استرس امری طبیعی است که هر فردی در زندگی خود بار ها آن را تجربه می کند، استرس هم منفی بوده و هم در بسیاری موقعیت ها به صورت مثبت پنداشته می شود. در حالت منفی فرد گاهی دچار اختلال در عملکرد های روزمره شغلی، اجتماعی، تحصیلی و غیره می شود که سازنده نبوده و نیاز به مراقبت و درمان دارد.
یکی از راه های درمان استرس شدید استفاده از قرص های ضد استرس بوده که اکثر آن ها با قرص های ضد اضطراب یکی هستند، این دارو ها را باید حتما تحت نسخه و تجویز پزشک مصرف کرد زیرا عوارض داشته و گاهی این عوارض جبران ناپذیر است. در این مقاله به بررسی قرص استرس و عوارض آن ها پرداخته شده است.
کاربرد قرص ضد استرس
از آنجا که استرس به عنوان عملکردی از بدن و مغز آشکار می شود، که هر دو در اصل از سیستم های شیمیایی استفاده می کنند، از طیف گسترده ای از داروها می توان برای کمک به روند کاهش استرس و پیشگیری استفاده کرد. اما نکته قابل توجه این بوده که برای مصرف این دارو های ضد استرس حتما باید به پزشک و روانپزشک مراجعه کرده و طبق تجویز او عمل کرد، زیرا برخی از این دارو ها عوارضی به همراه دارد.
داروی خاصی تحت عنوان داروی ضد استرس نبوده اما برخی دارو های مخصوص اضطراب، افسردگی و موارد دیگر را گاهی پزشک برای درمان استرس شدید تجویز می کند. اما باید مراقب میزان مصرف خود باشید زیرا از عوارض این دارو ها اعتیاد آور بودن آن ها است. بنابراین در مصرف آن ها دقت کرده و طبق تجویز و راهنمای دارو برای این عمل اقدام کنید.
انواع قرص های استرس چیست
همانطور که ذکر شد داروی مشخص تحت عنوان قرص استرس ساخته نشده و دارو های دیگر برای کاهش استرس تجویز می شوند، در این جا انواع قرص ضد استرس را مشاهده می کنید.
قرص آرام بخش و ضد استرس (CNS)
قرص آرام بخش و ضد استرس سرعت فعالیت سیستم عصبی مرکزی را کاهش داده و یا مهار می کند، این قرص باعث ایجاد احساس آرامش، کاهش اضطراب و تنش، خواب آلودگی و کندی تنفس می شود. دوز های بالاتر این داروها می تواند باعث اختلال در گفتار، اختلال در راه رفتن، قضاوت ضعیف و کند شدن بازتاب فرد شوند.همچنین در مواقع حادتر امکان اوردوز کردن با این دارو های هست. یکی از معروف ترین این قرص های ضد استرس بنزودیازپین ها (Benzodiazepines) بوده که شامل آلپرازولام (Xanax)، کلونازپام (Klonopin)، دیازپام (Valium)، لورازپام (Ativan) و تریازولام (Halcion) است.
بنزودیازپین ها با فعال کردن ماده انتقال دهنده عصبی که به طور طبیعی در مغز یافت می شود و گابا GABA نام دارد، اثرات آرام بخشی را ایجاد می کنند. گابا یک انتقال دهنده عصبی مهاری است که عملکرد آن کاهش سرعت فعالیت مغز است.
قرص کاهش استرس بوپروپیون (BuSpar)
بوپروپیون یک داروی ضد اضطراب است که از نظر شیمیایی با بنزودیازپین ها ارتباط ندارد، این دارو برای درمان علائم جسمی اضطراب مانند تنش بدنی، سرگیجه و ضربان قلب سریع استفاده می شود. این دارو به طور معمول برای درمان اضطراب تجویز می شود، اما قابل استفاده برای استرس نیز هست اما مصرف برای مدت طولانی پیشنهاد نمی شود. بوپروپیون اثرات ضد تشنج (ضد تشنج) یا شل کننده عضلانی ندارد و آرام بخش نیست.
به طور دقیق کارکرد این داروی کاهش استرس مشخص نبوده اما برخی تحقیقات نشان داده که بوپروپیون بر روی سروتونین و دوپامین تاثیر می گذارد. در ضمن این قرص اعتیاد آور نیست اما یکی از ایراداتی که دارد این است که حدود 1 تا 3 هفته طول می کشد تا علائم اضطراب در افراد تسکین یابد. در برخی افراد هم تاثیر مثبت زیادی نداشته است.
قرص های ضد افسردگی
قرص های ضد افسردگی همانطور که از اسمشان پیداست، برای درمان افسردگی بوده و انواع مختلفی دارد. اما این دارو ها خاصیت کاهش اضطراب و در مواقعی کنترل استرس را دارند، مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) از معروف ترین دسته قرص های ضد افسردگی در این روز ها است که برای قرص ضد استرس نیز استفاده می شود.
از معروف ترین قرص های ضد افسردگی که به عنوان قرص کاهش استرس و درمان اضطراب نیز استفاده می شود می توان پاکسیل (Paxil)، پروزاک (Prozac) و لکساپرو (Lexapro) را نام برد. دارو های SSRIs ها به دلیل نوع کارکردشان به وسیله انتقال دهنده های عصبی در مغز نام گذاری شده اند، تاثیر این دارو بر انتقال دهنده سروتونین بوده که منجر به کاهش استرس و افسردگی می شود.
البته این دارو های ضد استرس دارای عوارضی مثل تهوع، سرگیجه، خشکی دهان، اختلالات خواب و مشکلات جنسی مثل اختلال در نعوظ و ... را به همراه دارند.
قرص های مسدود کننده های بتا
مسدود کننده های بتا داروهایی هستند که به طور معمول برای کنترل فشار خون بالا و درمان برخی مشکلات قلبی استفاده می شوند. برای برخی افراد این دارو ها منجر به کاهش و درمان استرس نیز می شود. این دارو ها شامل ایندرال (propranolol) و تنورمین (atenolol) بوده که عملکرد انتقال دهنده عصبی و هورمون نوراپی نفرین در عروق و عضله قلب را مسدود می کند. از عوارض این قرص ضد استرس می توان سردی دست و پا، اختلالات خواب و خستگی را نام برد.
عوارض قرص کاهش استرس
همانطور که ذکر شد قرص های ضد استرس باید حتما تحت نظر پزشک مصرف شوند، زیرا هر کدام عوارضی به همراه دارند، در این جا رایج ترین عوارض این قرص ها که در برخی وجود داشته و در دیگری وجود ندارد، ذکر شده است.
سرگیجه
سر درد
تهوع
اختلالات خواب
مشکلات جنسی
اعتیاد
خستگی
گیجی
یبوست
مشکلات معده
همانطور که پیش تر ذکر شد، هر دارو استرس آسیب و عوارض مخصوص به خود را داشته و به همین دلیل بسیاری از آن ها به زنان باردار و یا افراد با شرایط خاص پیشنهاد نمی شود. بنابراین قبل مصرف هر یک حتما از عوارض آن آگاه باشید.
کلام آخر
بهترین راه برای کاهش استرس مراجعه به رواندرمانگر متخصص و به کارگیری راه های دیگر مثل ورزش، مدیتیشن، رژیم غذایی سالم و تغییر سبک زندگی به جای استفاده از قرص های ضد استرس است. زیرا همانطور که ذکر شد دارو های آرامبخش، افسردگی، اضطراب و استرس معمولا اعتیاد آور بوده و به فرد آسیب می زند.
سوالات متداول
1- ✔️ کاربرد قرص ضد استرس چیست؟
✔️ داروی خاصی تحت عنوان داروی ضد استرس نبوده اما برخی دارو های مخصوص موارد دیگر را می توان مصرف کرد که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ انواع قرص های استرس چیست؟
✔️ انواع مختلف دارو ها برای استرس مصرف می شوند اما باید حتما تحت تجویز پزشک باشد که در متن مقاله توضیحات آن هست.
3- ✔️ عوارض قرص کاهش استرس چیست؟
✔️ قرص های ضد استرس باید حتما تحت نظر پزشک مصرف شوند، زیرا هر کدام عوارضی به همراه دارند که در متن مقاله ارائه شده است.