حتما تا به حال نام فروید به گوشتان خورده است، زیگموند فروید Sigmund Freud، پدر روانکاوی بوده و تحول بسیار عظیمی در علم روانشناسی به واسطه نظریاتش در حوزه ضمیر ناخودآگاه، تمایلات جنسی و تعبیر خواب ایجاد کرده است. امروزه نیز از نظریات وی استفاده های بسیار می شود، به خصوص نظریه هایی در حوزه کودکی، شخصیت، خاطرات و تمایلات جنسی.
البته برخی متخصصین و محققین با نظریات فروید مخالف بوده اما این اختلاف نظر دلیلی بر چشم پوشی از تحولی که فروید در روانشناسی انسان ایجاد کرده است، نمی شود. در این مقاله در مورد بیوگرافی مختصر فروید، نظریات مهم وی و سایر موارد مطالبی ارائه شده است.
زیگموند فروید کیست
زیگموند فروید یک مرد اتریشی، عصب شناس و پدر روانکاوی بوده که در تاریخ 6 می 1856 به دنیا آمده و در 23 سپتامبر 1939 و در سن 83 سالگی از دنیا رفته است. او چندین کتاب و مقاله در زمینه روانشناسی نوشته و خود را بیشتر یک دانشمند می دانست تا یک پزشک. درست پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه، او مطب خصوصی خود را برای درمان بیماران مبتلا به بیماری های روانی راه اندازی کرد.
فروید بیشتر زندگی خود را در وین به همراه همسر و فرزندانش به سر برده و در آن جا تحقیقات و آزمایشات خود را در حوزه روان انسان انجام داده است. او با افراد زیادی از جمله کارل یونگ همکاری کرده اما همکاری وی با یونگ پس از مدتی به دلیل اختلافات در نظریه های آن دو قطع شد. به طور کلی فروید بر روانشناسان بسیاری از جمله دخترش آنا فروید، آدلر، کارن هورنای، اریک اریکسون و ... تاثیر گذاشته است.
نوع تحقیقات زیگموند فروید عموما مطالعه موردی (case study) بوده و او از آن طریق اطلاعات بسیاری کسب کرده است. یکی از مهم ترین مورد های فروید که تاثیر بسیاری در نظریه های او داشت آنا او (Anna O) است که دچار اختلال هیستری بوده و خود فروید زمانی، آنا او را بنیانگذار واقعی رویکرد روانکاوی در درمان سلامت روان توصیف کرد.
فروید کتاب های مختلفی را در حوزه نظریاتش نوشته و به چاپ رسانده که در این جا برخی از آن ها ذکر شده است.
فراموشکاری 1891
مطالعاتی در باب هستری 1895
تعبیر خواب 1900
آسیب شناسی روانی زندگی روزمره 1901
لطیفه و ارتباط آن با ناخودآگاه 1905
سه رساله در مورد نظریه جنسی 1905
توتم و تابو 1913
فراسوی اصل لذت 1920
آینده یک توهم 1927
تمدن و ملالت های آن 1930
نظریه های فروید
همان طور که پیش تر گفتیم، زیگموند فروید نظریه هایی داشته که تاثیر بسیاری بر علم روانشناسی گذاشته است و او معتقد بود که تجربیات کودکی تاثیر بسیاری بر آینده فرد می گذارد، برخی از این نظریه های فروید در این جا ذکر شده است.
1ذهن ناهشیار
زیگموند فروید یک مدل از ساختار روان و ذهن انسان ارائه داد که به واسطه آن می توان نحوه عمل کرد ذهن فرد را بررسی کرد و بیان کرد که ساختار ذهن انسان شبیه به یک کوه یخ است و سه سطح دارد، سطح اول هشیار یا خودآگاه (consciousness) بوده که در بیرون آب قرار دارد و شامل افکاری است که در حال حاضر در توجه ما هستند، سطح دوم نیمه هشیار یا نیمه آگاه (preconscious) بوده که شامل اطلاعاتی است که در حال حاضر در توجه ما نیستند اما قابل بازیابی و یاداوری هستند، در واقع این بخش از حافظه بازیابی می شود.
سطح سوم که بیشترین بخش ذهن انسان است، ناهشیار یا ناخودآگاه (unconscious) بوده که دسترسی به آن بخش امکان پذیر نبوده و شامل امیال، ارزو ها و خاطرات سرکوب شده می باشد. او معتقد بود ناهشیار بخش زیادی از اعمال و رفتار ما را کنترل می کنند و هدف روانکاوی آگاه شدن از این بخش است. یکی از راه های شناخت ناخودآگاه تعبیر رویا یا هیپنوتیزم است.
2نظریه شخصیت
بعد ها فروید مدل ساختارمند تری از ذهن و شخصیت انسان ارائه داد، او عقیده داشت که شخصیت ما شامل سه بخش نهاد Id، من Ego و فرامن Super ego است. این ها نواحی فیزیکی درون مغز نیستند، بلکه مفهوم سازی های فرضی از عملکردهای مهم ذهنی هستند. نهاد بخشی از ناخودآگاه است که از اصل لذت پیروی کرده و شامل دو نوع سائق زیستی است که فروید آنها را غریزه مرگ و زندگی نامیده است.
فرامن شامل تمایل به پیروی از اخلاقیات و قوانین بوده و ما را برمی انگیزد تا به شیوه ای اجتماعی مسئولیت پذیر و قابل قبول رفتار کنیم. وظیفه من نیز ارضای خواسته های نهاد به روشی ایمن و قابل قبول اجتماعی است که با ارزش های فرامن هماهنگ باشد. در واقع من بین فرامن و نهاد تعادل ایجاد می کند.
3مکانیزم های دفاعی
ارضا نشدن خواسته ها و نیاز های نهاد و عذاب وجدان ها و احساس گناه ها موجب افزایش اضطراب در افراد شده و این اضطراب مکانیز های دفاعی را در فرد روشن می کند تا تعادل و سازگاری به وجود آید. در واقع مکانیز های دفاعی برای محافظت از فرد در برابر اضطراب ناشی از افکار یا احساسات غیرقابل قبول استفاده می شوند. برخی از مکانیسم های دفاعی شامل انکار، سرکوب، فرافکنی، طنز و جبران است.
4مراحل رشد روانی جنسی
فروید 5 مرحله رشد روانی جنسی برای افراد در نظر گرفته که شامل مرحله دهانی، مرحله مقعدی، مرحله آلتی، مرحله نهفتگی و مرحله تناسلی است. در هر مرحله لیبیدو یا انرژی جنسی در یک بخش متمرکز است. این نظریه از معروف ترین و پر سر و صدا ترین نظریه های فروید است.
دیدگاه های زیگموند فروید
در خارج از حوزه روانشناسی، فروید همچنین درباره طیف وسیعی از موضوعات نوشت و نظریه پردازی کرد. او همچنین در مورد موضوعاتی از جمله جنسیت، رویا ها، مذهب، زنان و فرهنگ تئوری هایی نوشت و آن ها را توسعه داد. در این جا دو مورد مهم شرح داده شده است.
دیدگاه در مورد زنان
فروید هم در طول زندگی اش و هم بعد از آن بهخاطر دیدگاه هایش درباره زنان، زنانگی و تمایلات جنسی زنانه مورد انتقاد قرار گرفت. برای مثال کارن هورنای روانشناسی دیگر، نظریه او در مورد حسادت زنان به آلت تناسلی مردان (رشک آلت) را رد کرد و گفت در واقع مردان در حسادت و رشک رحم به سر می برند و عدم توانایی برای بزرگ کردن بچه در رحم منجر به احساس حقارت در آن ها می شود.
دیدگاه در مورد دین
زیگموند فروید یهودی به دنیا آمد و بزرگ شد اما در بزرگسالی خود را بی خدا و آتئیسم توصیف کرد. او همچنان به موضوعات دین و معنویت علاقه مند بود و تعدادی کتاب با تمرکز بر این موضوع نوشت. از آن جایی که مردم باید احساس امنیت کنند و خود را از گناه خود تبرئه کنند، فروید معتقد بود که آن ها اعتقاد به خدا را انتخاب می کنند که نماینده یک پدر قدرتمند است.
سوالات متداول
1- ✔️ زیگموند فروید کیست؟
✔️ زیگموند فروید یک مرد اتریشی، عصب شناس و پدر روانکاوی بوده که در متن مقاله اطلاعاتی در مورد وی ارائه شده است.
2- ✔️ نظریه های فروید چیست؟
✔️ زیگموند فروید نظریه هایی داشته که تاثیر بسیاری بر علم روانشناسی گذاشته است در متن مقاله برخی از آن ها مطرح شده است.
3- ✔️ دیدگاه های زیگموند فروید چیست؟
✔️ در خارج از حوزه روانشناسی، فروید همچنین درباره طیف وسیعی از موضوعات دیدگاه هایی مطرح کرده که در متن ارائه شده است.
پاسخ مشاور: بله
پاسخ مشاور: بله