصلی این مرحله این است که بتوانیم با زبان به اشیا معنا دهیم. به طور نمادین به چیزها فکر می کند. تفکر نمادین نوعی تفکر است که در آن از یک کلمه یا شی برای نشان دادن چیزی غیر از خودش استفاده می شود.
در طول این مرحله استفاده از زبان آن ها بالغ تر می شود. آنها همچنین حافظه و تخیل را توسعه می دهند که به آنها اجازه می دهد تفاوت بین گذشته و آینده را درک کنند و به ساختن باور بپردازند. اما تفکر آنها مبتنی بر شهود است و هنوز کاملا منطقی نیست. آنها هنوز نمی توانند مفاهیم پیچیده تری مانند علت و معلول، زمان و مقایسه را درک کنند.
3مرحله عملیاتی عینی
در این زمان، کودکان دبستانی و پیش از نوجوانی یعنی 7 تا 11 ساله استدلال منطقی و ملموسی از خود نشان می دهند. تفکر کودکان کمتر روی خودشان متمرکز می شود. آنها به طور فزاینده ای از رویداد های خارجی آگاه هستند. آنها شروع به درک این نکته می کنند که افکار و احساسات خودشان منحصر به فرد است و ممکن است توسط دیگران به اشتراک گذاشته نشود یا حتی ممکن است بخشی از واقعیت نباشد.
اما در این مرحله، بیشتر کودکان هنوز نمی توانند به صورت انتزاعی یا فرضی فکر کنند. هدف اصلی در این مرحله رشد کودک این است که کودک شروع به کار کردن در درون سر خود کند. این تفکر عملیاتی نامیده می شود و به بچه ها اجازه می دهد تا مشکلات را بدون برخورد فیزیکی با چیزهایی در دنیای واقعی حل کنند.
4مرحله عملیات انتزاعی
نوجوانانی که به مرحله چهارم رشد فکری می رسند معمولا در سن 11 سالگی به بالا می توانند از نمادهای مرتبط با مفاهیم انتزاعی مانند جبر و علم استفاده کنند. آنها می توانند در مورد چیزها به روش های سیستماتیک فکر کنند، نظریه هایی ارائه دهند و احتمالات را در نظر بگیرند. آنها همچنین می توانند در مورد روابط و مفاهیم انتزاعی مانند عدالت فکر کنند.
نه تنها این، بلکه کودکان بزرگتر و بزرگسالان نیز می توانند در مورد متغیرهای متعدد فکر کنند و بر اساس دانش قبلی فرضیه هایی ارائه دهند. پیاژه معتقد بود که افراد در هر سنی رشد فکری دارند. اما او همچنین بر این باور بود که زمانی که یک فرد به مرحله عملیات انتزاعی می رسد، بیشتر در مورد ایجاد دانش است، نه تغییر نحوه کسب یا درک آن.
وظیفه والدین در مراحل رشد کودک
همانطور که می بینید مراحل رشد کودک برای یک زندگی عادی بسیار مهم است. برای رشد گفتار، باید به طور منظم با فرزندان خود ارتباط برقرار کنید. به طور مشابه، برای رشد ماهیچه ها، باید به کودک خود کمک کنید تا در مکان ها راه برود. آنها همچنین باید یاد بگیرند که چگونه با مردم تعامل کنند.
هر یک از مراحل ذکر شده در بالا بسیار مهم است. به یاد داشته باشید که بچه ها اغلب با انجام کارها بهتر یاد می گیرند، نه شنیدن در مورد آن ها. یادگیری حل مشکلات چیزی نیست که بتوان آن را آموزش داد. باید کشف شود. فرآیند یادگیری به اندازه (یا بیشتر) از نتیجه نهایی مهم است. سعی نکنید چیزی را به کودک بیاموزید که او آماده یادگیری آن نیست. طبق مراحل پیاژه، بچه ها باید قبل از اینکه به سطح بعدی بروند، در یک سطح تسلط پیدا کنند.
بچه ها همانقدر از همدیگر یاد می گیرند که از والدین یا معلمان. پروژه هایی را به آنها برای کار گروهی کودکان بدهید تا با هم انجام دهند، و همچنین وظایف فردی نیز به آن ها محول کنید. گاهی اوقات، کمک به فرزندان در تمام این مراحل برای والدین ممکن است سخت باشد و این اشکالی ندارد، به هر حال تربیت فرزندان کار سختی است. بنابراین، خوب است که از متخصصان در زمینه هایی که ممکن است نگران کننده باشد کمک بگیرید.
سوالات متداول
1- تحول و رشد کودک چیست؟
هر کودک چندین مرحله رشد دارد و الگوی رشد در بین کودکان مختلف تقریبا مشابه است که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- مراحل رشد کودک چیست؟
از سال های کودکی تا نوجوانی، بچه ها به روش های شگفت انگیزی رشد می کنند و چند مرحله را طی می کنند که در متن مقاله مطرح شده است.
3- مراحل رشد کودک پیاژه چیست؟
مراحل رشد کودک پیاژه بخشی از یک نظریه در مورد مراحل رشد عقلانی عادی، از نوزادی تا بزرگسالی است که در متن مقاله شرح داده شده است.
پاسخ مشاور: تا 18 ماهگی