آب و غذا همواره جزو مهمترین ارکان بقا بشر محسوب می شود. از طرفی دیگر میل کردن غذا و خوراکی از جمله اصلی ترین مسیر تامین انرژی مورد نیاز انسان است که با اتکا با آن توانسته است نیازهای خود را مرتفع کند. از آن جایی که از قدیم الایام این سخن مشهور است که هر چیزی کمی از آن دواست، به اندازه ی آن غذاست و بیش از حد آن مرض است؛ می توان نتیجه گرفت که موضوع اعتیاد غذا می تواند ریشه ی بسیاری از بیماری ها باشد.
مصرف بیش از اندازه غذا نه تنها موجب تامین انرژی نمی شود، بلکه تیشه بر ریشه منابع انرژی بدن زده و مکانیسم های طبیعی بدن را با مشکل روبرو می کند. در این مقاله به بررسی اعتیاد به غذا،علت، علائم و درمان آن می پردازیم.
اعتیاد غذا چیست
معمولا زمانی که کنترل چیزی از دست انسان خارج شود، آن را اختلال جسمانی یا بیماری تلقی می کنند. از طرفی دیگر هنگامی که عادتی بر حسب ناخودآگاه بر فرد چیره شود و شخص اراده ای در جهت انجام ندادن آن نداشته باشد، درگیر اعتیاد شده است.
اعتیاد غذا زمانی رخ می دهد که شخص احساس کند هیچ گونه اراده ای در جهت کنترل کردن برای میل کردن بسیاری از غذاها نداشته باشد. البته در برخی از موارد شناسایی این مشکل چندان برای افراد آسان نیست، اما با کمی دقت و تامل می توان متوجه شد که آیا شخص در برابر خوراکی های که مورد علاقه اش می باشد، کنترلی بر خود دارد یا ندارد.
شاید با خودتان بگویید که نخوردن غذا در موقع سیری کار بسیار راحتی است، اما بایستی درگیر این اعتیاد شوید تا بدانید شخص مبتلا به این موضوع هیچ گونه اراده ای از خود در برابر بسیاری از خوراکی ها ندارد و تنها به فرمان مغز خود مجبور است که خوردن را شروع کند.
اعتیاد غذا انواع و اقسام گوناگونی دارد و این طور نیست که گمان کنید اشخاص معتاد به این مسائل مدام در حال خوردن تمامی خوراکی های موجود در زمین هستند. این دسته از افراد اغلب نسبت به گروهی از مواد رغبت شدید دارند. معمولا این دسته از مواد خوراکی هم جزو تنقلات بوده و درگروه غذاهای اصلی نمی باشند.
علت اعتیاد به غذا
افرادی که درگیر این اعتیاد می شوند، حتما الگوی تغذیه نامناسبی داشته اند که کارشان به این جا کشیده است و با گاهی این افراد دارای اختلالات غذا خوردن می شوند. همان گونه که مستحضرید اغلب اعتیادها از نظر روانی در افراد ایجاد می شود. البته در اعتیاد غذا یک سری فعل و انفعالاتی در بدن صورت می گیرد که بدن به صورت ناخودآگاه در مسیر این عادت غلط قرار می گیرد و جزو مهمترین دلیل اعتیاد غذا محسوب می شوند.
همان گونه که پیشتر گفتیم، این اعتیاد بر سر موادهای تنقلاتی که ارزش غذایی پایینی دارند صورت می گیرد. خوراکی های نظیر فست فودها دارای یک ماده ای هستند که مستقیما بر مرکز پاداش مغز اثر می گذارد. حضور این مواد بر انتقال دهنده های عصبی بدن مثل دوپامین اثر گذاشته و سبب می شوند که در هنگام نبود این دسته از خوراکی ها، بدن به شدت احساس نیاز کرده و تحریک شود.
از آن جایی که انتقال دهنده های عصبی نقش بسیار مهمی را در بدن ایفا می کنند، زمانی که درگیر این مواد فرآوری شده خوراکی های ناسالم می شوند، مدام سیگنال نیاز به مغز ارسال می کنند. به همین منظور شخص به شدت به این دسته مواد احساس نیاز پیدا کرده و به دنبال آن خواهد بود تا سریعا آن را میل کند.
نکته مهم در این باره این است که شرکت های سازنده ی تنقلات و خوراکی های جانبی، به صورت هدفمند این مواد را در ترکیب محصول خود قرار می دهند تا با اعتیاد غذا که در اشخاص به وجود می آورند، بتوانند محصول خود را به میزان بیشتری به فروش برسانند.
علائم اعتیاد به غذا
برای تشخیص اعتیاد به غذا علائمی وجود داشته که در این جا برخی از آن ها ارائه شده است.
عدم اراده در نخوردن غذا در هنگام سیری
در چنین حالتی بدن در اشباع و سیری کامل به سر می برد و از طرفی هم انرژی کافی را تامین کرده است و هیچ نیازی به میل غذا ندارد. اما مغز با فرمان دادن به خوردن به دنبال این است که مجددا دوپامین آزاد کند. به همین خاطر شخص هیچ گونه کنترلی بر این که به سمت غذا نرود را ندارد؛ زیرا انسان به هیچ عنوان نمی تواند در برابر دستورات مغز خود مقاومت کند. پس می توان نتیجه گرفت که بدون استفاده از خطوط درمانی، اعتیاد غذا قابل پیشگیری نخواهد بود.
احساس گناه پس از مصرف غذا
اشخاصی که مبتلا به اعتیاد غذا هستند، همواره به دنبال شرایط مناسب و مساعد هستند تا به خوراکی مورد نظر خود دسترسی پیدا کرده و آن را میل کنند. این افراد که از مشکل اعتیاد غذا خود آگاهی دارند ابتدا سعی می کنند تا از انجام این عمل پیشگیری کنند. به عنوان مثال اگر تمایل به خوردن ساندویچ پر چرب داشته باشند، ابتدا سعی می کنند که فقط یک گاز از آن را بخورند! اما به علت ولعی که اعتیاد غذا در افراد ایجاد می کند، شخص نمی تواند خود را کنترل کند و یه وعده کامل ساندویچ می خورد. بعد از این که غذای خود را به صورت کامل مصرف می کند، احساس گناه و عذاب وجدان در او به وجود می آید.
ساختن توجیه برای خود
این افراد به علت اینکه دائما بایستی به خوردن خوراکی مورد نیاز خود بپردازند، بایستی قوانین و مقرراتی را برای خود وضع کنند که با استفاده از آن بتوانند با آرامش و خیال راحت تری به کار خود بپردازند. به همین خاطر آن ها برای اشتباهات و تمایلات خود توجیه های غیر منطقی دست و پا می کنند.
درمان اعتیاد به غذا
به دلیل شیوع بالای این اعتیاد در بین افراد و ایجاد مشکلات فراوان برای آن ها درمان های زیادی ارائه شده است که در این جا برخی از راهکار های ترک اعتیاد غذا را مشاهده می کنید.
تنظیم برنامه ی غذایی صحیح
در نظر داشته باشید، زمانی که بخواهید یک وسیله خطرناک را از دست یک کودک بگیرید، بایستی به او اسباب بازی یا خوراکی بدهید تا به دور از رفتارهای مخاطره آمیز و گریه کردن، آن وسیله را از او بگیرید. در غیر این صورت ممکن است کودک برای شما دردسر درست کند. در اعتیاد غذا هم ماجرا به همین صورت است. بایستی برای شخص جایگزین های سالم و صحیحی تعبیه شود تا به دور از هرگونه مشکلی، عادات غذایی خود را پشت سر بگذارد.
آرام سازی و مدیتیشن
افراد مبتلا به مشکل اعتیاد غذا بایستی از هرگونه فشار روانی یا استرسی دور باشند. هیجانات شدید و استرس و اضطراب این افراد را به سمتی حرکت می دهد تا برای آرام کردن و التیام خود به غذا بخورند. به همین منظور این افراد باید با استفاده از روش ها و تکنیک های آرام سازی و مدیتیشن در نهایت آرامش روانی و فکری قرار بگیرند.
مدیتیشن و پرورش افکار مثبت می تواند بهترین راه برای این افراد باشد تا با استفاده از پتانسیل های موجود در روش ها، خود را در شرایط مطلوبی قرار دهند.
تحرک کافی
افراد مبتلا به اعتیاد غذا به علت حجم زیاد غذایی که می خورند، از اضافه وزن بالایی برخوردار هستند. همین موضوع باعث می شود که آن ها در محل زندگی خود راکد بمانند و در معرض انواع افکار منفی قرار بگیرند. تحرک کافی و ورزش ملایم می تواند در پیشرفت مثبت این افراد موثر باشد. همچنین ورزش در زمینه ی تنظیم هورمون ها و مکانیزم های عصبی دخالت مستقیم داشته و با اتکا به آن می می توان انتقال دهنده های عصبی را کنترل کرد.
کلام آخر
اعتیاد غذا از جمله وابستگی های روانی است که اگر جلوی آن گرفته نشود، ممکن است آسیب های فراوانی را به اشخاص وارد کند. بنابراین برای سلامتی خود ار این حوزه مراقبت کرده و در صورت نیاز حتما به یک پزشکو یا روان درمانگر مراجعه کنید.
سوالات متداول
1- ✔️ اعتیاد به غذا چیست؟
✔️ اعتیاد غذا زمانی رخ می دهد که شخص احساس کند هیچ گونه اراده ای در جهت کنترل کردن برای میل کردن بسیاری از غذاها نداشته باشد که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ علت اعتیاد به غذا چیست؟
✔️ در اعتیاد غذا یک سری فعل و انفعالاتی در بدن صورت می گیرد که بدن به صورت ناخودآگاه در مسیر این عادت غلط قرار می گیرد که در متن مقاله مطرح شده است.
3- ✔️ درمان اعتیاد به غذا چیست؟
✔️ به دلیل شیوع بالای این اعتیاد در بین افراد و ایجاد مشکلات فراوان برای آن ها درمان های زیادی ارائه شده است که در متن مقاله ارائه شده است.