ذهن آگاهی برای کودکان

در دنیای امروزی، آگاهی از اهمیت برقراری ارتباط معنادار با خود و محیط اطراف، به ویژه برای کودکان، بیش از هر زمانی دیگری مورد توجه قرار گرفته است. رشد و توسعه شخصیتی کودکان بستگی بسیاری به آگاهی و شناخت آن ها از خود، احساسات و افکارشان دارد. در این راستا، تمرین های ذهن آگاهی یا مایندفولنس برای کودکان به عنوان یک روش موثر برای ارتقاء آگاهی و شناخت ذهنی در این گروه سنی مطرح شده است.

ذهن آگاهی یک مفهوم گسترده است که به دلیل فواید بسیاری که ارائه می دهد، به طور گسترده ای در حوزه های مختلفی از جامعه شناخته شده است. این مفهوم بر پایه تمرکز و توجه آگاهانه به تجربیات حال حاضر، بدون قضاوت و تحلیل، تاکید دارد. آموزش این مهارت به کودکان به عنوان یک راهکار مؤثر در ارتقاء روانشناختی و اجتماعی آن ها مطرح شده است. در این مقاله در مورد ذهن آگاهی برای کودکان صحبت شده است.

ذهن آگاهی چیست

مفهوم ذهن آگاهی، یا مایندفولنس، یک مفهوم وارد شده به مباحث مدرن روانشناسی و علم رفتاری است که بر اساس آگاهی و توجه آگاه به تجربیات حال حاضر و بدون قضاوت درباره آن‌ها تاکید دارد. این مفهوم اصلیت خود را از مفاهیمی چون بوداگرایی و مدیتیشن می گیرد.

در ذهن آگاهی، افراد تمرکز خود را به تجربیات حال حاضر، از جمله احساسات، افکار و تجربیات جسمی، معطوف می کنند، بدون غرق شدن در دغدغه های گذشته یا اندیشیدن درباره آینده. این آگاهی از تجربیات فعلی به افراد کمک می کند تا از احساسات و افکار خود آگاه شوند، بدون اینکه آن ها را قضاوت کنند.

ذهن آگاهی نه تنها شامل آگاهی از احساسات و افکار است، بلکه شامل آگاهی از محیط اطراف و تعاملات اجتماعی نیز می شود. با تمرین ذهن آگاهی، افراد قادرند تا با حضور کامل و آگاهانه در زندگی خود، با چالش ها و استرس ها بهتر کنار بیایند و روابط بهتری با خود و دیگران برقرار کنند. بنابراین مفهوم ذهن آگاهی بیشتر از یک تکنیک مدیتیشن یا تمرین ذهنی است، بلکه یک نگرش و روش زندگی است که به افراد کمک می کند تا با آگاهی از خود و محیط اطراف، زندگی خود را بهتر اداره کنند و به سلامت روانی و رشد شخصی خود بپردازند.

حتما بخوانید: ذهن آگاهی برای اعتیاد

 

 

فواید ذهن آگاهی برای کودکان

تمرین ذهن آگاهی برای کودکان می تواند فواید زیادی داشته باشد که به رشد و توسعه شخصیتی و روانی آن ها کمک می کند. در ادامه برخی از فواید اصلی ذهن آگاهی برای کودک مطرح شده است.

افزایش آگاهی و تمرکز

تمرین ذهن آگاهی به کودکان کمک می کند تا تمرکز و توجه خود را به تجربه های حال حاضر تقویت کنند. این کمک می کند که کودکان بهترین استفاده را از زندگی ببرند و در مواجهه با چالش ها و موقعیت های مختلف تمرکزشان را حفظ کنند.

مدیریت استرس و اضطراب

با آموزش تکنیک های ذهن آگاهی، آن ها می توانند به بهترین شکل ممکن با استرس و اضطراب خود مقابله کنند. این شامل توانایی تشخیص احساسات خود، آگاهی از تنش های بدنی و استفاده از تمرین های تنفسی و آرام بخش می شود.

تقویت قدرت شناختی و هوش هیجانی

ذهن آگاهی به کودکان کمک می کند تا شناخت خود را بهبود بخشند و ارتباط بهتری با احساسات و افکار خود برقرار کنند. این باعث می شود که آن ها بتوانند بهترین تصمیمات را در مواجهه با موقعیت های مختلف بگیرند و هوش هیجانی خود را تقویت کنند.

افزایش خودآگاهی و اعتماد به نفست

مرین ذهن آگاهی برای کودک کمک می کند تا بهترین آگاهی از خود و توانایی هایشان پیدا کنند. این باعث می شود که اعتماد به نفس آن ها افزایش یابد و بهترین نسخه از خود را در مواجهه با زندگی ارائه دهند.

ارتقاء روابط اجتماعی و همدلی

ذهن آگاهی به آن ها کمک می کند تا بهترین آگاهی از احساسات و نیازهای خود و دیگران پیدا کنند. این باعث می شود که روابط اجتماعی آن ها بهبود یابد و به دیگران با همدلی و فهم بیشتری نگاه کنند.

به طور کلی تمرین ذهن آگاهی برای کودکان می تواند به آن ها کمک کند تا با آگاهی بیشتری از خود و محیطشان، زندگی خود را بهبود بخشند و بهترین نسخه از خود را ارائه دهند. همچنین نشان داده شده است که ذهن آگاهی توانایی کودک یا نوجوان را برای تنظیم احساسات و همچنین احساس شفقت نسبت به خود افزایش می دهد. همچنین به طور گسترده به عنوان یک درمان موثر برای افراد در هر سنی که با پرخاشگری، ADHD یا سایر مشکلات سلامت روانی سر و کار دارند در نظر گرفته می شود و حتی می توان از آن برای کاهش اثرات دردناک قلدری استفاده کرد.

ذهن آگاهی برای فرزندان همچنین می تواند به عنوان ابزاری برای تقویت خودپنداره، بهبود مهارت های برنامه ریزی و کنترل تکانه ها مورد استفاده قرار گیرد. به طور کلی، تمرکز حواس به این است که کودکان و نوجوانان را وادار کنیم تا در مورد افکار و اعمال خود فکر کنند و یاد بگیرند که چگونه انتخاب های بهتری داشته باشند. آنها دیگر به چیزهای موجود در محیط خود واکنش نشان نمی دهند، بلکه به روش های متفکرانه و هدفمند به آنها پاسخ می دهند.

حتما بخوانید: پرخاشگری در کودکان

تمرینات ذهن آگاهی برای کودک

تربیت و پرورش کودکان یکی از مسائل مهم و چالش برانگیزی است که برای والدین و مربیان مطرح می شود. در این راه، استفاده از تمرینات ذهن آگاهی برای فرزندان یک رویکرد موثر است که به کودکان کمک می کند تا آگاهی خود را افزایش داده و روابط بهتری با خود و دیگران برقرار کنند. تمرینات ذهن آگاهی برای کودکان با استفاده از روش های ساده و جذاب، آن ها را در مسیر رشد شخصی و ارتقاء روانی همراهی می کند.

یکی از تمرینات مهم ذهن آگاهی برای کودکان، تمرکز بر روی تنفس است. این تمرین به کودکان کمک می کند تا توجه خود را به نفس کشیدن متمرکز کنند. مثلا آن ها می توانند به نفس‌کشیدن شمارشی بپردازند؛ یعنی وقتی نفس می کشند به آرامی تا چهار شماره بشمارند، سپس نفس را به آرامی باز کنند. این تمرین به آن ها کمک می کند تا به حالت آرام و آگاهی دست یابند و بهتر با استرس و اضطراب خود برخورد کنند.

تمرین بعدی، تمرکز بر روی حس بدن است. در این تمرین، کودکان به دنبال شناختن حالت های مختلف بدنی خود می روند. آن ها می توانند به حالت هایی مانند لرزش، داغ بودن یا لرزیدن دست توجه کنند. این تمرین آن ها را به توجه به حس بدنی خود و درک بهتری از وضعیت جسمی خود هدایت می کند.

یکی از تمرینات دیگر ذهن آگاهی برای کودکان، تمرین مدیتیشن موجود بودن است. در این تمرین، کودکان دعوت می شوند که بنشینند یا بخوابند و به طور آگاهانه به تجربه حال حاضر خود توجه کنند. آن ها به درک محیط اطراف و تجربه حال حاضر خود متمرکز می شوند. این تمرین به آن ها کمک می کند تا در لحظه حال حاضر بمانند و آگاهی خود را از تجربیات جاری بهبود بخشند.

یکی دیگر از تمرینات ذهن آگاهی برای کودکان، پرسیدن "چطور؟" است. از کودکان خواسته می شود که بگویند چطور احساس می کنند؛ این تمرین به آن ها کمک می کند تا با احساسات و تجربیات خود آشنا شوند و به ارتباط بهتری با احساساتشان دست یابند.

زمان مناسب را برای تمرین ذهن آگاهی انتخاب کنید. به عنوان مثال، زمانی که بچه ها می خواهند بدوند و بازی کنند، از برنامه ریزی یک فعالیت ذهن آگاهی در طول تعطیلات خودداری کنید. یک زمان آرام از روز را انتخاب کنید که در چند بار اول تمرین حواس پرتی کمی وجود داشته باشد. در نهایت، وقتی آنها در هوشیاری بهتری هستند، می توانند حتی در آشفته ترین موقعیت ها نیز از آن استفاده کنند.

چند نمونه از نحوه هدایت افکار خود را با آن ها به اشتراک بگذارید و کودکان یا دانش آموزان خود را تشویق کنید تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند. با بحث در مورد اینکه چه چیزی موثر است و چه چیزی مفید نیست، همه می توانید از یکدیگر یاد بگیرید و از یکدیگر حمایت کنید.

در پایان، تمرین ذهن آگاهی می تواند با استفاده از انجام بازی ها، داستان ها، یا فعالیت های خلاقانه برای کودکان جذاب تر شود. با این روش ها، کودکان می توانند به راحتی تمرینات ذهن آگاهی را درک کرده و در زندگی خود بهبودی حاصل کنند. تمرینات ذهن آگاهی برای کودکان نه تنها به رشد روانی و اموزشی آن ها کمک می کند، بلکه آن ها را در برابر استرس و چالش های روزمره مقاومت پذیرتر می کند و به رشد شخصی و اجتماعی آن ها کمک می کند.

حتما بخوانید: فواید مدیتیشن

تمرین قدر دانی ذهن آگاهی برای کودکان

از فرزندتان بپرسید: "آیا تا به حال از چیزی یا کسی ناامید شده اید؟"، بپرسید: "این چه احساسی در شما ایجاد کرد؟" احساسات آنها را بپذیرید و در صورت لزوم درباره آنها صحبت کنید. چیزی شبیه این بگویید: «شرط می بندم حتی زمانی که احساس ناامیدی می کنی، اتفاقات خوبی هم در زندگی تو رخ می دهد. بیا سه چیز خوب را با هم نام ببریم.» نکاتی برای نام بردن سه چیز خوب:

به کودک خود یادآوری کنید که هدف این بازی این نیست که وقتی احساس ناراحتی می کند وانمود کند که ناراحت نیست. به یاد داشته باشید که آنها می توانند دو چیز را همزمان احساس کنند: آنها می توانند برای چیزهای خوب شکرگزار باشند در حالی که احساس غمگینی، آسیب دیدگی یا ناامیدی از چالش ها دارند.

اگر کودکان یا نوجوانان در فکر کردن به سه چیز خوب به تنهایی مشکل دارند، طوفان فکری داشته و به آنها کمک کنید تا برخی از آنها را کشف کنند. وقتی بچه ها بفهمند که این بازی برای جارو کردن احساساتشان در زیر فرش نیست، عبارت «سه چیز خوب» می تواند پاسخی به ناراحتی های جزئی باشد که در زندگی خانوادگی ظاهر می شود.

والدین می توانند بچه ها را تشویق کنند که به آن ها یادآوری کنند که سه چیز خوب را زمانی که در یک ناامیدی بی اهمیت یا ناراحتی جزئی گرفتار شده اند، نام ببرند. برای ایجاد عادت قدردانی در ذهن آگاهی کودکان، این کار را دور میز شام، قبل از خواب و در زمان های دیگر که خانواده در کنار هم هستند، انجام دهید.

حتما بخوانید: ورزش کودکان

 

 

سوالات متداول

1- فواید ذهن آگاهی برای کودکان چیست؟

تمرین ذهن آگاهی و مایند فولنس برای کودکان می تواند فواید زیادی داشته باشد که در متن مقاله توضیحات آن کامل ارائه شده است.

2- تمرینات ذهن آگاهی برای کودک چیست؟

یکی از تمرینات ذهن آگاهی برای کودکان، تمرین مدیتیشن برای موجود بودن است که در متن مقاله شرح داده شده است.

3- تمرین قدردانی ذهن آگاهی برای کودکان چیست؟

والدین می توانند بچه ها را تشویق کرده تا به آن ها یادآوری کنند که می توانند قدردان اتفاقات خوب باشند که در متن مقاله شرح داده شده است.