تا کنون در رابطه با هیپنوتیزم بحث های زیادی مطرح بوده است. گروهی معتقدند که اگر می خواهید سالم تر و شادتر باشید کافی است یک بار هیپنوتیزم را امتحان کنید اما دسته ای دیگر، این عمل را یا باور ندارند یا به اثرات منفی پس از آن اذعان می کنند.
در واقع هر دوی این ادعاها می توانند درست باشند، به این معنی که هیپنوتیزم (Hypnosis) هم می تواند در جهت درمان انواع اختلالات و مشکلات مورد استفاده قرار گیرد و هم ممکن است باعث ایجاد مشکلات و عوارضی شود. اما چیزی که در این بین وجود دارد این است که هیپنوتیزم یا هیپنوتراپی واقعی است و وجود دارد.
بنابراین در این مقاله هیپنوتیزم و تاریخچه پدید آمدن آن را برایتان شرح می دهیم و شما را با مزایای درمانی این روش آشنا می کنیم. در نهایت نیز عوارض و مشکلات احتمالی پس از انجام هیپنوتیزم را بیان می کنیم.
هیپنوتیزم درمانی یا هیپنوتراپی چیست
چیزی که امروزه به عنوان هیپنوتیزم شناخته می شود، قرن هاست که مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع این واژه ریشه یونانی دارد و تقریبا اواخر سال 1800، یک جراح مغز و اعصاب اسکاتلندی به نام جیمز برید (Games Braid)، کلمه هیپنوتیزم را از کلمه هیپنوز (Hypnos) که در زبان یونانی به معنای خواب است، ابداع کرد. اما در آن زمان به آن هیپنوتیزم گفته نمی شد.
از هیپنوتیزم، به عنوان ابزاری برای آرامش هدایت شده، تمرکز حواس شدید و توجه متمرکز به منظور افزایش سطح آگاهی استفاده می شود. توجه فرد در حالی که در این حالت قرار دارد بسیار متمرکز است که هر آنچه در اطراف او اتفاق می افتد به طور موقت نادیده گرفته می شود.
هیپنوتیزم معمولا به عنوان کمکی به روان درمانی (مشاوره یا درمان) در نظر گرفته می شود، زیرا حالت خلسه ای که به وجود می آورد، به افراد این امکان می دهد که افکار، احساسات و خاطرات دردناکی را که ممکن است در ناهشیار خود پنهان کرده باشند، کشف کنند.
هیپنوتیزم معمولا با کمک یک درمانگر و با استفاده از تکرار کلامی و ایجاد تصاویر ذهنی انجام می شود و دو هدف کلی را دنبال می کند:
1انجام درخواست های درمانی به کمک هیپنوتیزم: حالت خلسه و خواب ناشی از هیپنوتیزم باعث می شود که فرد بهتر به درخواست ها پاسخ دهد. به این ترتیب می توان از هیپنوتیزم درمانی برای تغییر برخی رفتار ها مانند سیگار کشیدن کمک گرفت.
2 تجزیه و تحلیل مشکلات روانشناختی با استفاده از هیپنوتیزم: در فرایند هیپنوتراپی، روان درمانگر می تواند به ناهشیار فرد دسترسی پیدا کرده و رویداد های آسیب زای گذشته را که فرد در حافظه ناخودآگاه خود پنهان کرده و احتمالا ریشه اختلال روانی او می باشد، کشف کند. پس از آن درمانگر به فرد کمک می کند که با آن خاطره ناگوار رو به رو شود تا بیماری روانیش درمان گردد.
موارد درمانی و مزایای استفاده از هیپنوتیزم
اولین بار از هیپنوتیزم برای درمان بیمارانی که مبتلا به اختلال هیستری بودند، استفاده شد اما بعد ها ثابت شد که می توان از این روش درمانی در ابعاد وسیع تری استفاده کرد و از آن برای درمان بسیاری از مشکلات و اختلالات جسمی و روانی سود برد. در ادامه، لیست مشکلات و بیماری هایی که به وسیله هیپنوتراپی بهبود می یابند، بیان شده است.
تغییر رفتار در هیپنوتیزم
از هیپنوتیزم می توان برای تغییر رفتار هایی مانند سیگار کشیدن، آدامس جویدن افراطی و پرخوری استفاده کرد.
کنترل درد از فواید هیپنوتراپی
هیپنوتیزم درد ناشی از سوختگی، سرطان، زایمان، سندروم روده تحریک پذیر، مشکلات مفصل گیجگاهی، سردرد و بسیاری دیگر از درد های جسمی را کاهش می دهد.
مزایای هیپنوتیزم در کاهش اضطراب
از آنجایی که هیپنوتیزم حالتی شبیه به خواب آرام را ایجاد می کند، برای درمان استرس و اضطراب بسیار مفید است.
مزایای هیپنوتیزم در درمان بیماری های جسمی
با این که کمی عجیب به نظر می رسد اما هیپنوتراپی در درمان برخی مشکلات جسمی موفق بوده است. نمونه هایی از این مشکلات عبارتند از: گر گرفتگی یائسگی، مشکلات دستگاه گوارش، تهوع یا استفراغ، بیماری هموفیلی و بیماری های پوستی.
فواید هیپنوتیزم در درمان انواع اختلالات روانی
اختلالات روانی که با هیپنوتیزم درمان می شوند بسیار زیاد هستند اما به برخی از آن ها اشاره می کنیم که عبارتند از: اختلالات خواب، شب ادراری، افسردگی، استرس پس از سانحه، فوبیا و مشکلات همجنس خواهی که منجر به لزبین یا گی بودن افراد می شود.
عوارض و معایب هیپنوتیزم درمانی
بر خلاف تصور عموم، فردی که هیپنوتیزم می شود به طور کامل اختیار خود را از دست نمی دهد. بنابراین، ترس از این که در حالت هیپنوتیزم، مورد تجاوز قرار بگیرید و یا مجبور به انجام درخواست های نابه جای فرد هیپنوتیزم کننده قرار بگیرید، کاملا بی اساس است.
با این تفاسیر، اگر شما کاری را در حالت هشیاری و به طور معمول انجام نمی دهید، مطمئنا در حین هیپنوتیزم نیز انجام نخواهید داد. اما با این حال این روش درمانی می تواند عوارضی داشته باشد و مشکلاتی به بار بیاورد.
اصلی ترین معایب این روش درمانی این است که در هنگام بازیابی خاطرات سرکوب شده از ناهشیار فرد بیمار، ممکن است برخی از اطلاعات تحریف شوند، یا اصلا واقعیت نداشته و ساخته و پرداخته ذهن مراجع باشند.
این خاطرات غیر واقعی، منجر به نتایج اشتباه درمانی شده و ممکن است باعث ایجاد اختلال روانی جدید شود. این مورد به خصوص در مورد بیمارانی صادق است که مستعد بیماری اختلال تجزیه ای هستند. علاوه بر این از معایب دیگر استفاده از هیپنوتراپی این است که مصرف الکل و مواد مخدر توهم زا قبل از انجام هیپنوتیزم می تواند بسیار خطرناک باشد.
کلام آخر
هیپنوتیزم نیز مانند بسیاری از روش های درمانی اگر به طور صحیح و توسط متخصص انجام گیرد می تواند اثرات درمانی بسیار مفیدی داشته باشد. تا جایی که به واسطه آن می توان درد و استرس و اضطراب را کنترل کرد، عادات رفتاری غلط مانند سیگار کشیدن را کنار گذاشت و حتی بسیاری از بیماری های جسمی و روانی مانند مشکلات گوارشی یا مشکلات خواب از جمله بی خوابی در شب را درمان کرد.
سوالات متداول
1- ✔️ هیپنوتیزم چیست؟
✔️ هیپنوتیزم نوعی خواب مصنوعی یا خلسه است که کاربردهای درمانی زیادی دارد و توضیحات تکمیلی در این رابطه در متن مقاله بیان شده است.
2- ✔️ موارد درمانی و فواید هیپنوتیزم چیست؟
✔️ از هیپنوتیزم برای تغییر رفتار، کنترل درد و درمان انواع اختلالات و بیماری هایی که در متن مقاله بیان شده، استفاده می شود.
3- ✔️ عوارض هیپنوتراپی چیست؟
✔️ مهمترین مشکل هیپنوتراپی تحریف خاطراتی است که به هشیاری راه پیدا می کنند. این خاطرات دروغین می توانند مشکلاتی به بار بیاورند که در متن مقاله توضیح داده شده است.