امروزه با توجه به پیشرفتی که انسان در سطح فرهنگ داشته است، برای بهداشت و سلامت روان خود ارزش زیادی را قائل می باشد. تمام وجود هر انسان به دو چیز تقسیم می شود؛ جسم و روح. هنگامی که جسم ما بیمار می شود با مراجعه پزشک معالج، اقدام به درمان خود می کنیم. اما در زمانی که روحمان دچار بیماری می شود آیا به طبیب روح مراجعه می کنیم؟
رشته روانشناسی در تلاش است تا با پرورش انسان هایی توانمند در زمینه ی رفتار و روح انسان، اقدامات مثبت برای این دسته از افراد صورت دهند. زیرا امروزه می دانیم که سلامت روان به اندازه سلامت جسم مهم بوده و این دو بر هم تاثیر مستقیم می گذارند. در این مقاله درباره رشته روانشناسی، گرایش ها و بازار کار این رشته صحبت می کنیم.
رشته روانشناسی چیست
به گفته یکی از متخصصان روانشناسی در باب توضیح این رشته؛ روانشناسی نزدیک ترین علم به زندگی می باشد. اگر بخواهیم کمی دقیق تر درباره رشته روانشناسی کند و کاو کنیم بایستی بگوییم در رشته روانشناسی، افراد به مطالعه رفتارهای انسان می پردازند. اینکه انسان در مواجهه با پیرامون و دنیای خود چگونه عمل می کند.
جذابیت رشته روانشناسی زمانی آغاز می شود که با توجه به مطالعه رفتار انسان ها، اقدام به آنالیز و تحلیل آن می کند. پس از اینکه به خوبی ابعاد مختلف در عملکرد انسان را شناسایی کرد با استفاده از ترفندها و تکنیک های منحصر به فرد اقدام به تصحیح یا تاثیر در آن عملکرد می کند. البته این ترفند ها به دلیل خودشناسی ایجاد شده در فرد نیز هست.
در روانشناسی، فرد روانشناس بایستی به خوبی فرآیندهای ذهنی مراجع خود را درک کرده و برخورد مناسب با آن داشته باشد. رشته روانشناسی در ابعاد مختلف و گوناگون، سر تا سر زندگی انسان را زیر ذره بین برده و در زمینه های مختلفی همچون افکار، ادراک، شخصیت، احساسات، انگیزش و... اظهار وجود کرده است.
هر روز که بشر به جلوتر حرکت می کند، خودش را بیشتر نیازمند این علم می داند. به گونه ای که در عصر حاضر به دلیل فراگیر شدن اینترنت و فضای مجازی، انسان ها به شدت بمباران اطلاعاتی می شوند. زمانی که انسان در معرض اخبار و اطلاعات گوناگون قرار می گیرد به صورت ناخودآگاه دچار تشویش و استرس می شود. حتی اخبار مثبت هم می توانند آثار سوئی در اشخاص به وجود آورند. به همین منظور نیاز است که تحت نظارت مرجعی کنترل کننده باشیم تا به خوبی همه چیز را مدیریت کند.
انسان در عصر حاضر به علت پیشرفت شدید تکنولوژی به شدت تحت تاثیر فشارهای روانی قرار گرفته است. به گونه ای که در موارد زیادی امکان رهایی از این فشارها را نداشته و در اثر ناچاری دست به خودکشی می زند. علم روانشناسی تلاش می کند تا با افزایش بهداشت روانی در بستر جامعه و تکنیک هایی مثل همدلی با افراد، از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری کند.
معرفی گرایش های رشته روانشناسی
رشته روانشناسی در نظام جدید به گرایش های متعددی تقسیم شده است. گرایش های روانشناسی با توجه به نیاز بشریت تقسیم بندی شده است. در این جا برخی گرایش ها و شاخه های روانشناسی را مشاهده می کنید.
روانشناسی عمومی
در روانشناسی عمومی، بیشتر تمرکز دانشجویان بر طریقه تربیت و تقویت مهارت های مورد نیاز جهت امور پژوهشی قرار گرفته شده است. در این گرایش رفتارهای انسان مورد بررسی قرار می گیرد تا با استفاده از آن بتوان مسائل مربوط به آموزش را حل کرد. این گرایش بیشتر مناسب کسانی است که کارهای تحقیقاتی و پژوهشی برایشان اهمیت دارد.
روانشناسی بالینی
به جرات می توان گفت که پرطرفدارترین گرایش در رشته روانشناسی، گرایش بالینی می باشد. در این گرایش افراد متخصص به شناسایی و درمان اختلالات روانی می پردازند. پس از اینکه روانشناسان بالینی مشکلات را ارزیابی کرده و آن را تشخیص دادند، اقدام به مداخله می کنند.
مشاوره دادن روان درمانگرها از جمله مهمترین وظایفی است که متخصصان این گرایش به عهده دارند. کلینیک های روانشناسی موجود در شهر، مبتنی بر روانشناسان بالینی هستند. این افراد به درمان افسردگی، اضطراب، وسواس و انواع مختلف اختلالات روانی می پردازند.
روانشناسی صنعتی سازمانی
این گرایش به تازگی رشد و پیشرفت محسوسی داشته است. روانشناسی صنعتی سازمانی توانسته به خوبی خود را در صنعت دنیا جای دهد. متخصصان در این گرایش تلاش می کنند تا با استفاده از روش ها و فنون ویژه رابط کاربری انسان با ماشین ها را سهولت بخشیده و راندمان کار را افزایش دهند.
گرایش روانسنجی
در روانسنجی همانگونه که از اسم آن پیدا است، همه چیز مربوط به سنجش و اندازه گیری می باشد. اندازه گیری ویژگی های رفتاری انسان از جمله مهمترین عواملی است که در درمان اختلالات ذهنی و روانی تاثیر دارد، به همین منظور دستاوردهای روانسنج ها می تواند مکمل کار بسیاری از گرایشات دیگر باشد.
روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
به دلیل اهمیت زیاد دوره کودکی و نوجوانی و تاثیر این دوران بر تصمیم های مهم زندگی و بروز بسیاری از اختلالات، رشته جداگانه تحت عنوان روانشناسی بالینی کودک و نوجوان وجود داشته که به مشکلات و اختلالات دوران کودکی، تشخیص، علت یابی و درمان آن می پردازد.
روانشناسی اجتماعی
این دسته از روانشناسان به دنبال این هستند تا رفتار بشر در قبال اجتماع خود را بررسی کرده و بدانند که چگونه افراد دنیای پیرامون خود را درک و تفسیر می کند.
روانشناسی تربیتی
در رشته روانشناسی تربیتی همانگونه که از اسم آن پیداست، کارهای آموزشی در دستور کار قرار می گیرد. عمده فعالیت این افراد مربوط به شیوه های آموزشی در مدارس و موفقیت در تحصیل می باشد.
روانشناسی تحولی یا رشد
در گرایش روانشناسی تحولی مراحل تغییر و تحول انسان از بدو تولد تا پیری بررسی می شود. با استفاده از این گرایش دوران بروز توانایی های کودک مشخص می شود. همچنین تغییراتی که در سنین مختلف برای فرد رخ می دهد و اختلالات به وجود آمده بررسی می شود. روانشناسی رشد کودکان نیز جزو زیر مجموعه همین رشته است.
روانشناسی سلامت
رشته روانشناسی سلامت به عنوان گرایش بین رشته ای پزشکی و روانشناسی شناخته می شود که رویکرد زیستی- روانی- اجتماعی به سلامت دارد. این رشته به رفتار هایی می پردازد که در سلامت جسم و روان فرد تاثیر مطلوب یا نامطلوب دارد. این رشته در مقطع دکتری تدریس می شود.
بازار کار رشته روانشناسی و در آمد آن
بازار کار روانشناسی با توجه به گرایشی که هر شخص انتخاب می کند، متناوب و متفاوت است. به عنوان مثال زمینه کاری روانشناسان بالینی در مقایسه با روانسنج ها از میزان بیشتری برخوردار است. رشته روانشناسی برای افرادی که به درآمد ثابت و امنیت شغلی علاقه دارند، مناسب می باشد.
روانشناسان بیشتر در مدارس، سازمان بهزیستی، شهرداری ها، مهد کودک ها، اداره ی زندان ها و مرکز مشاوره ها استخدام می شوند. اما اگر به دنبال افتتاح کلینیک هستید، بایستی بدانید که مسیر طولانی در انتظار شما قرار دارد. برای اینکه مجوز و کد رسمی راه اندازی مرکز را از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره دریافت کنید، علاوه بر گذراندن دوره ی ارشد بایستی ساعت ها کارآموزی هم بگذرانید.
خوشبختانه هر چه پیشتر می رویم، موضوع مراجعه به روانشناس بیشتر در سبد نیازهای مردم قرار می گیرد و بازار کار رشته روانشناسی گسترش می یابد. انسان هر چه پیشرفت کند، طبیعتا آگاهی های او هم افزایش می یابد به همین منظور امروزه انسان بیش از هر زمان دیگر به رشته روانشناسی و مزایای آن پی برده است.
ناگفته نماند که اگر می خواهید در رشته روانشناسی به مدارج عالی برسید، بایستی سال های زیادی از عمر خود را صرف تحقیق و پژوهش کنید، زیرا این رشته در مقایسه با رشته های مهندسی دیرتر ثمر می دهد. این رشته علاوه بر تئوری ها و مطالعات علمی، نیازمند تجربیات عملی هم می باشد که با ساعت ها کارآموزی در کلینیک ها حاصل می شود.
رشته روانشناسی در چه مقاطعی می باشد
رشته روانشناسی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، تحصیلات رفرنس دارد. در مقطع کارشناسی تنها بایستی از گذرگاه کنکور عبور کنید و هیچ گرایش خاصی در این مقطع وجود ندارد. در مقطع کارشناسی بیشتر روانشناسی عمومی مدنظر قرار می گیرد و دانشجو بایستی مبانی و اصول پایه روانشناسی را مطالعه کند. پس از مطالعات مبانی و نظریه های مختلف، دانشجو بایستی در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کند.
در آزمون ارشد، دانشجو بایستی گرایش خود را مشخص کند. گرایشات ارشد همان مطالب عنوان شده در بالا می باشد که با توجه به ظرفیت دانشگاه ها، دانشجو پذیرش می شود. در قطع ارشد، پس از گذراندن 36 واحد، بایستی در آزمون دکتری شرکت کنید. آزمون دکتری رشته روانشناسی تفاوتی که با آزمون ارشد و سراسری دارد این است که علاوه بر سوالات تستی، سوالات تشریحی هم داشته و همچنین در مرحله آخر با دانشجو مصاحبه انجام می شود.
دروس آموزشی برای رشته روانشناسی چیست
دروس تعبیه شده برای هر مقطع با توجه به پیش نیازهای آن طراحی شده است. در هر مقطعی که واحدهای تخصصی را بگذرانید، در مقاطع بعدی دروس سطح بالاتر آن به صورت تخصصی تر در هر ترم ارائه شده است.
1دروس رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی:
دروس روانشناسی عمومی: مبانی نظری اسلام، اخلاق اسلامی، انقلاب اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی، آشنایی با منابع اسلامی، ادبیات فارسی، زبان عمومی، تربیت بدنی 1 و 2
دروس روانشناسی پایه: روانشناسی عمومی 1 و ، آمار استنباطی، روانشناسی رشد 1 و 2،آمار توصیفی، مبانی جامعه شناسی، روش تحقیق در روانشناسی، روانشناسی یادگیری، روانشناسی تربیتی، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی شخصیت، بهداشت روانی، تاریخچه و مکاتب روانشناسی، فیزیولوژی عمومی، روانشناسی احساس و ادراک، روانشناسی فیزیولوژیک، علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی، کلیات فلسفه، متون روانشناسی به زبان های خارجی 1،روانشناسی تجربی، انگیزش و هیجان، روان سنجی، آسیب شناسی روانی 1، روانشناسی مرضی کودک
دروس روانشناسی اختصاصی: آسیب شناسی روانی 2، طرح های پژوهشی آزمایشگاهی، مقدمات نوروپسیکولوژی، تفکر و زبان، متون روانشناسی عمومی 2، سمینار در مسائل روانشناسی عمومی، روانشناسی جنایی، پژوهش های علمی (انفرادی)، روانشناسی مشاوره و راهنمایی، ارزشیابی شخصیت، روانشناسی هوش و سنجش، روانشناسی پویایی گروه، روانشناسی کودکان استثنایی، اختلالات یادگیری
دروس روانشناسی انتخابی : کاربرد کامپیوتر در تجزیه و تحلیل آماری، روانشناسی اجتماعی، کاربردی، فلسفه اسلامی، بازپروری معلولین، روانشناسی مدیریت، انسانشناسی در اسلام، مددکاری اجتماعی، روانشناسی تفاوت های فردی، روانشناسی اجتماعی، تجربی، روانشناسی و آموزش کودکان معلول، مقدمات ریاضی، روانشناسی صنعتی و سازمانی، اعتیاد (سبب شناسی و درمان آن)، نگرش ها و تغییر آن، سبب شناسی اجتماعی، روانشناسی کودکان تیزهوش و آموزش های آن
2دروس رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد:
دروس روانشناسی اجباری: روانشناسی عمومی پیشرفته، روش های آماری پیشرفته، روش های تحقیق در روانشناسی، نظریه های شخصیت، انگیزش و هیجان، روانشناسی احساس و ادراک، روانشناسی یادگیری و تفکر، پسیکوفیزیولوژی و نوروپسیکولوژی، روانشناسی اجتماعی پیشرفته، مباحث جدید در آسیب شناسی روانی، روانشناسی رشد پیشرفته، روانشناسی کودکان استثنایی
سمینار 2 واحد
پایان نامه 4 واحد
3دروس رشته روانشناسی در مقطع دکتری:
دروس روانشناسی اصلی: روانشناسی بالینی، روانشناسی شخصیت، بررسی تفصیلی تاریخ و مکاتب قدیم و جدید در روانشناسی، آمار استنباطی و روش تحقیق پیشرفته، روانشناسی فیزیولوژیک و نوروپسیکولوژی، روانشناسی آزمایشگاهی، آسیب شناسی روانی با توجه به مسائل خاص فرهنگ ایران، علم النفس
دروس روانشناسی فرعی: یادگیری، تفکر و زبان، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی کودکان استثنایی با تاکید بر شخصیت آنان، بهداشت روانی کودکان استثنایی، روانشناسی رشد با تاکید بر کودکان استثنایی
پایان نامه 20 واحد
کلام آخر
رشته روانشناسی از جمله رشته هایی است که اخیرا بسیار مورد توجه دانشجویان قرار گرفته است. این رشته با توجه به اینکه رفتارها و تفکرات انسان را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد، حوزه ای جذاب به نظر می رسد. اما قبل ورود به آن باید آکاه باشید که آیا توانایی سال ها شنیدن غم و رنج افراد را دارید یا خیر.
سوالات متداول
1- ✔️ رشته روانشناسی چیست؟
✔️ روانشناسی علم مطالعه رفتار و فرایند های روانی انسان است که یکی از رشته های دانشگاهی بوده و در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ بازار کار رشته روانشناسی چگونه است؟
✔️ بازار کار روانشناسی با توجه به گرایشی که هر شخص انتخاب می کند، متناوب و متفاوت است که در متن مقاله شرح داده شده است.
3- ✔️ دروس روانشناسی چیست؟
✔️ دروس تعبیه شده برای هر مقطع با توجه به پیش نیازهای آن طراحی شده است که در متن مقاله دروس مقاطع روانشناسی ارائه شده است.