امروزه به دلایلی همچون پیشرفت علم و تکنولوژی نحوه بازی های کودکان و اسباب بازی هایشان با گذشته تغییر کرده است . اما هم اکنون هم بازی یکی از ضروریت های دوران کودکی است و عوامل بسیاری در بازی کودکان نقش دارد . به طور کلی می توان گغت کودکی که بازی نکرده است ، شبیه به کودکی است که اصلا زندگی نکرده است .
از بازی های گذشته می توان به خاک بازی در کوچه ، تیله بازی کردن های گروهی و پاورچین اشاره کرد اما امروزه بازی بچه ها فرق کرده است . اغلب کودکان دیگر علاقه ای به بازی های گذشته ندارند و هر کدام صاحب یک تب لت ، آتاری ، کامپیوتر و ... هستند و بازی های کامپیوتری را ترجیح می دهند .
همانطور که می دانید بازی وسیله ای است که می تواند سبب افزایش فعالیت های اجتماعی و ارتباط با دیگران شود ، باعث تقویت قوه عقلانی ، جسمی ، هوش و سلامتی کودکان است . همچنین می توان گفت از طریق بازی ، کودکان پرخاشگر ، ناامید ، خجالتی ، مضطرب و پریشان ، ترسو ، احساساتی ، افسرده و کودکانی که جنب و جوش بسیار دارند را شناسایی کرد .
کودکان حالات درونی خود را که نمی توانند بیان کنند از طریق بازی کردن احساسات خود را نشان می دهند ؛ یک کودک سالم و بدون مشکل بازی را دوست دارد و از طریق آن تجربه های بسیاری را در مورد مسائل مختلف بدست می آورند ، نیرونی اضافی خود را تخلیه می کنند ، مشکلات روحی و روانی خود را حل می کنند ، رفع بی حالی می کنند و از لحاظ روحی و اجتماعی پرورش پیدا می کنند .
می توان گفت امروزه از بازی به عنوان یک روش درمانی استفاده می شود یعنی بازی درمانی ، زیرا نه تنها وسیله ای است برای تفریح و سرگرمی بلکه به کمک آن کودک را از خودمحوری دور می کند ، ارتباط و زندگی اجتماعی را به او یاد می دهند و مفاهیم اصلی زندگی را به او یاد می دهد .
در کل می توان گفت بازی های خاص برای هیجانی شدن کودک ، تخلیه انرژی ، تقویت ذهن و تمرکز ، هماهنگی حرکت چشم و دست او مفید است . همچنین بازی موثر ترین روش برای یادگیری کودکان و مهم ترین فعالیت کودک است ، در نتیجه می توان گفت بازی اساس برقراری روابط اجتماعی با دیگران است .
بازی چیست
کودکان دوست دارند در اوقات فراغت برای سرگرمی ، با دوستان خود بازی کنند ، همانطور که گفتیم بازی باعث شادی و نشاط کودکان می شود در نتیجه بازی یعنی فعالیت کردن ، جنب و جوش کردن ، تفریح یا فعالیت ، ورزش یا تمرین برای سرگرمی است . در نتیجه طبق این تعریف می توان گفت بازی و ورزش تفاوت بسیاری ندارند .
تفاوت عمده ورزش و بازی این است که ورزش ، قوانین مشخصی دارد اما بازی بدون پیروی کردن از قوانین خاصی انجام می شود . اما همانطور که می دانید ورزش و بازی هر دو فعالیت هایی هستند که باعث سرگرمی ، مشغول بودن ، لذت بردن و خوشحالی می شوند .
عوامل تاثیر گذار در بازی کودکان
در بازی هایی که کودکان انتخاب می کنند عوامل زیادی تاثیر گذار است که در ادامه به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد .
- سن کودکان
همانطور که می دانید بازی هایی که یک نوزاد انجام می دهد با بازی های کودکانی که بزرگتر هستند ، تفاوت دارد در نتیجه می توان گفت کودکان در هر سنی یک بازی خاصی را دوست دارند . نوزادی که تازه به دنیا آمده است تکان دادن دست و پایش را دوست دارد اما وقتی که بزرگتر شود این کار را انجام نمی دهد و دوست دارد چشمانش را بگیرد و دالی بازی کند .
در نتیجه کودکان از بدو تولد تا 3 سالگی بیشتر بازی های انفرادی را دوست دارند که از طریق آن ها بتوانند اشیا مختلف را شناسایی کنند و نحوه کاربرد آن ها را بدانند و با اعضای بدن خود آشنا شوند . به طور مثال کودک 6 ماهه دوست دارد از خودش صدا در آورد ؛ صداهایی که در می آورد بی معنی است اما خودش از این کار لذت می برد ، می خندد یا دست های خود را برای گرفتن اشیا مختلف تکان می دهد .
- محیط زندگی
تمامی کودکان در هر جای دنیا که باشند ؛ شهر ، روستا ، کوه و دشت تمایل دارند با دوستان خود بازی کنند و فقط محیطی که در آن زندگی می کنند و عوامل بیرونی می تواند در انتخاب نوع بازی آن ها تاثیر بگذرد . به طور مثال افرادی که در روستا هستند به دلایل کمبود امکانات بازی های گروهی را انتخاب می کنند که کودکان در گذشته انجام می دادند .
طبق گزارشات اعلام شده کودکان آمریکایی بیشتر به بازی های دسته جمعی و رقابتی می علاقه دارند در حالی که کودکان ژاپنی بیشتر به فعالیت های انفرادی علاقه نشان می دهند .
- توانایی ذهنی
همانطور که گفتیم از نحوه بازی کردن کودکان می توان اطلاعات مهمی در مورد اختلالات درونی ، عاطفی و مشکلات بدست آورد برای مثال اگر اسباب بازی به یک کودک باهوش بدهید به طور دقیق اسباب بازی را بررسی می کند تا از ویژگی های آن با خبر شود اما اگر همان اسباب بازی را به یک کودک عقب مانده ذهنی بدهید ممکن است اصلا به آن توجه نکند و پرت نکند .
پس می توان گفت هوش نیز مانند موارد بالا در نوع بازی ، نحوه بازی و همچنین انتخاب اسباب بازی و استفاده از آن تاثیر می گذارد . در نتیجه می توان گفت کودکان تیزهوش به وسایل و اسباب بازی هایی که بتوانند با آن ها به ابتکار عمل و نوآوری دست پیدا کنند علاقه دارند .
- دختر یا پسر بودن
بازی هایی که کودکان دوست دارند با بازی هایی که پسران به آن علاقه دارند متفاوت است در نتیجه می توان گفت جنسیت در نوع بازی کودکان اهمیت دارد . پسرها بیشتر بازی هایی انجام می دهند که قدرت بدنی بالایی را لازم دارد در نتیجه بازی هایی که سخت هستند را انتخاب می کنند .
اما دخترها اغلب بازی هایی را دوست دارند که می توانند آن ها را در سکوت و آرامش انجام دهند در نتیجه بازی هایی با ظزافت را انجام می دهند . به طور کلی می توان گفت شدت خشونت بازی های پسران به اندازه دختران نیست . در پسران بازی وسیله ای است که به کمک آن می خواهند خودشان را به دیگران ثابت کنند اما در دختران بازی وسیله ای برای وقت گذراندن با دیگران است .
سوالات متداول
1- ✔️ چرا بازی کردن برای کودکان اهمیت دارد ؟
✔️ بازی کردن برای کودکان از این جهت اهمیت دارد که آن ها می توانند احساسات خود را با بازی کردن نشان دهند که در متن مقاله بیشتر به جزئیات آن پرداخته شده است .
2- ✔️ چه عواملی می تواند در انتخاب بازی کودکان تاثیر گذار باشد ؟
✔️ کودکان که تصمیم به بازی کردن با یکدیگر می گیرند ، انتخاب بازی آن ها به سن ، جنسیت و غیره بستگی داشته که در متن مقاله دیگر موارد تاثیر گذار در انتخاب بازی کودکان بیان شده است .
3- ✔️ آیا توانایی ذهنی کودکان نیز در انتخاب بازی آن ها تاثیر گذار می باشد ؟
✔️ بی شک بله به این دلیل که برخی از کودکان وجود دارند که به دلیل عقب ماندگی ذهنی به دنبال بازی یا اشیا برای بازی کردن نیستند و در مقابل کودکان تیزهوش با بازی کردن به دنبال کشف موارد جدید هستند که در متن مقاله بیشتر در مورد آن توضیح داده شده است .
» 4 راه کار مفید برای مقابله با جلب توجه کودکان
» چند نوع کودک آزاری داریم