یکی از دغدغه های زنانی که تازه صاحب فرزند شده اند ، کم بودن شیر می باشد ؛ نگرانی آن ها عدم توانایی در سیر کردن نوزاد می باشد . در واقع مادران در مورد میزان شیر خود در ابتدای بارداری نگران هستند که مبادا فرزندشان وزن مناسب را بدست نیاورند .
برخی از این مادران به دلیل ناکافی بودن شیر خود ، شیر دادن را متوقف می کنند ؛ دلیل آن نیز تنها کم بودن شیر می باشد . اما اینطور نیست هر مادری حتی در صورت کم بودن شیر خود توانایی سیر کردن نوزاد را خواهد داشت .
لازم است بدانید که کم بودن شیر مادر موقتی بوده و برای اغلب مادران در طول دوران شیردهی اتفاق خواهد افتاد ؛ این وضعیت با حمایت های مناسب و همچنین با مشورت پزشک قابل درمان خواهد بود ؛ پس جای نگرانی نیست .
نشانه های کمبود شیر مادر در زمان شیردهی
در بسیاری از موارد شیر مادر برای سیر کردن نوزاد کافی بوده و نیازی به شیر خشک نخواهد بود ؛ در این میان چرا برخی از مادران از کمبود شیر خود و همچنین عدم سیر کردن نوزاد خود نگران هستند ؟ در ادامه برخی از نشانه های کمبود شیر مادر در زمان شیردهی را بیان خواهیم کرد :
کم شدن ادرار نوزاد
به طور متوسط میزان ادرار نوزاد تازه به دنیا آمده در روزهای اول باید بین 5 الی 6 بار در روز باشد ؛ به طوریکه پوشک بچه او در روز حداقل یکبار و پوشک پارچه ای او حداقل 6 بار عوض شود . این میزان از ادرار کردن نوزاد نشان دهنده این می باشد که نوزاد به اندازه کافی شیر می خورد .
همچنین لازم است بدانید که ادرار نوزاد باید کمرنگ بوده و بوی ناخوشایندی نداشته باشد ؛ در صورت تیره بودن و همچنین بوی ناخوشایند داشتن ادرار نوزاد نشان دهنده این مسئله می باشد که به اندازه کافی از شیر مادر خود تغذیه نمی کند .
عدم داشتن وزن مناسب
لازم است بدانید که نوزاد در روزهای اول تولد پیش از وزن گیری ممکن است حتی وزن خود را نیز از دست دهند ؛ اما این روند موقتی می باشد . سپس در روزهای دیگر شروع به وزن گیری کرده و ممکن است یک هفته کمتر و هفته ای دیگر بیشتر وزن بگیرد .
در صورت اطلاع از وزن نگرفتن نوزاد خود لازم است میانگین وزن گیری او را بررسی کنید ؛ از جمله روش های اطلاع از وزن گیری نوزاد ، غربالگری های نوزادان می باشد که برای مثال نوزاد از تولد تا سه ماهگی هر هفته 150 تا 200 گرم ، از سه تا شش ماهگی 100 تا 150 گرم به صورت هفتگی ، از شش تا دوازده ماهگی وزن نوزاد 70 تا 90 گرم در هفته افزایش وزن خواهد داشت .
کم شدن مدفوع نوزاد
مدفوع نوزاد در روزهای اول تولد چسبنده ، ضخیم و سیاه بوده که پس از یک تا دو روز ، رنگ مدفوع نوزاد مایل به قهوه ای شده و همچنین به تدریج رنگ آن نیز روشن تر خواهد شد . در روز پنجم که نوزاد از شیر مادر تغذیه کرده مدفوع او آبکی و همچنین رنگ آن سبز یا نارنجی خواهد شد .
گاه ممکن است رنگ مدفوع نوزاد به تدریج روشن تر نشده و همانند روزهای اول تولد تیره و ضخیم باشد ؛ این موضوع در واقع نشان دهنده این می باشد که به نوزاد به اندازه کافی شیر نرسیده و شیر مادر کافی نمی باشد .
علت کم بودن شیر مادر
گاه ممکن است مادر به دلیل نداشتن شیر کافی برای سیر نگه داشتن نوزاد ، از شیر خشک استفاده کند ؛ اما این کار صحیح نیست . مادر در صورت برخورد با این مشکل در ابتدا باید علت را شناسایی کرده و سپس چاره اندیشی کند .
غدد درون ریز و یا وجود مشکلات هورمونی
لازم است بدانید که ساخت شیر به سیگنال های هورمونی که به سینه ها ارسال شده بستگی داشته ؛ در نتیجه در صورت وجود مشکلات هورمونی ، تیروئید ، فشار خون بالا ، دیابت و یا سندروم تخمدان پلی کیستیک ممکن است شیر مادر کم شود .
کمبود بافت سینه
کوچک بودن سینه زنان و همچنین کمبود بافت سینه در آن ها سبب کمبود شیر مادر خواهد شد ؛ در واقع سینه کوچک مجاری کافی برای تولید شیر در جهت رفع نیازهای کودک نخواهد داشت . لازم است بدانید که رشد مجاری در هر دوره بارداری انجام شده و همچنین شیردهی نه تنها سبب رشد مجاری بلکه افزایش بافت سینه مادر نیز خواهد شد ؛ در نتیجه این مشکل در مورد نوزاد دوم و یا سوم کمتر خواهد شد .
سابقه جراحی سینه
برخی از زنان که پیش از بارداری جراحی سینه انجام می دهند ؛ ممکن است پس از تولد نوزاد دچار کمبود شیر شوند . شاید تا به حال دیده یا شنیده باشید که برخی از زنان برای کوچک و یا بزرگ کردن اقدام به جراحی کرده که در برخی از مواقع سوراخ کردن نوک پستان بخشی از جراحی بوده که به مجاری شیر دهی آسیب وارد خواهد کرد .
البته لازم به ذکر است بدانید که میزان تاثیرگذاری جراحی بر کمبود شیر مادر به عواملی همچون مدت زمان میان جراحی ، نحوه انجام عمل و همچنین عوارض پس از جراحی و تولد نوزاد بستگی خواهد داشت .
عدم شیردهی در شب
شاید عجیب به نظر برسد اما عدم شیردهی در شب باعث کم و بی کیفیت شدن شیر مادر خواهد شد که متاسفانه برخی مادران از این موضوع آگاه نیستند . اغلب مادران هنگام تولد نوزاد به دنبال تکنیک و روش های مختلف خواباندن نوزاد در شب هنگام می باشند .
این موضوع در صورت اهمیت بسیار سبب حذف یک وعده غذایی نوزاد در شب و یا به وجود آمدن مشکل در وزن گیری نوزاد خواهد شد .
کلام آخر
گاه ممکن است کودک در طول روز چندین بار به سینه مادر چسبیده و طلب شیر کند ؛ اما همچنان در افزایش شیر مادر افزایشی مشاهده نخواهد شد . در صورت بروز این مشکل و همچنین شیر خوردن های مکرر نوزاد ، تغییری ایجاد نشود باید به پزشک مراجعه کنید .
سوالات متداول
1- ✔️ از دلایل کم شدن شیر مادر چه می دانید ؟
✔️ گاهی ممکن است در طول دوران شیر دهی شیر مادر کم شده که از جمله علل مختلف آن می توان به جراحی سینه و غیره در مادر اشاره کرد که در متن مقاله دیگر دلایل ذکر شده است .
2- ✔️ نشانه های کمبود شیر مادر در زمان شیردهی چیست ؟
✔️ از جمله نشانه های کمبود شیر مادر در دوران شیردهی می توان به کمبود ادرار و یا مدفوع نوزاد و غیره اشاره کرد که در متن مقاله بیشتر به جزئیات پرداخته شده است .
3- ✔️ آیا مشکلات هورمونی در میزان شیر مادر تاثیر دارد ؟
✔️ بی شک بله میزان هورمون ، تیروئید و غیره در کاهش و یا افزایش شیر مادر تاثیر گذار است که در متن مقاله بیشتر در مورد آن توضیح داده شده است .
» تفسیر آدمک در نقاشی کودکان
» خشونت و کودک آزاری پایانی بر آینده کودک