کمال گرایی در کودکان

برای مشاوره درمان کمال گرایی در کودکان

یکی از موضوعاتی که امروزه بسیاری از روانشناسان به آن می پردازند، کمال گرایی در کودکان است. که شاید در ظاهر صفت خوب و ایده آلی محسوب شود. اما متاسفانه نه تنها موجب پیشرفت و موفقیت آن ها نمی شود. بلکه می تواند زندگی و آینده کودکان را به طور کامل تحت تاثیر قرار داده و منجر به بروز آسیب های شخصیتی در آن ها شود.

به همین دلیل در صورتی که والدین این صفت را در کودک خود مشاهده می نمایند، بهتر است هرچه سریع تر برای درمان و غلبه بر آن اقدام نمایند. بازنگری شیوه تربیتی از ابتدایی ترین اقداماتی است که باید جهت غلبه بر کمال گرایی در کودکان به آن توجه شود. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با دلایل، آسیب ها و راه های درمان کمال گرایی در کودکان، به طور کامل آشنا کنیم.

کمال گرایی چیست

کمال گرایی بخشی از شخصیت فرد است که تلاش می کند تا تمامی کارها و رفتارهای فرد بدون نقص و ایراد انجام شود. به همین دلیل فرد را مجبور می کند تا قوانین و برنامه ریزی سختگیرانه و بسیار انتقادی برای خود وضع نماید. معمولا افرادی که به این بعد از شخصیت خود بیش از اندازه بها می دهند، هرگز از کارهای خود راضی نیستند و در هر صورتی تلاش می کنند تا از تمامی انسان ها عالی تر به نظر برسند.

به همین دلیل است که مقابله نمودن با کمال گرایی اغراق شده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. طبیعتا کمال گرایی می تواند به انسان کمک کند تا برای رسیدن به جایگاه بالاتر و بهتر تلاش نماید. اما نکته قابل توجه این است که کمال گرایی بیش از اندازه می تواند زندگی فرد را به عمق تباهی بکشاند.

کمال گرایی در کودکان چیست

شاید برای بسیاری از شما نیز این سوال ایجاد شود که کمال گرایی در کودک چیست؟ کمال گرایی در کودکان نیز تعریفی یکسان با این ویژگی شخصیتی در افراد بزرگسال دارد. با این تفاوت که کودکان از روحیه لطیف تر و حساس تری برخوردارند. بنابراین کمال گرایی اغراق شده در آن ها می تواند آینده کودکان را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهد. اما اینکه چگونه متوجه شوید که کمال گرایی در کودکان نمود پیدا کرده است، بهتر است با نشانه های کمالگرایی در کودکان به طور کامل آشنا شوید. از مهم ترین نشانه های آن می توان به موارد زیر اشاره نمود.

ایجاد حساسیت شدید در کودکان نسبت به انتقادهای سطحی

تعلل زیاد در انجام دادن تکالیف به دلیل ناراضی بودن از نحوه عملکرد خود

به تاخیر انداختن انجام کارها به دلیل احساس ناتوانی در انجام آن ها

خجالت زدگی و خود انتقادگری شدید

انتقاد نمودن بیش از اندازه رفتار دیگران

ناتوانی در تصمیم گیری و یا اولویت بندی نمودن کارها

اضطراب شدید

عدم پذیرش شکست و تحقیر خود بابت آن

انجام چندین و چند باره کارها به دلیل نارضایتی از نتیجه آن ها

استرس بسیار شدید که می تواند موجب گوشه گیری و فرار کودک از اجتماع شود

از طرفی این استرس می تواند سلامت جسمی او را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

تلاش بیش از اندازه کودک برای به سرانجام رساندن کارها و تبدیل شدن به بهترین کودک

ابتلا به بیماری های روانی مانند اضطراب های غیر طبیعی و افسردگی های حاد

کاهش شدید اعتماد به نفس

بازده و سطح عملکرد او به شدت کاهش پیدا می کند.

متاسفانه عدم درمان به موقع کمال گرایی در کودکان می تواند منجر به تمایل آن ها به خودکشی نیز شود.

علت کمالگرایی کودک

بر اساس بررسی های انجام شده توسط روانشناسان کمال گرایی در کودکان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. که شناخت این دلایل می تواند به تشخیص سریع تر کمال گرایی در کودکان و اقدام برای درمان به موقع آن کمک نماید. از مهم ترین دلایل کمال گرایی در کودکان می توان به موارد زیر اشاره نمود.

رفتار والدین:

امروزه یکی از مهم ترین و شایع ترین دلایل کمال گرایی در کودکان بازتاب رفتار والدین با آن ها است. متاسفانه امروزه بسیاری از والدین کودک خود را برای نمایش دادن در جمع فامیل، دوست و آشنا تربیت می کنند. بنابراین دائما از کودک می خواهند که بهترین رفتار را نشان دهد. همیشه باهوش ترین باشد. و ... این "ترین" ها می تواند کودک را به این باور برساند که کارهای گذشته او اشتباه و غیرقابل قبول هستند. بنابراین سعی می کند در هر چیزی بهترین و مناسب ترین باشد. که در نهایت موجب کاهش اعتماد به نفس کودک، اضطراب و افسردگی شدید او خواهد شد.

مشکلات بیولوژیکی:

یکی دیگر از مهم ترین دلایل بروز کمال گرایی در کودکان وجود مشکلات بیولوژیکی (کم یا زیاد بودن برخی از انواع مواد شیمیایی درون مغز) است. که می تواند منجر به بروز اختلالات وسواس گونه در کودک شود.

کمالگرایی در کودک

والدین کمال گرا:

متاسفانه والدینی که خودشان دچار این مشخصه هستند، موجب رشد بیش از اندازه کمال گرایی در کودکشان نیز می شوند. بنابراین برای پیشگیری از بروز این اختلال در شخصیت کودک، ابتدا نیاز است تا والدین کمال گرا تحت درمان قرار بگیرند.

سیاست تحصیلی نامناسب:

در برخی از مدارس برای افزایش رتبه مدرسه و بالاتر بردن نمرات کودکان، آن هایی که رتبه پایین تری دارند را به شدت سرزنش می نماید. این موضوع موجب می شود تا کودک بخواهد در هر شرایطی و به هر قیمتی نمره خود را افزایش دهد و از بقیه بهتر باشد. این موضوع در طولانی مدت منجر به افزایش بیش از اندازه کمال گرایی در کودکان می شود.

راه های درمان کمال گرایی در کودکان

پس از شناخت دلایل و علائم کمال گرایی در کودکان باید هرچه سریع تر برای درمان آن اقدام شود. از مهم ترین راهکارهای درمان کمالگرایی کودکان می توان به موارد زیر اشاره نمود.

توجه به تلاش کودک:

اولین راهکار این است که به کودک خود این باور را بدهید که تلاش او بسیار ارزشمندتر از نتیجه کار او است. به طور مثال زمانی که وقت و انرژی زیادی برای انجام یک کار صرف می کند، اما نتیجه خیلی رضایت بخش نیست. بهتر است بابت تلاش او برای انجام کار کودک را تشویق نمایید. این گونه می توانید به او یاد دهید که در برخی از مواقع شکست می تواند پله ای برای دستیابی به پیروزی باشد.

اعتماد به نفس او را افزایش دهید:

از دیگر راهکارهای مقابله با کمال گرایی در کودکان افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس آن ها است. به طور مثال با خنده و تمسخر در رابطه با اشتباه کودک خود صحبت نکنید. یا اینکه کار اشتباه او را پیش هیچ کس به خصوص در حضور خودش بازگو نکنید. به او این باور را بدهید که در هر شرایطی با هر نمره ای برای شما عزیز و با ارزش است.

به او یاد بدهید که شکست را بپذیرد:

از دیگر راه های درمان کمال گرایی در کودکان افزایش پذیرش آن ها نسبت به تلخی ها و شکست ها است. به کودک خود بیاموزید که شکست برای تمامی افراد اتفاق افتاده و کسی نیست که آن را تجربه نکرده باشد. شاید در ظاهر آموزش این موضوع به کودک سخت باشد. اما کودکان بسیار باهوش هستند و شما با یک داستان ساده می توانید این موضوع را به آن ها آموزش دهید. این گونه کودک شما هنگام مواجه شدن با شکست نا امید و خجالت زده نمی شود. بلکه با اراده ای قوی تر برای امتحان نمودن مجدد آن تلاش می کند.