افسردگی انواع مختلفی دارد و با افزایش سن احتمال دارد هر یک از ما دچار افسردگی شویم. ابتلا به افسردگی ممکن است دلایل متعددی داشته باشد. اما روش هایی موجودند که با استفاده از آنها می توان بر احساس افسردگی سالمندان غلبه کنند و سال های پیری و سالخوردگی خود را با لذت سپری نمایند.
آیا دیگر اشتیاق خود را به رسیدگی به فعالیت هایی که از آنها لذت می بردید از دست داده اید؟ آیا با احساس درماندگی و یاس و ناامیدی مواجه هستید؟ آیا گذراندن روزها برایتان سخت تر و دشوارتر شده است؟ اگر چنین است نگران نباشید شما تنها نیستید. افسردگی سالمندان می تواند برای هر یک از ما در سنین پیری اتفاق بیفتد و نتایج آن می تواند همه جنبه های زندگی را (انرژی ، اشتها ، خواب و علاقه به کار و روابط) تحت تاثیر قرار دهد.
متاسفانه، بسیاری از سالخوردگان افسرده نمی توانند علائم افسردگی خود را تشخیص دهند و یا اقدامات لازم برای درمان افسردگی سالمندان را انجام نمی دهند. دلایل زیادی وجود دارد که باعث می شود افسردگی سالمندان اکثرا نادیده گرفته شود. در ادامه به طور کامل درباره افسردگی سالمندان صحبت خواهیم نمود.
علائم افسردگی سالمندان
افسردگی بالینی در افراد مسن شایع است. اما این به معنای طبیعی بودن آن نمی باشد. افسردگی در اواخر عمر حدود 6 میلیون آمریکایی از 65 سال به بالا را تحت تأثیر قرار می دهد. اما فقط 10٪ تحت درمان قرار می گیرند. دلیل احتمالی این است که افراد مسن اغلب علائم افسردگی را به صورت دیگری نشان می دهند. افسردگی در افراد مسن نیز اغلب با بیماری های مختلف و داروهای مصرفی برای درمان آنها اشتباه گرفته می شود.
افسردگی در افراد مسن متفاوت از افراد جوان است. در افراد مسن، افسردگی اغلب همراه با سایر بیماری ها و معلولیت های پزشکی است و مدت بیشتری طول می کشد. افراد مسن ممکن است علائم بارز افسردگی را نداشته باشند. در عوض، ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
احساس اندوه، ناامیدی و درماندگی یا استرس:
اغلب کسانی که به افسردگی سالمندان مبتلا می شوند، بدون علت خاصی احساس غم و اندوه و حتی استرس دارند.
بی قراری و تحریک پذیری:
در پاره ای از موارد فرد سالخورده احساس بی قراری شدیدی دارد. علاوه بر این بسیار تحریک پذیر است.
گریه بدون دلیل مشخص:
معمولا گریه های طولانی و بدون علت از نشانه های بارز افسردگی سالمندان می باشد.
بی علاقگی نسبت به فعالیت های گذشته:
از شایع ترین علائم افسردگی سالمندان نداشتن شور و اشتیاق برای انجام کارهایی است که فرد پیش از این علاقه زیادی به انجام آنها داشته است.
احساس خستگی بدون انجام فعالیت بدنی:
در صورتی که فردی سالخورده برای مدتی طولانی احساس خستگی شدید بدون علت داشته باشد، احتمال دارد دچار افسردگی شده باشد.
اجتناب از حضور در جمع:
گاهی افراد سالخورده که دچار افسردگی شده گوشه گیر و منزوی می شوند و از حضور در جمع دوستانه، خانوادگی و ... می پرهیزند.
کاهش فعالیت و یا صحبت کردن:
گاهی فرد سالخورده علاوه بر گوشه گیری، انجام فعالیت های روزمره و حتی روزانه نیز ممکن است اجتناب کند.
مشکل در تمرکز و تصمیم گیری:
معمولا با افزایش سن قدرت تمرکز کاهش می یابد. این کاهش تمرکز در افراد مسنی که با افسردگی سالمندان مواجه هستند نمود بیشتری پیدا می کند.
کاهش و یا افزایش اشتها:
اغلب تغییرات اشتها یکی از نمونه های بارز انواع افسردگی است.
تفکر مرگ و خودکشی:
اغلب فرد مسن با افزایش سن و به دنبال احساس درماندگی احساس بی ارزشی می کند و حتی به احتمال زیاد در مورد مرگ بسیار فکر کند و حتی تصمیم خودکشی بگیرد.
از دیگر علائم افسردگی سالمندان عبارتند از: مصرف بی رویه دخانیات، درد قفسه سینه، کاهش سرعت عمل و توان حرکتی، بی انگیزگی، اختلالات خواب، اختلالات حافظه و بی توجهی در مراقبت از خود.
علت افسردگی سالمندان
علت افسردگی سالمندان مختلف است. گاهی چندین عامل در کنار هم منجر به ابتلا به افسردگی می شوند. رایج ترین علل آن عبارتند از:
مشکلات جسمی:
بیماری ها و مشکلات جسمی متعدد، انجام جراحی های درمانی و معلولیت احتمال افسردگی سالمندان را بالا می برد.
تنهایی:
گاهی بازنشستگی، کاهش روابط اجتماعی، تنها زندگی کردن و از دست دادن شریک زندگی می توانند موجب شوند فرد احساس تنهایی مفرط داشته باشد و به دنبال آن مبتلا به افسردگی بازنشستگی و سالمندی شود.
احساس بی ارزشی:
با افزایش سن فرد احساس مفید بودن خود را از دست می دهد و فکر می کند دیگر فرد مفیدی برای اطرافیان نیست. به دنبال این احساس ممکن است فرد مسن درگیر افسردگی شود.
مرگ عزیزان:
قطعا مرگ عزیزان برای همه ما اتفاق تلخی محسوب می شود. با افزایش سن کنار آمدن با مرگ نزدیکان بسیار دشوار می شود و ممکن است فرد سالخورده با افسردگی مواجه شود.
گاهی بیماری هایی مثل پارکینسون، بیماری های قلبی، آلزایمر، دیابت و حتی سرطان ریسک بروز افسردگی سالمندان را بالا می برد. در پاره ای از موارد نیز مصرف برخی داروها نظیر داروهایی مثل استروژن ها، استروئیدها و آنتی کولینرژیک ها علائم افسردگی را افزایش می دهند.
راه های درمان افسردگی سالمندان
برای درمان افسردگی سالمندان روش های متعددی وجود دارد. دارو درمانی، روان درمانی و حتی شوک از رایج ترین روش های درمان افسردگی در افراد مسن است. در پاره ای از موارد ممکن است از چند روش برای درمان افسردگی استفاده شود.
دارو درمانی:
دارو درمانی یکی از روش های موثر برای درمان افسردگی در افراد مسن است. در روش دارو درمانی از داروهای ضد افسردگی مثل مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین، بازدارنده های مونوآمین اکسیداز، ضد افسردگی های سه حلقه ای و ضدافسردگی های معمولی کمک گرفته می شود.
اما باید در نظر گرفت مصرف دارو در طولانی مدت احتمال دارد عوارض جانبی داشته باشد. همچنین این داروها در سالمندان دیرتر تاثیر خود را نشان می دهد.
روان درمانی:
روان درمانی جزو روش های موثر و کارآمد برای درمان افسردگی در سالمندان است. این روش برای افراد مسنی که علاقه ای به مصرف دارو ندارند بسیار کاربردی است.
طی روان درمانی فرد با شناسایی باورهای مخرب قادر است منشا احساسات منفی خود را شناسایی کند. همچنین با کمک روان درمانی میتوان باورهای جدیدی را به افراد مسن القا نمود و راه های موثری برای کنار آمدن با احساسات منفی به آنها آموزش داد.
شوک الکتریکی:
از این روش برای درمان سالخوردگانی که دچار افسردگی شدید هستند و بنا به دلایلی نمی توانند داروهای ضد افسردگی مصرف کنند مناسب است.
در کنار همه ی اینها افراد سالخورده می توانند با شرکت در اجتماعات و گروه های حمایتی، شرکت در فعالیت های داوطلبانه، شرکت در کلاس های مختلف، مراقبت از حیوانات خانگی، آموختن مهارتی جدید، سفر کردن، تغییر سبک زندگی بر افسردگی خود غلبه نمایند.
پیشگیری از افسردگی در سالمندان
متاسفانه طبق آمار منتشر شده 15 الی 20 درصد سالمندان مبتلا به درجاتی از افسردگی هستند که در این میان تعداد بانوان سالخورده بیشتر است. از آنجایی که همواره پیشگیری بهتر از درمان است بهتر است قبل از ابتلا به افسردگی سالمندان از بروز آن پیشگیری نمود.
دیدار اقوام و دوستان و گذراندن ساعاتی در هفته با آنها، تغییر دیدگاه نسبت به زندگی، انجام دادن فعالیت هایی که ذهن را درگیر می کنند، آموزش تکنولوژی، حضور در جمع های دوستانه، رفتن به پیاده روی، ورزش کردن از جمله راه های پیشگیری از افسردگی سالمندان هستند.
سوالات متداول
1- ✔️ علت افسردگی سالمندان چیست؟
✔️ علت افسردگی سالمندان مختلف است و گاهی چندین عامل در کنار هم منجر به ابتلا به افسردگی می شوند که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ علائم افسردگی سالمندان چیست؟
✔️ افراد مسن اغلب علائم افسردگی را به صورت دیگری نشان می دهند که در متن مقاله علائم و نشانه های رایج آن هست.
3- ✔️ راه های درمان افسردگی سالمندان چیست؟
✔️ دارو درمانی، روان درمانی و حتی شوک از رایج ترین روش های درمان افسردگی در افراد مسن است که در متن مقاله شرح داده شده است.
