حسادت را می توان یک مکانیزم دفاعی دانست که ما را به اقدام و محافظت از رابطه ای که درگیر آن هستیم ترغیب می کند و رایج ترین حالت حسادت ، آن چیزی است که در روابط عاشقانه وجود دارد و در زندگی روزمره به کرات با آن برخورد می کنیم . اما حالتی از حسادت نیز وجود دارد که بر پایه تصورات غلط شکل گرفته و زندگی فرد و اطرافیانش را مختل می کند و می تواند هزینه های منفی جدی داشته باشد .
به عنوان مثال حسادت غالباً به عنوان عاملی در همسر آزاری دخیل بوده و اغلب به عنوان سومین یا چهارمین انگیزه شایع در قتل شناخته می شود . بنابراین بررسی بیشتر حس حسادت از جنبه روانشناسی می تواند به شناخت و مدیریت این حس کمک کند . در این مقاله می توانید پدیده حسادت و نظریات مرتبط با آن را در روانشناسی بیشتر بشناسید و در آخر نیز بدانید که این احساس چه تاثیری بر مغزتان می گذارد .
همه چیز درباره روانشناسی حسادت که نمی دانستید
به نظر می رسد اولین نشانه های حسادت در اوایل زندگی رخ می دهد یعنی زمانی که نوزاد بوده ایم . برخی تحقیقات نشان می دهند که برای ایجاد حسادت در یک نوزاد 6 ماهه ، همین که والدین توجهشان را به یک کودک دیگر معطوف کنند ، کافی است . جالب اینجاست که این نوزادان وقتی مادرشان یک عروسک شبیه به نوزاد را در دست می گیرد بیشتر ناراحت می شوند تا زمانی که مادرشان به عنوان مثال یک شی مانند کتاب را در دست داشته باشد .
با بالاتر رفتن سن کودک و رشد جنبه های اجتماعی او ، احساس حسادت در حدود سنین 4 سالگی یا پیش دبستانی به شکلی پیچیده تر خود را نشان می دهد . به عنوان مثال ، کودکان 4 ساله هنگامی که مادرشان با کودکانی ارتباط برقرار می کند که همسن و سال خودشان هستند بیشتر حسودی می کنند در حالی که حسادت در نوزادان تحت تاثیر سن رقیبشان نبود . بنابراین ، یکی از تغییراتی که با رشد ایجاد می شود این است که افراد برای ایجاد حس حسادت خود ارزیابی های دقیق تری از رقیبشان به عمل می آورند و جزئیات او می تواند در شدت حسودیشان تاثیر بگذارد .
احساسی که ما آن را حسادت می نامیم ممکن است ترکیبی از احساسات اساسی دیگر ، به ویژه عصبانیت ، ترس و غم باشد . گاهی افراد در هنگام حسودی کردن ، تمامی این احساسات را با هم تجربه می کنند اما اغلب محققان بر این عقیده اند که فرد به جای اینکه چندین احساس مختلف را همزمان تجربه کند ، در هر قسمت از حسادت یک سری احساسات مختلف را تجربه می کند .
اینکه کدام احساس را تجربه کنید ، به این بستگی دارد که دقیقا بر روی چه موضوعی تمرکز می کنید . به عنوان مثال ، فکر کردن در مورد از دست دادن رابطه ممکن است غم و اندوه ایجاد کند ، در حالی که فکر کردن در مورد خیانت شریک زندگی ممکن است احساس خشم را ایجاد کند .
در روانشناسی حسادت زنان حسودترند یا مردان ؟
اخیراً یک نظریه در رابطه با اختلافات جنسیتی در حسادت مطرح شده که مورد توجه بسیاری قرار گرفته و این موضوع را مطرح می کند که حسادت در زنان و مردان به یک نسبت وجود دارد اما به طور کلی مردان نسبت به خیانت جنسی و زنان نسبت به خیانت عاطفی احساس حسادت بیشتری کنند .
این ادعا از نظریه های تکاملی بشر نشات می گیرد که معتقدند ما ویژگی های روانی یا جسمی خود را از اجدادمان به ارث می بریم . از آنجا که لقاح در داخل زنان اتفاق می افتد ، مردان هرگز نمی توانند با اطمینان 100٪ بدانند که نوزادی که متولد می شود حتما فرزند خودشان است .
بنابراین ، از گذشته های دور همواره این فکر و خیالات و دل نگرانی ها با مردان همراه بوده است که نکند این کودک ، فرزند من نباشد و ادامه نسل برایم اتفاق نیفتد . این تفکرات از گذشته ، نسل به نسل منتقل شده است و جزئی از خصوصیات روانی مردان امروزی شده ، به طوری که آنها به صورت ناخودآگاه ترسی همیشگی از این موضوع دارند و در زمینه خیانت جنسی حسود هستند .
در عوض ، اجداد زن ما ، همواره نگران این بودند که مبادا همسرشان منابع مالی و عاطفی ای که متعلق به زن و فرزندانشان است را برای زنان دیگر خرج کند . بنابراین ، زنان امروزی نیز این تفکرات را از اجداد خود به ارث برده اند و نسبت به خیانت عاطفی همسرشان احساس حسادت می کنند .
مراقب جمله کلیشه ای که می گوید " اگر او حسادت می کند ، مطمئناً عاشق من است " باشید . این عبارت همیشه درست نیست زیرا حسادت همیشه از علائم عاشق شدن نیست و ممکن است این حسادت دلایل خودخواهانه ای داشته باشد . ممکن است علت حسادت شریک زندگی تان حس سلطه طلبی او باشد و به یاد داشته باشید که یکی از مهمترن علت های حسادت ، این است که افراد حسود احساس عدم امنیت می کنند و این حس ناامنی از عدم اعتماد نسبت به خود و به دیگران ناشی می شود .
روانشناسی حسادت و مغز
دانشمندان ارتباط بین حسادت و مناطق مختلف مغز را روشن کرده اند و نشان داده اند که هنگامی که حسودی می کنید ، قسمت هایی از پیشانی فعال می شوند . این بخش های مغز نقش مهمی در تنظیم کارکرد های عاطفی و عملکرد های اجتماعی ما دارند . مطالعات بیشتر نشان دادند که اگر قسمت هایی از مغز که در سمت چپ پیشانی قرار دارند ، تحریک شوند ؛ فرد حسادت بیشتری بروز می دهد .
قسمت های جانبی مغز نیز با حسادت مرتبط است ، زیرا درد ها و ناراحتی های اجتماعی ، تجربه احساس تحقیر شدگی یا آسیب دیدن توسط دیگران در موقعیت های اجتماعی در این قسمت مغز پردازش می شوند . احساس حسادت باعث استرس نیز می شود و مغز را وادار به ترشح هورمون های استرس می کند که علاوه بر این که ممکن است عامل اختلالات روانی مانند افسردگی شوند ، می توانند به سلامتی جسمی فرد نیز مضر باشند .
کلام آخر
در نهایت حسادت مجموعه ای از احساسات عدم امنیت ، ترس و نگرانی مربوط به تهدید در روابط با شخص دیگر است که می توانند واقعی یا خیالی باشند . این یک احساس منفی است و با حس مثبت غبطه خوردن فرق دارد و از منظر روانشناسی این حس از نوزادی با ما همراه بوده است و دارای تفاوت های جنسیتی خاصی است به این صورت که عمدتا مردان حسادت جنسی و زنان حسادت عاطفی بیشتری دارند . در هنگام حسادت نیز قشر پیشانی و جانبی مغز بیشترین مناطق درگیر هستند .
سوالات متداول
1- ✔️ اولین نشانه های حسادت در چه سنی بروز می کنند ؟
✔️ به نظر می رسد که احساس حسادت از نوزادی با ما همراست و تنها با گذشت زمان تغییراتی می کند که در مقاله به آن ها اشاره شده است .
2- ✔️ مردان احساس حسادت بیشتری می کنند یا زنان ؟
✔️ این احساس در هر دو جنس وجود دارد تنها نوع های متفاوتی دارد یعنی حسادت جنسی در مردان بیشتر است و حسادت عاطفی در زنان بیشتر است که توضیحات تکمیلی درباره چرایی این تفاوت در متن مقاله بیان شده است .
3- ✔️ هنگام حسادت کدام مناطق مغز درگیر تر هستند ؟
✔️ وقتی حسادت می کنیم قسمت پیشانی و کناری مغز درگیر می شود که کارکرد این نواحی به طور مفصل در مقاله توضیح داده شده است .