دوره بارداری یک دوره 40 هفته ای است و معمولا نوزادانی که در پایان 40 هفته به دنیا می آیند وزن طبیعی داشته و به اندازه کافی رشد کرده اند. اما گاهی نوزادان قبل از اتمام دوره به دنیا می آیند که به این اتفاق زایمان زودرس می گویند. این موضوع می تواند مشکلات سلامتی زیادی برای نوزادان ایجاد کند.
امروزه زایمان زودرس یکی از معضلاتی است که باعث نگرانی زنان باردار شده و استرس زیادی به آن ها تحمیل می کند. متاسفانه همین استرس می تواند زمینه ای برای وقوع زایمان زودرس باشد. در این مقاله شما را با مفهوم زایمان زودرس آشنا می کنیم و پس از معرفی علت ها و علائم زایمان زودرس، روش هایی را برای جلوگیری از این مشکل بیان می کنیم.
زایمان زودرس چیست
زایمان زودرس به معنی به دنیا آوردن نوزاد، بیش از سه هفته قبل از موعد مقرر برای تولد یعنی 40 هفتگی است. به عبارت دیگر زایمانی زودرس نامیده می شود که قبل از شروع هفته سی و هفتم بارداری اتفاق بیفتد.
به طور کلی بسته به این که زایمان زودرس در کدام هفته از بارداری اتفاق بیفتد، نوزادان در چهار دسته قرار می گیرند:
زودرسی تاخیری: بین هفته های 34 تا 36 بارداری زایمان زودرس اتفاق می افتد.
زودرسی متوسط: بین هفته های 32 تا 34 بارداری، زایمان زودرس اتفاق می افتد.
زودرسی زیاد: بین هفته های 25 تا 32 بارداری، زایمان زودرس اتفاق می افتد.
زودرسی بسیار زیاد: در هفته 25 بارداری یا قبل از آن، زایمان زودرس اتفاق می افتد.
علت زایمان زودرس
زایمان زودرس می تواند به دلایل متفاوتی اتفاق بیفتد که شامل مشکلات جنین، مادر یا هر دو است. اگرچه در حدود 50 درصد موارد، علت زایمان زودرس ناشناخته می باشد، اما به طور کلی تعدادی از عوامل وجود دارند که می توانند خطر آفرین باشند و زنان باردار را در معرض خطر زایمان زودرس قرار دهند.
در این بخش از مقاله این عوامل را که می توانند به عنوان علت های احتمالی بروز زایمان زودرس مورد توجه قرار بگیرند برایتان شرح داده ایم. این علت ها عبارتند از:
تجربه زایمان زودرس قبلی
اگر قبلا زایمان زودرس داشته اید، احتمال داشتن یک زایمان زودرس دیگر، 2/5 برابر برایتان بیشتر می شود و متاسفانه اگر زایمان قبلی تان قبل از هفته بیست و هشتم بارداری رخ داده باشد، این میزان به 10 برابر افزایش می یابد.
سن مادر در بارداری
یکی دیگر از عوامل خطر برای زایمان زودرس، سن مادر در هنگام بارداری است. به طوری که اگر سن مادر در هنگام بارداری، زیر 17 سال یا بالای 40 سال باشد، احتمال زایمان زودرس به شدت بالا می رود.
تجربه استرس توسط زن باردار
زنانی که در دوره بارداریشان، استرس زیادی تجربه می کنند، خواه به دلیل مرگ یکی از عزیزان باشد، یا مشکلات زناشویی و ترس از زایمان و غیره، احتمالا به زایمان زودرس دچار خواهند شد.
دوقلو یا چند قلو باردار بودن
در چند سال گذشته فرزند آوری به صورت دوقلو یا چند قلو، افزایش چشمگیری داشته است که علت اصلی استفاده گسترده از دارو های باروری و سایر روش های کمک به تولید مثل می باشد. حمل کردن دو یا چند جنین در رحم، خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد. به طوری که تقریبا نیمی از دو قلو ها در هفته 36 بارداری یا زودتر به دنیا می آیند. نیمی از سه قلو ها نیز، قبل از هفته سی و دوم بارداری متولد می شوند.
.jpg)
ابتلا به عفونت
یک عامل خطر مهم، عفونت است. برخی از انواع عفونت هایی که می توانند منجر به زایمان زودرس شوند به شرح زیر هستند:
-
عفونت های ادراری درمان نشده: این گونه عفونت ها که با تشخیص پزشک و با مصرف آنتی بیوتیک ها به راحتی قابل درمان هستند، خطر زایمان زودرس را تا دو برابر افزایش می دهند.
-
عفونت های باکتریایی واژینال: علامت اصلی این عفونت ها، ترشحات واژینال است که بویی شبیه به بوی ماهی دارد و متاسفانه این نوع عفونت نیز احتمال بروز زایمان زودرس را دو برابر می کند.
ابتلا به بیماری های مزمن
برخی بیماری های مادر با زایمان زودرس ارتباط مستقیم دارند. فشار خون بالا، دیابت، بیماری های خود ایمنی و افسردگی مثال هایی از این بیماری ها هستند و برای جلوگیری از زایمان زودرس، باید کنترل شوند.
مصرف سیگار و الکل و دارو های غیر قانونی
مصرف سیگار و الکل و دارو های مضر غیر قانونی، در دوره بارداری تاثیرات نامطلوب زیادی بر جای میگذارند که یکی از آن ها زایمان زودرس است.
سقط جنین های متعدد قبلی
در صورتی که پیش از بارداری کنونی تان، سقط جنین عمدی و یا غیر عمدی داشته باشید؛ احتمال زایمان زودرس وجود دارد. هرچه تعداد سقط جنین های قبلی بیشتر بوده باشد، احتمال زایمان زودرس نیز بیشتر خواهد شد.
علائم زایمان زودرس
زایمان زودرس به طور کلی زمانی اتفاق می افتد که انقباضات منظم منجر به باز شدن دهانه رحم شما بعد از هفته 20 و قبل از هفته 37 بارداری شود یعنی حدود ماه شش بارداری. باز شدن رحم و در نتیجه زایمان زودرس علائم اولیه دارد که در این بخش از مقاله آن ها را بیان کرده ایم. علائم زایمان زودرس عبارتند از:
احساس منظم و مکرر سفت شدن شکم
کمر درد مداوم
احساس فشار در لگن و پایین شکم
لکه بینی واژن یا خونریزی خفیف
پارگی غشا که به صورت تغییر در نوع ترشحات واژن یا خونی بودن ترشحات خود را نشان می دهد.
جلوگیری از زایمان زودرس
اگرچه برخی از عوامل خطر برای زایمان زودرس کاملا ناشناخته هستند و غیر قابل اجتناب می باشند اما با رعایت راهکار هایی که در این بخش از مقاله بیان شده اند می توانید احتمال بروز زایمان زودرس را کاهش داده و از زایمان زودرس جلوگیری کنید.
سیگار را قبل از بارداری ترک کنید.
از نوشیدن الکل یا هر دارویی که مورد تایید پزشک نیست اجتناب کنید.
رژیم غذایی بارداری مناسب و مغذی داشته باشید.
در طول بارداری وزن خود را متعادل و مناسب نگه دارید.
.jpg)
از بلند کردن وزنه های سنگین، کار کردن زیاد و ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.
با استفاده از تکنیک های آرام سازی، مراقبه، ورزش، خواب کافی و غیره استرس خود را به حداقل برسانید.
مشکل زایمان زودرسی که به دلیل باز شدن دهانه رحم و ناتوانی آن اتفاق می افتد را می توان با یک روش جراحی برطرف کرد. در این نوع عمل جراحی دهانه رحم را از هفته 14 بارداری تا ماه نهم می بندند.
ناحیه واژن خود را تمیز نگه دارید و با مراقبت های پزشکی لازم از احتمال عفونت بکاهید.
عوارض زایمان زودرس
از عوارض زایمان زودرس می توان به نارسی نوزاد اشاره کرد. نارسی نوزاد مشکلات جدی برای سلامتی او ایجاد خواهد کرد. نوزادان نارس در هنگام تولد وزن کمی دارند زیرا به اندازه کافی در رحم مادر رشد نکرده اند، مشکلات تنفسی دارند و بیشتر در معرض خطر فلج مغزی، اختلالات یادگیری و مشکلات رفتاری قرار می گیرند. برخی از علائم نارسی نوزاد به دلیل زایمان زودرس عبارتند از:
جثه کوچک یا سر به صورت نامتناسب بزرگ
وجود موهای ظریف لانگو در سرتاسر بدن نوزاد
دمای پایین بدن، به ویژه بلافاصله بعد از تولد در اتاق زایمان به دلیل کمبود چربی ذخیره شده در بدن
تنفس سخت
عدم وجود رفلکس نوزاد برای مکیدن و بلعیدن که منجر به مشکلات تغذیه می شود.
کلام آخر
زایمان زودرس که به معنی به دنیا آمدن نوزاد بعد از هفته بیستم بارداری و قبل از هفته 37 بارداری است یکی از مشکلاتی است که زنان باردار و جنینشان را در معرض خطر قرار می دهد و باعث به دنیا آمدن نوزادان نارس می شود.
زایمان زودرس معمولا نشانه های اولیه مانند گرفتگی شکم و کمر درد و لکه بینی و غیره دارد. علت های زایمان زودرس نیز شامل استرس، عفونت، دوقلو یا چند قلو باردار بودن می باشد اما با راهکار هایی می توان تا حد امکان از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
سوالات متداول
1- ✔️ نشانه های زایمان زودرس چیست؟
✔️ نشانه های زایمان زودرس شامل درد و گرفتگی در شکم، کمر و لگن، همچنین لکه بینی و خونریزی خفیف و دیگر مواردی می شود که در مقاله بیان شده اند.
2- ✔️ علت زایمان زودرس چیست؟
✔️ برخی از علت های احتمالی زایمان زودرس می توانند چند قلو باردار بودن، مصرف سیگار و الکل، عفونت و غیره باشد که در مقاله به طور کامل بیان شده اند.
3- ✔️ برای جلوگیری از بروز زایمان زودرس چه اقداماتی می توان انجام داد؟
✔️ برای جلوگیری از زایمان زودرس راهکار هایی وجود دارد که از آن جمله می توان به ترک سیگار، کاهش استرس از طریق مراقبه، رژیم غذایی مناسب و غیره اشاره کرد. برای توضیحات تکمیلی در این خصوص می توانید به متن مقاله مراجعه کنید.
