یکی از فعالیت های مورد علاقه کودکان در به خصوص در سنین پیش دبستانی نقاشی کشیدن است و مدت زمان زیادی را در مهد کودک ها به این عمل اختصاص می دهند. نقاشی کودکان در مهد کودک علاوه بر این که می تواند زمینه ای برای رشد مهارت های نوشتاری کودک باشد، می تواند نشان دهنده تمامی احساسات و تعارضات درونی کودک باشد.
تفسیر نقاشی در مهد کودک عموما کار ساده ای نیست زیرا دنیای کودکان پیچیدگی های زیادی دارد و برخلاف چیزی که به نظر می رسد، نقاشی هایشان تنها چند خط و دایره در هم و برهم نیست. این نقاشی ها دریچه ای به ذهن کودک هستند و برای تفسیر نقاشی های کودکان در مهد کودک باید کمی عمیق تر به بررسی این به اصطلاح خط خطی های رنگی پرداخت.
از طرف دیگر برخی از نقاشی های کودکان مربوط به مهد کودک و وقایعی است که در آن محیط اتفاق می افتد، تفسیر این نقاشی ها می تواند اطلاعات مفیدی درباره مکانی که کودک نصف روز خود را در آن می گذراند، در اختیار والدین قرار دهد. در این مقاله برخی از مفاهیم رایج در تفسیر نقاشی مهد کودک را برایتان شرح خواهیم داد. با استفاده از این سرنخ ها می توانید از حال روحی فرزندتان در هر لحظه، چه در خانه و چه در مهد کودک، آگاهی بیشتری داشته باشید و در صورت لزوم فورا وارد عمل شده و کودکتان را نزد روانشناس یا مشاور ببرید.
تفسیر نقاشی مهد کودک
امروزه روانشناسان عقیده دارند که بهتر است کودکان پس از رسیدن به سن سه سالگی برای رفتن به مهد کودک آماده شوند زیرا حدود سه سالگی، سن اجتماعی شدن است و لازم است کودک در میان همسالان خود قرار بگیرد. اما در کنار تمام مزیت هایی که مهد کودک دارد، همواره والدین نگران کودک دلبند خود هستند که برای ساعاتی از روز در یک مرکز و توسط یه خانم مربی نگهداری می شود. مبادا با جگر گوشه شان بدرفتاری شود و یا به او بی توجهی شود.
به هر حال کودکی سنین حساسی است و یک رفتار اشتباه مربی می تواند به عزت نفس کودک آسیب وارد کرده و آینده کودک را به مخاطره بیندازد. به همین دلیل والدین سعی می کنند بدانند که کودکشان روزش را در مهد کودک چگونه گذرانده است. یکی از ابزاری که می تواند در این زمینه مفید باشد، تفسیر نقاشی کودک از مربی مهد کودک، دوستانش، محیط مهد کودک و وقایع اتفاق افتاده در مهد کودک است.
مربی مهد کودک: کودکان معمولا دوستان و مربی خود را در نقاشی خود جای می دهند. در صورتی که مربی کودک در هیچ نقاشی ای جای نداشته باشد، یا به صورت اغراق آمیز بزرگ کشیده شود و یا کودک خودش را به دور از او و در گوشه صفحه نقاشی کند، می توان اطمینان حاصل کرد که مشکل جدی ای وجود دارد و مربی کودک به عمد یا سهوا به کودکتان آسیب زده است.
دوستان در مهد کودک: دوستان کودک در نقاشی هایش نشان دهنده ارتباطات اجتماعی او در مهد کودک است. اگر خود را در میان کودکان دیگر نقاشی بکشد نشان دهنده ارتباط قوی و خوب او با کودکان دیگر مهد کودک است. دستان بزرگ نیز موید ارتباطات اجتماعی اوست. اما اگر برخی از کودکان را حذف کند و یا دور از خود در گوشه تصویر با جسمی ناقص بکشد، نشان دهنده حسادت و درگیری میان فرزندتان و دوست مورد نظر است.
محیط مهد کودک: به جز مربی و دوستان، یکی از اجزاء مهم محیط مهد کودک است که کودک نیمی از روز را در آن می گذراند. به رنگ هایی که در نقاشی مهد به کار می برد دقت کنید. رنگ ها معمولا هیجانات فرزندتان را نشان می دهند. آیا در و دیوار مهد کودک را تیره نقاشی می کشد یا از رنگ های آرامش بخش مانند سبز و آبی استفاده می کند. شاید هم کمی قرمز نشان دهنده شور و شوق و هیجان موجود در مهد کودک باشد. به شرط اینکه استفاده از این رنگ بیش از حد نباشد زیرا در این صورت علامت خوبی نخواهد بود.
وقایع روز در مهد کودک: کودکان گاهی وقایع روز را نقاشی می کنند. به عنوان مثال کودکی که امروز در مهد کودک از مربی یا دوستانش شنیده که دخترانی که غذا نمی خورند را شیطان در آتش می اندازد، احتمالا چنین تصویر وحشتناکی را نقاشی خواهد کرد. اگر چنین نقاشی هایی را دیدید قبل از این که کودکتان تبدیل به یک کودک مضطرب و افسرده شود، منبع این جملات را پیدا کنید و از کودکتان محافظت کنید.
معانی پنهان در نقاشی های مهد کودک
زمانی که به نقاشی های مهد کودک نگاه می کنیم، شاید تصور کنیم که کودکی از سر بی حوصلگی قصد داشته رنگ مداد رنگی هایش را به رخ همکلاسی هایش بکشد و با لبخندی بپرسیم این نقاشی قرار بوده چه چیزی باشد؟ گاهی تشخیص نقاشی کودکان از حل کردن سخت ترین معماها هم دشوارتر است اما زمانی که خودشان شروع به توضیح نقاشی می کنند، متوجه می شویم این خطوط بی معنی حاصل یک داستان پر معنی در ذهن کودک هستند.
داستان پشت پرده نقاشی های کودکانه: به نظر می رسد چیزی که در تفسیر نقاشی کودکان اهمیت دارد، داستانی است که در پشت پرده نقاشی شان قرار دارد. کودکان معمولا در حین طراحی خود داستان هایی را تعریف می کنند که به طور واضح محصول نهاییشان را توصیف می کند. بنابراین برای تفسیر نقاشی مهد کودک، گوش دادن به داستان کودکان و سوال پرسیدن درباره تمامی شخصیت های نقاشی می تواند مفید باشد.
عدم واقع گرایی در نقاشی های کودکانه: یک نکته مهم دیگر در مورد نقاشی های کودکانه مهد کودک این است که نباید در آن ها به دنبال واقع گرایی باشید. کودکان مانند بزرگسالان فکر نمی کنند اما این دلیلی بر نقص ذهنی یا هوشی آن ها نیست. به عنوان مثال کودکان تمایل دارند که اشیاء را در جاهای مختلف روی کاغذ نقاشی کنند. ممکن است خانه ای را در گوشه سمت چپ صفحه و سپس جاده ای را در بالای آن نقاشی کنند. در حقیقت کودکان گاهی ترجیح می دهند چیزی را به روش خاصی ترسیم کنند حتی وقتی می دانند که تصویر باید به گونه ای دیگر باشد.
به عنوان مثال زمانی که از یک دختر پیش دبستانی درباره چهره عجیب یک قورباغه در نقاشیش سوال شده او در پاسخ گفته است که "من می دانم که آنها به این شکل نیستند اما من دوست دارم آن ها را اینگونه ترسیم کنم". پس به طور واضح دنیای ذهنی کودکان و تصویر سازی هایشان با بزرگسالان متفاوت است، این تفاوت ها نباید مبنای برچسب گذاری تان باشد. بر اساس تصاویری که برای شما قابل درک نیستند، کودکتان را عقب مانده ذهنی، بیشفعال، افسرده، مضطرب و غیره ننامید.
تفسیر نقاشی های مختلف در مهد کودک
نقاشی های کودکان پس از خط خطی های رنگی، احتمالا کم کم شبیه به تصاویر واقعی می شوند. در این مرحله به تدریج می توانید تفاوت خانه و خورشید را در نقاشی های کودک متوجه شوید. بنابراین زمان آن رسیده که معانی هر کدام از این تصاویر را در نقاشی کودکان مهد کودک بدانید و آن ها را تفسیر کنید. در این بخش از مقاله تفسیر برخی از رایج ترین مفاهیم در نقاشی های کودکان بیان شده است.
تفسیر نقاشی های خانواده
در این گونه نقاشی ها که اعضای خانواده به تصویر کشیده شده اند، جزئیات مهمی وجود دارد. باید به موقعیت کودک در مقایسه با دیگران توجه کرد، تصاویر افرادی که در نقاشی به جمع خانواده اضافه شده اند، یا عضوی از خانواده که حذف شده است. به عنوان مثال وقتی بچه ها خودشان را در میان والدین نقاشی می کنند نشان می دهد که آن ها احساس امنیت و محافظت می کنند.
برعکس اگر کودک خودش را در گوشه تصویر و تنها و کوچکتر از بقیه افراد ترسیم کند، ممکن است حس تنهایی و افسردگی و آزار شدگی کودک را نشان دهد. همچنین حذف کردن عضوی از خانواده می تواند نشان دهنده حسادت کودک نسبت به او یا درگیری ای که با او دارد باشد.
علاوه بر این، کوچک یا بزرگ رسم کردن اعضای خانواده یا حذف و اضافه شدن اعضای بدن آن ها می تواند اطلاعات زیادی را منتقل کند. به عنوان مثال کودکی که پدرش را در نقاشی بدون دست و عظیم الجثه ترسیم می کند، می تواند نشان دهنده تنبیه های بدنی و قلدری زیاد پدرش باشد.
تفسیر نقاشی خانه
همانطور که می توان حدس زد، تفسیر خانه در نقاشی های کودکان را می توان با پناهگاه، حفاظت و دنیای کوچک کودک مرتبط دانست. در مورد خانه، عناصر مهمی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرند. این موارد عبارتند از: وجود در و پنجره، دودکش، گلها و سایر جزئیات، راه یا مسیری که به خانه می رسد و غیره.
درها و پنجره ها نشان دهنده باز شدن به دنیای خارج هستند. این موضوع را می توان از جاده و مسیری که به خانه منتهی می شود نیز استنباط کرد. نکته قابل توجه در رابطه با نقاشی خانه کودکان مهد کودک این است که هر چه جزئیات بیشتر مانند دودکش، دود دودکش، گل ها و غیره در نقاشی شان فراوان تر باشد، احساس شادی و آرامششان بیشتر است. در عوض خانه ای با پنجره ای بسته، به همراه بارانی که در بیرون خانه می بارد می تواند مفهوم بدی داشته باشد.
آب و خورشید در نقاشی کودکان
دو عنصر نمادین دیگر که معمولا در اکثر نقاشی های کودکانه وجود دارد، خورشید نشان دهنده شخصیت پدرانه و آب نشان دهنده شخصیت مادر است.
تفسیر نقاشی درخت
به طور کلی درخت در نقاشی کودکان مفهومی مثبت است و می تواند شامل تنه، ریشه، برگ و میوه باشد که در این میان، ریشه ها نشانگر یک خانواده و پیوند خانوادگی عمیق و محکم است، شاخه های بزرگ نشان دهنده برونگرایی کودک و وجود هر چه بیشتر میوه ها نشان دهنده خیال پردازی کودک و خلاقیت اوست. در واقع نقاشی درخت برای مشخص شدن مشکلات خانوادگی کودک، یکی از تست های کلاسیک است که توسط روانشناسان استفاده می شود.
تفسیر رنگ ها در نقاشی مهد کودک
رنگ ها در نقاشی های کودکان اغلب به عنوان نماد هایی برای هیجانات کودک در نظر گرفته می شوند اما نکته ای که باید به آن توجه شود این است که دنیای کودکانه یک دنیای رنگی است و آن ها دوست دارند که همه رنگ ها را امتحان کنند. یک تحقیق نشان داد که معمولا کودکان مداد رنگی های خود را از سمت راست یا چپ شروع می کنند و به ترتیب چینششان از آن ها استفاده می کنند، بدون این که این گزینش مفهوم خاصی داشته باشد.
نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که سعی کنید در هنگام تماشای نقاشی کودکتان از اظهار نظر درباره رنگ ها پرهیز کنید، این واقعیت که دخترتان دوست دارد درخت ها را صورتی و چهره ها را آبی نقاشی کند علامتی بر نقص ذهنی او نیست، برعکس می تواند نشان دهنده خلاقیت او باشد. پس با تذکرات گاه و بی گاه که "چرا خورشید را آبی می کنی؟"، "اگر کوه را قهوه ای کنی بهتر می شود" و غیره تنها مانع از رشد خلاقیت او می شوید.
اما تنها چیزی که در رابطه با رنگ ها مهم بوده و لازم است آن را جدی بگیرید، استفاده مکرر و وسواسی از یک رنگ خاص است. بخصوص اگر آن رنگ سیاه یا قرمز باشد لازم است که این قضیه را پیگیری کرده و به روانشناس مراجعه کنید.
تفسیر انسان در نقاشی مهد کودک
کودکان از حدود 5 سالگی به بعد شروع به نقاشی کردن انسان می کنند و به مرور با افزایش سن، این نقاشی ها را با جزئیات و ظرافت بیشتری رسم می کنند. اما هر عضوی از بدن در نقاشی های متفاوت کودکان به شکلی متفاوت رسم می شود، این منحصر به فرد بودن می تواند نشان دهنده احساسات خاص کودک باشد. در این بخش از مقاله تفسیر نقاشی آدمک را بیان کرده ایم.
گوش: رسم یک آدمک بدون گوش نشان دهنده تمایل کم کودک برای گوش دادن به دیگران است. معمولا کودکانی که چنین نقاشی هایی رسم می کنند حرف شنوی ندارند.
دهان: عدم وجود دهان به این معنی است که چیزی وجود دارد که کودک نمی خواهد بگوید.
دست ها: وقتی بزرگ هستند، نمایانگر رفتن به سمت دیگران و رابطه با افراد دیگر هستند.
بازوها یا پاها: فقدان آنها نشان دهنده عدم استقلال و وابستگی کامل به والدین است.
کلام آخر
هر یک از جزئیات نقاشی کودکان ما را به لایه های عمیق تر شخصیت او هدایت می کند. کودکان از طریق نقاشی هایشان می توانند احساسات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و والدین نیز باید سعی کنند گوش به زنگ باشند تا در صورت مشاهده زنگ خطر در نقاشی ها، فورا موضوع را پیگیری کنند.
اما در این میان باید به این نکته توجه کرد که نقاشی یک بیان لحظه ای از احساسات کودک است و برای این که بتواند پیام عمیق تری را دریافت کنید باید در طول زمان نقاشی ها را زیر نظر داشته باشید، نه این که فقط به یک نقاشی خاص اکتفا کنید.
سوالات متداول
1- ✔️ نقاشی درخت در مهد کودک چه اطلاعاتی درباره کودک در اختیارمان می گذارد؟
✔️ در نقاشی درخت که یک تست کلاسیک است، ریشه ها، برگ، میوه و تنه مهم هستند و از تفسیر آن ها می توان اطلاعات ارزشمندی درباره روابط خانوادگی کودک یا خیال پردازی های او به دست آورد که در متن مقاله به طور کامل بیان شده است.
2- ✔️ نقاشی خانه در نقاشی های مهد کودک به چه معناست؟
✔️ نقاشی خانه بسته به جزئیاتی که در آن به کار رفته است می تواند نشان از آرامش و یا ناامنی کودک باشد که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.
3- ✔️ تصویر آدمک در نقاشی های مهد کودک چگونه تفسیر می شود؟
✔️ نقاشی آدمک بر اساس حذف یا بزرگنمایی اعضای صورت و بدن تفسیر می شود که این تفاسیر به تفکیک اجزاء در متن مقاله بیان شده اند.
» انتخاب اسباب بازی مناسب برای کودکان
» تفسیر رنگ قهوه ای در نقاشی کودکان