امروزه احترام به حریم خصوصی فرزندان یکی از مسائلی است که والدین را با چالش رو به رو کرده است. نه می توان نوجوان را به حال خود رها کرد و نه می توان او را چنان تحت سلطه گرفت که اعتماد به نفسش از بین برود. پس چگونه می توان حریم خصوصی فرزندان را حفظ کرد به طوری که تعادل بر قرار شود؟
گاهی والدین به دلیل نگرانی هایی که در رابطه با فرزندشان دارند، وسایل شخصی، پیام ها و نوشته های آنها را بررسی می کنند. نگرانیتان در قبال فرزندتان کاملا قابل درک است اما باید بدانید که این گونه تجسس ها، به جز از بین رفتن اعتماد متقابل میان شما و فرزندتان و همچنین رشد نامطلوب کودک یا نوجوانتان تاثیری نخواهد داشت.
بعضی اوقات مراقبت های والدین با از بین بردن حریم خصوصی کودک و نوجوان اشتباه گرفته می شود. اما برای آگاهی از حد و مرز مراقبت ها می توانید مطالبی که در این مقاله عنوان شده اند را با دقت مرور کنید تا بدانید که حریم خصوصی فرزندتان چیست و چگونه می توانید به آن احترام بگذارید، و در حین حال دقیقا در زمانی که لازم است وارد عمل شوید.
چرا فرزندتان نیاز به حریم خصوصی دارد
کودک شما هر چه بزرگتر می شود به حریم خصوصی بیشتر و فضای شخصی و روانی بیشتری نیاز دارد. میل به حریم خصوصی بیشتر بخشی طبیعی از بزرگ شدن است. با بزرگتر شدن نوجوانان، آنها با چالش های بزرگی روبرو می شوند، به عنوان مثال برای کسب هویت مستقل خود تلاش می کنند و می خواهند معنای زندگی خود را دریابند.
علاوه بر این، مغز فرزندتان به سرعت در حال رشد است و مهارتهای تفکر جدیدی کسب کرده و علایق اجتماعی جدیدی پیدا می کنند. در نتیجه، طبیعی است که آنها در حین انجام این کارها، به حریم خصوصی و فضای بیشتری نیاز دارند تا بتوانند به رشد خود ادامه دهند.
همانطور که فرزندانتان بزرگ می شوند، می خواهند به آنها اعتماد کنید تا بالغ ، مسئول و مستقل تصور شوند. اختصاص دادن برخی از فضا ها و حریم خصوصی به نوجوانان می تواند باعث افزایش اعتماد به نفس آن ها شده و منجر به پیشرفتشان شود.
نکته مهم دیگر این است که تغییرات جسمی سریع نوجوانان یکی دیگر از مواردی است که ضرورت ایجاد حریم خصوصی در این سن را ایجاب می کند. کودکی که همیشه از تعویض لباس در حضور پدر و مادر خود احساس راحتی می کرد، دیگر نمی خواهد در مقابل آن ها این کار را انجام دهد.
برای والدین، این دوره زمانی نیز می تواند یک چالش بزرگ باشد. به هر حال، احتمالا ناراحت کننده خواهد بود که فرزندتان کمی از شما فاصله بگیرد و مدتی را در دنیای خود و در اتاقش به تنهایی سپری کند. اما مهم است که بدانید حریم خصوصی بیشتر لزوما به این معنا نیست که فرزند شما چیزی برای پنهان کردن دارد.
نظارت صحیح و مبتنی بر اعتماد برای حفظ حریم خصوصی فرزند
اگر از خود بپرسید که واقعا چه چیزی را لازم است بدانید، می توانید حد و حدود حریم خصوصی فرزندتان را تعیین کنید. به عنوان مثال شما باید بدانید که قرار است که نوجوانتان در شب جمعه به مهمانی تولدی که دعوت شده برود، نحوه رفت و بازگشت او و نوع مهمانی و احتمالا نوشیدنی ها و موادی که مصرف می شود مهم است اما موارد دیگر مانند این موضوع که چه کسانی در مهمانی حضور داشته اند، یا راجع به چه موضوعی صحبت کرده اند را بگذارید میان فرزندتان و دوستانش بماند.
روش های عملی ای در رفتار با نوجوان وجود دارد که می توانید با رعایت آن ها به حریم خصوصی فرزندتان احترام بگذارید، برخی از این موارد در این بخش بیان شده اند:
قبل از وارد شدن به اتاق فرزندتان در بزنید.
اگر لازم است که از میان وسایل شخصی او چیزی را بردارید یا داخل کیفش را نگاه کنید، از او برای این کار اجازه بگیرید.
اگر تصمیم دارید برای رفتن به مقصدی او را همراهی کنید حتما از او بپرسید که آیا می خواهد که شما همراهش باشید.
بهترین نوع نظارت والدین، نظارت مبتنی بر اعتماد و ارتباط با کودک است. وقتی که با فرزندتان ارتباط خوبی برقرار کنید، احتمالا او هر آنچه که نیاز دارید بدانید را با شما به اشتراک می گذارد. برای این که بتوانید با فرزندتان ارتباط بهتر و موثر تری برقرار کنید باید یک سری قوانین را وضع کنید که برای فرزندتان به قدر کافی روشن و واضح باشد و با رعایت آن ها اعتمادتان را شکل دهید، به عنوان مثال:
اگر وقتی فرزندتان از مدرسه به خانه می آید، شما یا همسرتان در خانه حضور ندارید، از او بخواهید با شما تماس بگیرد و رسیدن خود را اطلاع دهد؛ این یک درخواست منطقی است.
برخی از قوانین اساسی را در مورد آنچه فرزند شما می تواند در وقت آزاد انجام دهد تنظیم کنید. نمونه هایی از این قوانین می تواند شامل محدودیت مدت استفاده از ایکس باکس یا تعیین آخرین ساعت ورود به خانه باشد.
از آنچه فرزندتان در اینترنت یا فضای مجازی دنبال می کند، آگاه باشید.
نکته: به طور کلی باید میان مسئولیت پذیری و صداقت فرزندتان و حریم خصوصی مجاز او ارتباط وجود داشته باشد. بنابراین، در صورتی که کودک شما به هر دلیلی از اعتمادتان سوءاستفاده کرد، لازم است یک امتیاز به خصوص را از او بگیرید. به عنوان مثال مقداری از ساعت بازی او را کم کنید، مدت زمان استفاده از اینترنت را برایش محدودتر کنید و مواردی از این قبیل، تا اعتماد خود را دوباره به دست بیاورید.
نظارت بر فرزندتان ارزش تلاش را دارد. نوجوانانی که والدین آنها به خوبی کنترلشان می کنند:
کمتر درگیر یک رفتار ضد اجتماعی به عنوان مثال سرقت یا خشونت می شوند.
کمتر دچار افسردگی می شوند.
کمتر در معرض خطر سوء مصرف مواد و الکل هستند.
به احتمال زیاد عزت نفس بالایی دارند
پیشرفت تحصیلی بیشتری خواهند داشت.
به احتمال کمتری درگیر روابط جنسی خطر آفرین می شوند.
برقراری ارتباط با فرزند
برای برقراری ارتباط با فرزندتان لازم است که به نکاتی توجه کنید تا بتوانید یک ارتباط مفید و سازنده داشته باشید. در این بخش از مقاله به این نکات اشاره شده است.
هنگامی که کودک شما مکالمه را شروع می کند، کاری را که انجام می دهید متوقف کنید و به طور فعال به فرزند خود گوش دهید. به این ترتیب این پیام را ارسال می کنید که به آنچه در زندگی او می گذرد علاقه مند هستید.
سعی کنید از آنچه فرزندتان انجام می دهد و رفتار او آگاه باشید تا از این طریق بتوانید هرگونه تغییر در رفتار وی را که ممکن است نشانه مشکل خاصی باشد، آسانتر و سریع تر تشخیص دهید.
به طور نامحسوس عملکرد کودک در مدرسه را زیر نظر داشته باشید، زیرا مدرسه خانه دوم فرزندتان است. برای این منظور می توانید با معلمین و مسئولین مدرسه در ارتباط باشید.
دوستان کودک خود را بشناسید و گه گاهی اجازه دهید که به خانه تان رفت و آمد کنند. همچنین برقراری ارتباط با والدین دوستان فرزندتان می تواند به شما کمک کند تا بدون ضربه وارد کردن به حریم خصوصی فرزندتان او را زیر نظر داشته باشید.
چه زمانی باید به حریم خصوصی فرزند خود وارد شوید
اگرچه مهم است که به نوجوانان فضای مورد نیاز خود را بدهید اما به خاطر داشته باشید که نوجوانان همیشه آماده نیستند که به تنهایی با دنیای بزرگسالان کنار بیایند. آنها هنوز به شما احتیاج دارند و تصمیماتشان عمدتا عجولانه بوده و عواقب بدی برایشان در پیش دارد.
بنابراین فرزند شما هنوز به مشاوره و پشتیبانیتان نیاز دارد. برای این منظور لازم است زنگ خطر ها را بشناسید و در زمان هایی که رفتار نوجوانتان به طرز چشمگیری تغییر کرد وارد عمل شوید. به عنوان مثال اگر علائم افسردگی، بی خوابی، یا علائم یا کبودی نامشخص را در بدن فرزند خود مشاهده کردید، وقت آن است که اقدام کنید.
ابتدا سعی کنید با نوجوان خود در مورد تغییراتی که مشاهده می کنید، صحبت کنید و علت این رفتار ها را از خود او جویا شوید. از او بپرسید که چرا دیگر نمی خواهد در کلاس زبان یا شنا شرکت کند یا چرا ترجیح می دهد که با بهترین دوست کودکی خود معاشرت نکند. سپس با دقت به صحبت های فرزندتان گوش دهید.
اگر تمام آنچه در پاسخ دریافت کردید شانه خالی کردن یا کلمه "نمی دانم" باشد، از یک مشاور وقت بگیرید تا در اسرع وقت فرزندتان را نزد او ببرید.
کلام آخر
نظارت بسیار کم می تواند احساس مخرب نداشتن پشتیبان را در فرزندتان زنده کند و از طرف دیگر نظارت و حمایت گسترده، دایره حریم خصوصی فرزندتان را بسته می کند و او احساس خواهد کرد که مورد اعتمادتان نیست، در نتیجه عزت نفس و اعتماد به نفس خود را از دست می دهد.
بنابراین هدف این است که با ایجاد یک حریم خصوصی مناسب برای فرزندتان و نظارت و پشتیبانی مبتنی بر اعتماد متقابل، بهترین ارتباط را با فرزندتان ایجاد کنید تا بتواند به بهترین شکل ممکن رشد کند و استقلال و خود مختاری لازم را دریافت کند.
سوالات متداول
1- ✔️ چرا فرزندان نیاز به حریم خصوصی دارند؟
✔️ رشد جسمی و ذهنی کودکان و نوجوانان باعث می شود که به فضای شخصی و روانی بیشتری نیاز پیدا کنند. توضیحات تکمیلی در این خصوص در متن مقاله بیان شده است.
2- ✔️ مزایای نظارت مبتنی بر اعتماد چیست؟
✔️ فرزندان کمتر در معرض خطر های اعتیاد، روابط جنسی ناسالم، مشکلات اجتماعی و غیره می شوند که تمامی این موارد در مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.
3- ✔️ چه زمانی لازم است والدین وارد عمل شوند؟
✔️ در صورتی که نشانه های افسردگی، کبودی بدن، مشکلات خواب و دیگر مواردی که در مقاله بیان شده است را در کودک خود مشاهده کردید باید به ترتیبی که درمقاله عنوان شده است وارد عمل شوید.