دلبستگی اجتنابی چیست

دلبستگی اجتنابی، یکی از انواع سبک‌های دلبستگی است که تاثیر زیادی بر روابط بین فردی و نحوه تعامل افراد با دیگران دارد. افرادی که این سبک دلبستگی را دارند، معمولا تمایل دارند از نزدیک شدن عاطفی به دیگران خودداری کنند و با نوعی احساس بی‌نیازی یا خودکفایی، از ارتباطات عاطفی عمیق پرهیز می‌کنند. این نوع دلبستگی که ریشه در تجربیات اولیه کودکی دارد، می‌تواند در زندگی بزرگسالی به شکل ترس از وابستگی، دوری از تعهد و فاصله گیری از دیگران بروز پیدا کند.

در این مقاله به بررسی دلبستگی اجتنابی و دلایل شکل‌گیری آن خواهیم پرداخت و تاثیرات آن بر روابط عاطفی و بین‌فردی را از جنبه‌های مختلف ارزیابی می‌کنیم. همچنین به نشانه‌های رایج این سبک دلبستگی و راهکارهایی برای کمک به افرادی که این الگو را در روابط خود تجربه می‌کنند، اشاره خواهیم کرد.

دلبستگی اجتنابی چیست

دلبستگی اجتنابی یک سبک دلبستگی در نظریه روانشناختی دلبستگی است که به نحوه تعامل فرد با دیگران، به ویژه در روابط نزدیک و صمیمی، اشاره دارد. افرادی که سبک دلبستگی اجتنابی دارند، اغلب تمایل دارند از نزدیکی عاطفی اجتناب کنند و از ایجاد روابط عمیق با دیگران خودداری می‌کنند. این افراد ممکن است از ابراز احساسات خود دوری کنند و به گونه‌ای رفتار کنند که نشان‌دهنده خودکفایی یا بی‌نیازی از دیگران باشد.

این الگوی دلبستگی معمولا از تجربیات اولیه کودکی ناشی می‌شود. در صورتی که کودک در کودکی از والدین یا مراقبان خود به اندازه کافی محبت و توجه دریافت نکرده باشد یا واکنش‌های عاطفی آن‌ها سرد و بی‌تفاوت بوده باشد، ممکن است به این باور برسد که برای برآورده کردن نیازهای خود نمی‌تواند به دیگران وابسته باشد و باید به تنهایی با مشکلات و احساسات خود کنار بیاید.

حتما بخوانید: دلبستگی ایمن و ناایمن

 

 

ویژگی های افراد با سبک دلبستگی اجتنابی

افرادی با دلبستگی اجتنابی ویژگی‌های رفتاری و عاطفی خاصی دارند که بر نحوه برقراری ارتباط آن‌ها با دیگران، به‌ویژه در روابط نزدیک، تاثیر می‌گذارد. این ویژگی‌ها به طور کلی نشان‌دهنده تمایل به حفظ فاصله عاطفی، تکیه بر استقلال و احتیاط در بیان احساسات هستند. در ادامه، به بررسی کامل ویژگی های بارز افراد با دلبستگی اجتنابی پرداخته شده است.

دوری از صمیمیت و نزدیکی عاطفی

افراد با دلبستگی اجتنابی به سختی می‌توانند به دیگران نزدیک شوند و در روابط خود صمیمیت عاطفی و نزدیکی کمتری را تجربه می‌کنند. آن‌ها از ورود به رابطه‌های عمیق عاطفی و احساسی دوری می‌کنند و ممکن است با کسانی که سعی در نزدیک شدن به آن‌ها دارند، فاصله بگیرند. این عدم تمایل و ترس از صمیمیت باعث می‌شود رابطه با آن‌ها برای دیگران گیج‌کننده و دشوار باشد.

تاکید زیاد بر استقلال و خودکفایی

این افراد تمایل دارند بر استقلال شخصی و خودکفایی خود تاکید کنند و از هرگونه وابستگی به دیگران اجتناب نمایند. در نگاه آن‌ها، نیاز به دیگران و تکیه بر پشتیبانی یا محبت آن‌ها به‌عنوان نشانه‌ای از ضعف تلقی می‌شود. از این رو، تلاش می‌کنند به تنهایی با مشکلات و چالش‌ها کنار بیایند و حتی در مواقع بحران نیز از درخواست کمک خودداری می‌کنند.

تمایل به کنترل و سرکوب احساسات

یکی از ویژگی‌های اصلی دلبستگی اجتنابی، سرکوب و کنترل احساسات است. این افراد معمولا احساسات خود را به دیگران ابراز نمی‌کنند و حتی ممکن است به خود نیز اجازه ندهند که به احساسات خود توجه کنند. آن‌ها ترجیح می‌دهند که احساسات را نادیده بگیرند یا کنترل کنند تا از آسیب‌پذیری و تاثیرات عاطفی احتمالی جلوگیری کنند. به همین دلیل، به نظر می‌رسد که سرد و بی‌احساس باشند، هرچند در واقعیت این یک استراتژی دفاعی برای محافظت از خود است.

احتیاط در اعتماد به دیگران

افراد با دلبستگی اجتنابی، معمولا در اعتماد به دیگران با مشکل مواجه هستند. آن‌ها ممکن است به این باور رسیده باشند که دیگران به راحتی قابل اعتماد نیستند و از این رو، از وابستگی به دیگران یا اجازه دادن به آن‌ها برای ورود به زندگی عاطفی‌شان اجتناب می‌کنند. این عدم اعتماد به دیگران می‌تواند به خاطر تجربیات ناخوشایند گذشته و یا ناشی از عدم دریافت حمایت و توجه کافی در دوران کودکی باشد.

واکنش‌های منفی به تقاضاهای عاطفی

هنگامی که در یک رابطه از این افراد درخواست عاطفی یا نزدیکی می‌شود، ممکن است احساس ناراحتی کنند و واکنش‌های منفی از خود نشان دهند. این افراد از مسئولیت‌ها و تعهدات عاطفی فراری هستند و ممکن است هنگام روبرو شدن با نیازهای عاطفی دیگران، احساس بی‌میلی یا حتی تنفر کنند.

فرار از تعهد

افراد با دلبستگی اجتنابی اغلب از تعهدات طولانی مدت و مسئولیت‌های عاطفی فراری هستند. ممکن است روابطی را برقرار کنند که فاقد ثبات و تعهد جدی است و به سرعت آن را پایان دهند یا از ورود به رابطه‌ای که نیازمند تعهد باشد، اجتناب کنند. این ویژگی در روابط عاطفی و حتی در روابط دوستانه و خانوادگی آن‌ها نیز دیده می‌شود.

نحوه مواجهه با جدایی و از دست دادن

اگرچه افراد با دلبستگی اجتنابی ممکن است در ظاهر نسبت به جدایی یا از دست دادن فردی خاص بی‌تفاوت به نظر برسند، اما در واقع احساسات پیچیده‌ای را تجربه می‌کنند. آن‌ها تلاش می‌کنند از هرگونه ناراحتی عاطفی جلوگیری کنند و به همین دلیل ممکن است جدایی را به عنوان فرصتی برای حفظ استقلال خود ببینند، هرچند این موضوع اغلب با نوعی سردرگمی عاطفی همراه است.

جلوگیری از رشد و تحول عاطفی

افراد با دلبستگی اجتنابی معمولا از رویارویی با مشکلات عاطفی خود یا تلاش برای رشد و تحول شخصیتی دوری می‌کنند. این افراد به سختی از فرصت‌هایی که می‌تواند به بهبود مهارت‌های عاطفی و ارتباطی‌شان منجر شود، استفاده می‌کنند و به همین دلیل، ممکن است در رشد عاطفی خود با محدودیت‌هایی روبرو شوند.

حتما بخوانید: دلبستگی کودکان زیر دوسال

افراد با سبک اجتنابی در رابطه

افرادی با سبک دلبستگی اجتنابی در روابط عاطفی ویژگی‌های خاصی دارند که به دلیل تمایلشان به حفظ فاصله و استقلال عاطفی، ممکن است باعث چالش‌های قابل توجهی در ارتباط با شریک عاطفی‌شان شود. این افراد معمولا به دلایلی مانند ترس از وابستگی یا آسیب پذیری، از نزدیکی و صمیمیت در روابط عاطفی اجتناب می‌کنند. در ادامه به نحوه رفتار این افراد در روابط عاطفی و تاثیرات آن پرداخته شده است.

دوری از صمیمیت و نزدیکی عاطفی

افراد با دلبستگی اجتنابی معمولا از عمیق شدن رابطه و ایجاد پیوند احساسی نزدیک دوری می‌کنند. آن‌ها در مقابل ابراز محبت یا پذیرش محبت از طرف مقابل، مقاومت نشان می‌دهند و سعی دارند فاصله‌ای عاطفی را حفظ کنند. این عدم تمایل به صمیمیت می‌تواند باعث سردی و فاصله در رابطه شود و شریک عاطفی آن‌ها را دچار ناامنی یا تردید کند.

نیاز شدید به استقلال و کنترل

این افراد تمایل زیادی به حفظ استقلال و خودکفایی خود دارند و ممکن است از اینکه در رابطه به کسی نیازمند شوند یا به او وابسته باشند، احساس ناراحتی کنند. آن‌ها ممکن است به شریک عاطفی خود نشان دهند که نیازی به حمایت یا کمک او ندارند و حتی در لحظات سخت نیز ترجیح می‌دهند مشکلاتشان را به تنهایی حل کنند. این نیاز به استقلال می‌تواند به شریک عاطفی حس طرد شدن بدهد.

اجتناب از ابراز احساسات

افراد با سبک دلبستگی اجتنابی معمولا احساسات خود را سرکوب یا کنترل می‌کنند و به ندرت به شریک عاطفی خود از احساسات واقعی‌شان می‌گویند. این سرکوب عاطفی باعث می‌شود که ارتباط احساسی عمیقی بین آن‌ها و شریکشان شکل نگیرد. برای شریک عاطفی آن‌ها ممکن است دشوار باشد که متوجه احساسات واقعی‌شان شود و این وضعیت ممکن است منجر به ایجاد شکاف عاطفی و ارتباطی در رابطه و اختلافات زناشویی شود.

واکنش منفی به نیازهای عاطفی شریک

افراد با دلبستگی اجتنابی ممکن است در برابر نیازهای عاطفی و درخواست‌های صمیمیت شریکشان احساس ناراحتی یا حتی خشم کنند. وقتی که شریک عاطفی خواستار نزدیکی بیشتر یا ابراز عواطف بیشتری باشد، این افراد ممکن است احساس کنند که آزادی و استقلالشان در خطر است. به همین دلیل، ممکن است به جای پاسخگویی مثبت به نیازهای شریکشان، آن‌ها را پس بزنند یا به طور ناخودآگاه رابطه را سرد و بی‌روح کنند.

فرار از تعهد و مسئولیت‌های عاطفی

این افراد اغلب از تعهدات بلندمدت و مسئولیت‌های عاطفی فراری هستند. آن‌ها ممکن است از واژه‌هایی مانند "رابطه جدی" یا "تعهد" بترسند و به سختی وارد روابطی شوند که نیازمند پایبندی طولانی مدت است. این ویژگی باعث می‌شود که شریک عاطفی آن‌ها نتواند احساس اطمینان و ثبات در رابطه داشته باشد.

بیشتر به روابط سطحی تمایل دارند

افراد با سبک دلبستگی اجتنابی به روابطی علاقه‌مند هستند که در آن‌ها نیاز به صمیمیت و تعهد زیاد نباشد. آن‌ها ممکن است به روابط کوتاه مدت یا سطحی بیشتر تمایل داشته باشند، جایی که نیازی به ابراز عمیق عواطف و صمیمیت نباشد. این ویژگی می‌تواند منجر به ناپیداری در روابط عاطفی آن‌ها شود و شریک عاطفی‌شان احساس کند که رابطه به سرعت به سمت سردی و فاصله پیش می‌رود.

تلاش برای حفظ کنترل در رابطه

افرادی با دلبستگی اجتنابی معمولا دوست دارند کنترل رابطه را در دست داشته باشند و از اینکه دیگری به عنوان تصمیم‌گیرنده یا کنترل‌کننده در رابطه حضور داشته باشد، بیزارند. این افراد سعی می‌کنند تصمیم گیری‌ها را در دست بگیرند و به نوعی مانع از این می‌شوند که شریک عاطفی، آزادی و استقلال آن‌ها را محدود کند. این نیاز به کنترل می‌تواند موجب بروز اختلافاتی در رابطه شود و به شریکشان این احساس را بدهد که به او اجازه نقش فعال داده نمی‌شود.

فقدان حمایت عاطفی برای شریک

در مواقعی که شریک عاطفی آن‌ها نیاز به حمایت و همراهی عاطفی دارد، افراد با دلبستگی اجتنابی ممکن است نتوانند به طور موثر حضور داشته باشند و شریکشان را حمایت کنند. این موضوع به ویژه در لحظات دشوار زندگی مانند بحران‌ها یا مشکلات خانوادگی بیشتر به چشم می خورد و می‌تواند باعث احساس تنهایی و ناامیدی شریک عاطفی آن‌ها شود.

فاصله گرفتن به محض افزایش صمیمیت

افرادی با دلبستگی اجتنابی، به محض اینکه رابطه عمیق‌تر و صمیمی‌تر شود، تمایل دارند از شریک عاطفی خود فاصله بگیرند. این نوع رفتار ممکن است به شکل عدم تمایل به صحبت درباره احساسات، بی‌توجهی به نیازهای عاطفی شریک یا دوری فیزیکی (مثلا سفر یا کار بیشتر) بروز کند.

حتما بخوانید: دلبستگی در کودکان

راه های بهبود روابط با سبک دلبستگی اجتنابی

افراد با سبک دلبستگی اجتنابی برای بهبود روابط عاطفی و ایجاد ارتباط عمیق‌تر می‌توانند با خودآگاهی و تلاش برای تغییر الگوهای رفتاری خود، روابط سالم‌تری را تجربه کنند. اولین گام برای آن‌ها این است که به مرور زمان به نیازهای عاطفی خود و شریکشان توجه کنند و به تدریج این نیازها را بپذیرند. بهتر است آن‌ها به جای سرکوب احساسات، به خود اجازه دهند که احساسات و عواطفشان را شناسایی کنند و در موقعیت‌های کوچک و کم فشار، احساساتشان را با شریک خود به اشتراک بگذارند. این امر می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا به تدریج از احساساتشان نترسند و با صمیمیت در رابطه راحت‌تر شوند.

همچنین، این افراد می‌توانند با تمرین صبر و انعطاف پذیری در مقابل درخواست‌های عاطفی شریک خود، به تقویت رابطه کمک کنند. آن‌ها بهتر است به جای مقاومت در برابر نزدیکی و صمیمیت، به استقلال و حریم شخصی خود احترام بگذارند، اما در عین حال به دنبال سازگاری و همدلی با شریک عاطفی خود نیز باشند. این تعامل باعث می‌شود که شریک عاطفی احساس حمایت بیشتری بکند و به رابطه اعتماد بیشتری پیدا کند. به علاوه، تمرکز بر خودآگاهی و حتی مراجعه به مشاوره روانشناختی نیز می‌تواند به آن‌ها در شناسایی و تغییر الگوهای ناسازگارانه کمک کند، تا بتوانند روابط عاطفی پایدارتری ایجاد کنند.

حتما بخوانید: وابستگی عاطفی

 

 

سوالات متداول

1- دلبستگی اجتنابی چیست؟

دلبستگی اجتنابی یک سبک دلبستگی در نظریه روانشناختی دلبستگی است که در متن مقاله کامل شرح داده شده است.

2- ویژگی های افراد با سبک دلبستگی اجتنابی چیست؟

افرادی با دلبستگی اجتنابی ویژگی های رفتاری و عاطفی خاصی دارند که بر نحوه برقراری ارتباط آن ها تاثیر می گذارد که در متن مقاله شرح داده شده است.

3- افراد با سبک اجتنابی در رابطه چیست؟

افرادی با سبک دلبستگی اجتنابی در روابط عاطفی ویژگی های خاصی دارند که در متن مقاله توضیح کامل داده شده است.