احتمالا برایتان اتفاق افتاده که قصد انجام کاری را داشته اید، اما احساس بی انگیزه بودن مانع از تلاش برای انجام آن شده باشد. بی انگیزه بودن ممکن است علل متعددی داشته باشد و در صورتی که با آن مبارزه نشود، احتمال دارد عواقب جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.
بی انگیزه بودن ممکن است منجر به عدم انجام کارها به طرز صحیح، شکست در انجام کارها و ... شود. از این رو طی این مقاله درباره ی علل بی انگیزه بودن، آسیب های ناشی از آن و راه های درمان بی انگیزه بودن صحبت خواهیم نمود.
بی انگیزگی چیست
تقریبا همه افراد به مبحث بی انگیزگی علاقه مندند و تمایل دارند در مورد آن صحبت نمایند. اما بهتر است پیش از اینکه در مورد بی انگیزه بودن و تاثیرات آن صحبت نماییم با مفهوم انگیزه نیز آشنا شویم.
انگیزه ( motivation ) نخستین پیش زمینه ذهنی و به نوعی موتور محرک کارهاست. انگیزه موجب می شود فعالیت ها و رفتارهای افراد جهت و هدف مشخصی داشته باشند. به نوعی می توان گفت انگیزه مجموعه ای عوامل روانشناختی و عامل اصلی آغاز کارها و هدایت آنهاست.
انگیزه شامل طیف گسترده ای از ابعاد هیجانی، اجتماعی، زیستی و ... بوده که موجب شکل گیری رفتار و حرکات می شود.
بی انگیزگی نقطه مقابل انگیزه داشتن می باشد. در تعریفی کلی می توان گفت بی انگیزه بودن در حقیقت نداشتن انرژی مورد نیاز برای انجام کارها و رسیدن به اهداف می باشد. بی انگیزگی به خودی خود مشکل چندان حادی محسوب نمی شود ولی اگر برای درمان آن اقدامات مناسبی صورت نگیرد ممکن است نتایج خوبی نداشته باشد و حتی منجر به افسردگی و سایر مشکلات روحی گردد.
اغلب افرادی که دچار بی انگیزگی هستند جملاتی مثل حوصله ندارم، بسیار خسته ام، انگیزه ندارم و ... را زیاد تکرار می کنند.
علت بی انگیزه بودن افراد
آیتم های متعددی ممکن است منجر به بی انگیزگی شوند. از جمله علل بی انگیزه بودن عبارتند از:
فقدان اعتماد به نفس:
اعتماد به نفس و انگیزه ارتباط تنگاتنگی دارند. به طوری که اگر شخصی دچار فقدان اعتماد به نفس باشد، انگیزه اش را نیز از دست خواهد داد و در انجام کارها سستی و تنبلی خواهد نمود.
منفی نگری:
ممکن است منفی نگری علت بی انگیزگی باشد. اغلب افراد بی انگیزه منفی نگر هستند و تنها جنبه ی منفی هر چیزی را می بینند. این افراد هنگامی که قصد انجام کاری را دارند به نتایج منفی و در نهایت شکست فکر می کنند. از این رو انگیزه ی خود را از دست می دهند.
عدم توجه به مزایا و پاداش ها:
گاهی ممکن است انجام دادن کاری با چالش ها و سختی هایی همراه باشد. در این صورت ممکن است افراد تنها به سختی ها توجه نموده و از توجه کردن به مزایا و پاداش انجام دادن آن کار غافل شده و دچار بی انگیزگی و عدم اراده قوی می گردند.
در نظر گرفتن اهداف غیرمنطقی:
شاید جمله " سنگ بزرگ علامت نزدن است " را شنیده باشید. در زندگی روزمره نیز اگر فردی بدون توجه به شرایط فعلی و توانایی های خود هدفی غیر واقع بینانه و بسیار بزرگ در نظر بگیرد ممکن است دچار بی انگیزگی شود. از این رو برای جلوگیری از بی انگیزگی بهتر است اهداف منطقی و واقع بینانه در نظر گرفته شوند.
عادات غلط:
عادات ریز و درشت سبک زندگی و رفتار ما را شکل می دهند. از این رو برای رسیدن به اهداف شاید لازم باشد کمی عاداتمان را تغییر دهیم. اگر فردی به یکباره هدف بسیار بزرگی برای خود در نظر بگیرد، بایستی برای انجام آن برخی عادات خود را تغییر دهد. عدم تغییر عادات و عدم هماهنگی آنها با هدف یکی از عوامل اصلی بی انگیزه بودن به شمار می رود.
عدم استفاده از فرصت ها:
بسیاری از افراد زمانی که برای خود هدف ویژه ای تعیین می کنند، همواره در انتظار یک فرصت استثنایی هستند تا بتوانند به هدف خود برسند و از فرصت های کوچک و خوب غافل اند. در حالی که ممکن است فرصت های بزرگ همیشه و به سرعت در دسترس نباشند و منجر به بی انگیزگی شود.
آسیب بی انگیزگی در افراد
داشتن انگیزه برای امور شخصی، تجاری و ... بسیار ضروری است. زیرا به فرد کمک می کند به اهداف خود برسد و عملکرد بهتری داشته باشد آسیب های بی انگیزه بودن عبارتند از:
از دست دادن موقعیت ها:
بی انگیزه بودن موجب می شود افراد فرصت های مناسب زیادی را از دست دهند. زیرا بی انگیزگی موجب بی حوصلگی و خستگی می شود و افراد در این شرایط فرصت های مناسب را نمی بینند و آنها را از دست می دهند.
اتلاف وقت:
فردی که انگیزه کافی ندارد وقت زیادی را تلف می کند و بیشتر اوقات را صرف انجام کارهای بیهوده می نماید.
از دست دادن اعتماد به نفس:
طبق صحبت های پیشین انگیزه و اعتماد به نفس ارتباط تنگاتنگی دارند و یک فرد بی انگیزه اعتماد به نفس کافی نخواهد داشت.
احساس ترس:
زمانی که فردی برای انجام کاری دچار بی انگیزگی می شود، دیر یا زود با شکست مواجه خواهد شد. این شکست موجب ایجاد نوعی ترس و دلهره می شود، زیرا فرد فکر می کند همواره و در هر موقعیتی شکست خواهد خورد.
افسردگی:
در صورتی که بی انگیزه بودن درمان نشود، فرد موقعیت های زیادی را از دست خواهد داد و از موفقیت فاصله گرفته و دچار علائم افسردگی و سرخوردگی خواهد شد.
راه حل درمان بی انگیزه بودن افراد
در صورتی که دچار بی انگیزگی شده اید نگران نباشید زیرا راه های درمان و حل مشکل بسیاری در این زمینه وجود دارد که شامل موارد زیر است:
تعیین دقیق اهداف:
شاید یکی از علل موثر در بی انگیزه بودن، نداشتن تصویر واضح و مشخصی از هدف باشد. اگر فکر می کنید بی انگیزگی شما به علت واضح و روشن نبودن هدف می باشد، بهتر است هدفتان را روی تکه کاغذی به طور دقیق یادداشت نمایید. می توانید هنگام هدف گذاری از نقطه امن خود خارج شوید و جلوی عوامل محدودکننده را بگیرید.
عبرت از گذشته:
فکر کردن در مورد کم کاری ها و شکست های گذشته هیچ سودی ندارد و تنها موجب عقب ماندن در انجام کارها می شود. بهتر است از اشتباهات گذشته درس بگیرید و سعی نمایید بدون مشغول کردن ذهنتان از تجربیات گذشته برای رسیدن به هدف استفاده ننمایید.
عدم مقایسه:
یکی از عللی که ممکن است منجر به بی انگیزگی شود، مقایسه است. متاسفانه در کشور ما فرهنگ غلط مقایسه با دیگران وجود دارد. بهتر است به جای اینکه خودتان را با سایرین مقایسه کنید، میزان پیشرفت خود را تنها با گذشته خود مقایسه کنید.
استفاده بهینه از زمان:
برنامه ریزی و مدیریت زمان راهی موثر برای درمان بی انگیزه بودن است. سعی کنید متناسب اهدافتان برنامه ریزی ایده آلی داشته و از زمانی که دارید به نحو مطلوب استفاده نمایید. اگر بتوانید هدف نهایی را به چند هدف کوچکتر تبدیل کنید، می توانید برنامه ریزی بهتری داشته باشید.
در نظر گرفتن پاداش:
یک راه حل موثر برای مقابله با بی انگیزه بودن، در نظر گرفتن پاداش برای خودتان است. برای مثال می توانید با خودتان قرار بگذارید اگر به مدت یک هفته با انگیزه ی بالا برای رسیدن به هدف تلاش نمودید، آخر هفته به رستوران مورد علاقه خود بروید. این پاداش های کوچک موجب بالا رفتن انگیزه می شوند و درصد موفقیت را افزایش می دهند.
کلام آخر
انگیزه موتور محرک و عامل اصلی انجام کارهاست. بی انگیزه بودن نقطه ی مقابل داشتن انگیزه است و علل مختلفی دارد. در صورتی که بی انگیزگی مورد درمان قرار نگیرد ممکن است تاثیرات منفی زیادی روی ابعاد مختلف زندگی داشته باشد و در نهایت منجر به احساس شکست و افسردگی شود.
سوالات متداول
1- ✔️ بی انگیزگی چیست؟
✔️ تقریبا همه افراد به مبحث بی انگیزگی علاقه مندند و تمایل دارند در مورد آن صحبت نمایند که در متن مقاله مطرح شده است.
2- ✔️ علت بی انگیزه بودن افراد چیست؟
✔️ موارد متعددی ممکن است منجر به بی انگیزگی شوند که در متن مقاله برخی از مهم ترین آن ها توضیح داده شده است.
3- ✔️ راه حل درمان بی انگیزه بودن افراد چیست؟
✔️ در صورتی که دچار بی انگیزگی شده اید نگران نباشید زیرا راه های درمان و حل مشکل بسیاری در این زمینه وجود دارد که در متن مقاله هست.