یکی از مشکلات رایج در میان افرادی که مشغول درس خواندن هستند، از جمله دانش آموزان، دانش جویان و سایر افراد، کمبود توجه و تمرکز است. کاهش تمرکز منجر به بدفهمی مطالب شده و همین امر استرس و اضطراب را تقویت می کند. اگر چه استرس و اضطراب خود عاملی برای کاهش تمرکز است.
بنابراین بسیاری از دانش آموزان به خصوص در سال کنکور به دنبال راه های افزایش تمرکز در کلاس و در مواقع درس خواندن هستند. خوشبختانه راه های بسیار زیادی در این جهت ارائه شده که در این مقاله قصد پرداختن به آن را داریم.
راه های افزایش تمرکز در کلاس
همانطور که ذکر شد، مشکل تمرکز حواس برای بسیاری از دانش آموزان معضل بوده و نیاز به بررسی و حل این مسئله هست. در این جا راه های موثر برای افزایش تمرکز کودکان در کلاس مطرح شده است.
خواب شبانه مناسبی داشته باشید
شما باید هر شب حداقل 8 ساعت بخوابید. برنامه خواب منظمی داشته باشید و هر شب سر ساعت معینی به تخت خواب برید. ذهن شما هم مانند بدنتون نیاز به استراحت داره و اگه ذهن به مقدار کافی استراحت نکرده باشه، شما نمی تونید در کلاس تمرکز داشته باشید.
برای حفظ و بهبود یادگیری و تقویت حافظه و افزایش تمرکز به میزان کافی خواب در شبانه روز نیازمندیم. استراحت کافی و در نتیجه شاداب بودن دانش آموزان، فراگیری بیشتری را در پی دارد. محققان به این نتیجه رسیده اند که خواب کافی شبانه با تسهیل ارتباطات عصبی - شیمیایی سلول های مغز، به افزایش تمرکز و تقویت حافظه و قدرت یادگیری کمک می کند.
برای افزایش تمرکز از تاثیر صبحانه سالم و مغذی غافل نشوید
خوردن یک وعده مغذی در صبح، انرژی و نشاط زیادی را در طول روز برای شما فراهم می کند و به شما کمک می کند تا در کلاس تمرکز بیشتری داشته باشید. به یاد داشته باشید که صبحانه سالم الزاما به معنای یک صبحانه سنگین و خوردن مقدار زیادی غذا در این وعده نیست. فقط کافیه که صبحانه ای که میل می کنید، مغذی و سرشار از انرژی باشد تا در طول روز شاداب تر و با انرژی تر باشید و کمتر احساس خستگی داشته باشید. هر چقدر که سرحال تر باشید، تمرکز بیشتری در کلاس درس خواهید داشت و بازدهی شما را افزایش می دهد.
مطالعات نشون داده که اون دسته از افرادی که صبحانه میخورند، از حافظه کوتاه مدت بهتری نسبت به کسانی که صبحانه را نادیده می گیرند بهره می برند. توصیه میشه از مواد غذایی مانند شیر، عسل، پنیر به همراه گردو، خامه، کره، کره بادام زمینی، عدسی و میوه و سبزیجات تازه برای یک وعده صبحانه سالم و مغذی استفاده کنید.
از نشستن کنار دوستانتان پرهیز کنید
نشستن کنار دوستان و صحبت کردن با آن ها، به هیچ وجه تمرکز لازم برای یادگیری دروس را برای شما فراهم نمی کند. احتمالا برای خیلی ها سخت باشد؛ اما یکی از راه های افزایش تمرکز در کلاس، دور شدن از دوستان پر حرف است. به یاد داشته باشید که برای صحبت کردن با دوستانتان همیشه وقت هست، اما تدریس معلم دیگر تکرار نمی شود.
از تمام عواملی که تمرکز شما را کاهش می دهند دوری کنید
بسیاری از ما به سادگی تمرکز خودمان را از دست داده و دچار حواس پرتی می شویم. گرچه این یک مسئله طبیعی است و ایرادی ندارد که تمرکز ما گاهی کاهش پیدا کند؛ اما هنگامی که این عدم تمرکز و حواس پرتی مانع یادگیری ما شود، یک مشکل جدی محسوب شده و طبیعتا برای افزایش تمرکز در کلاس، باید تلاش کنیم مانع را برطرف کنیم.
اگه جامدادی، بطری آب، گوشی موبایل یا هر وسیله دیگری حواس شما رو در کلاس پرت کرده و مانع تمرکز شما می شود، آن را از جلوی چشمتان دور کنید. به طور کلی هر وسیله یا عاملی که فکر می کنید وجودش باعث کاهش تمرکز می شود را از خودتان دور کرده و بعد از مدتی متوجه می شوید که تمرکز شما در کلاس درس به معلم و درسی که می دهد معطوف شده است.
با معلمتان ارتباط چشمی برقرار کنید
به یاد داشته باشید، معلمی که مقابل شما ایستاده و درحال تدریس هست، برای "شما" صحبت می کند و قطعا شما به عنوان یک دانش آموز برای وی خیلی ارزشمند هستید. پس به معلمتون احترام بگذارید و براشون ارزش قائل بشید. چطوری؟ با برقراری ارتباط چشمی و گوش کردن به حرف های وی، به اونشان دهید که تمام حواستان متوجه او و تدریسشان هست و در کلاس کاملا تمرکز دارید. سعی کنید کاملا هوشیار باشید و حس خوبی رو به معلمتون منتقل کنید. ارتباط و درگیری بیشتر هوش و حواستان با درس و معلم، موجب افزایش تمرکز در کلاس شده و بازدهی و یادگیری شما را تقویت می کند.
هدف خود را از در کلاس بودن مشخص کنید
بسیاری از معلمان موضوع درس هر جلسه را ابتدای همان جلسه بیان می کنند. توصیه می کنیم به محض این که موضوع درس را شنیدید، آن را نوشته و هدفتان را از کلاس آن روز مشخص کنید. از خودتان بپرسید امروز قراره درباره چه موضوعی یاد بگیرید؟ یک سوال درباره آن موضوع در ذهن ایجاد کرده و سعی کنید در طول کلاس درس روی پیدا کردن جواب سوال تمرکز کنید. این کار، یکی از راه های افزایش تمرکز در کلاس برای خیلی از دانش آموز ها است.
برای تقویت تمرکز در کلاس یادداشت برداری کنید
هنگامی که از صحبت های معلمتون یادداشت های دقیقی برمی دارید، تمرکز بیشتری روی درس دارید و می توانید درس رو عمیق تر متوجه شوید. کلمات و عبارات کلیدی را به سرعت یادداشت کنید. باید عادت کنید در بیشتر زمانی که معلم شما در حال صحبت کردنه، شما یادداشت برداری کنید. انجام این کار تاثیر بسزایی در افزایش تمرکز شما داره. چون همانطور که گفته شد، هر چقدر که هوش و حواس شما به درس و معلم معطوف باشد، موجب تقویت و افزایش تمرکز و دقت شما در کلاس درس خواهد شد.
شرکت در بحث های کلاسی به افزایش تمرکز شما کمک می کنه
وقتی معلمتون سوالی رو از کلاس می پرسه، برای جواب دادنش داوطلب بشید. اگه از دانش آموزان می خواد نظرات و ایده هاشون رو بیان کنند، حتما شما هم نظرتون رو بگید. اینطوری هم معلمتون متوجه میشه شما به کلاس توجه داشتید و به حرف هاش گوش می دادید و هم باعث میشه به نظرات بقیه هم گوش کنید و درنتیجه تمرکز بیشتری در کلاس داشته باشید. هم چنین این که خودتون برای پاسخگویی داوطلب بشید خیلی بهتر از اینه که معلمتون اسم شما رو از روی لیست صدا کنه و شما حرفی برای گفتن نداشته باشید.
در کلاس سوال بپرسید
آخرین توصیه و پیشنهاد ما برای افزایش تمرکز در کلاس درس و موفقیت در تحصیل، پرسش از معلم در کلاس است. اگه مطلبی را درست متوجه نشدید، حتما در کلاس سوال پرسیده و این کار رو به بعدا موکول نکنید. از سوال پرسیدن واهمه نداشته باشید. یادتون باشه سوالی که شما می پرسید، ممکن است سوال چند نفر دیگه هم باشد که از مطرح کردنش می ترسند.
هنگامی که شما سوالتان را می پرسید، خیلی از دانش آموزان و حتی معلمتان تحسینتان می کنند. با سوال پرسیدن به معلم هم نشان می دهید که حواستان به درس هست و واقعا قصد دارید درس را کامل متوجه شده و اشکالات را برطرف کنید.
هنگامی که سوال بپرسید، برای شنیدن جوابش دقت و تمرکز بیشتری به خرج می دهید. بنابراین سوال پرسیدن هم یکی از راه های افزایش تمرکز در کلاس محسوب شده که از حواس پرتی شما جلوگیری می کند و باعث بهتر متوجه شدن درس می شود.
تمرینات پیشنهادی برای افزایش دقت و تمرکز حواس دانش آموزان
تمرینات پیشنهادی برای افزایش دقت و تمرکز حواس دانش آموزان زیاد بده که معلمان می توانند آن ها را برای پیشرفت دانش آموز به کار گیرند. در این جا برخی از راهکار ها ارائه شده است.
از دانش آموز بخواهید تصاویر ناقص را کامل کند.
به دانش آموز دو تصویر مشابه )که فقط در برخی جزییات با هم متفاوت هستند نشان دهید و از او بخواهید تفاوت آنها را بگوید.
از دانش آموز بخواهید با استفاده از نقشه، محل هایی را که از او می پرسید، به شما نشان دهد.
از دانش آموز بخواهید جملات ناقص را به دلخواه خود کامل کند. مثال: من دیروز. ...
بریدن شکلهای مختلف و چسباندن تصاویر توسط دانش آموز
چند وسیله ی کمک آموزشی و ... را به کلاس بیاورید و به دانش آموزان نشان دهید؛ سپس از دانش آموزی که بی دقّت است، بخواهید تا چشمانش را ببندد و اشیاء را لمس کند و نام اشیاء را به شما بگوید.
افزایش دقت و تمرکز با گوش دادن به صداهای مختلف و یادداشت کردن آنها توسط معلم روی تابلو
استفاده از مجموعه ی« بشنو و پیدا کن « جهت تقویت حافظه ی شنیداری، افزایش دقّت
استفاده از اعصاب سنج: پرورش دقت و توجّه، هماهنگی چشم و دست
استفاده از مینی بسکتبال، تقویت دقت و هماهنگی چشم و دست
استفاده از دارت جهت هماهنگی چشم و دست و دقت
چند تصویر به دانش آموز نشان دهید و سپس آنها را پنهان کنید و از دانش آموز بخواهید به شما بگوید چه دیده است؟
کلماتی را از متن دروس تهیه کرده و از دانش آموز بخواهید برای آن ها تشدید و یا سرکِش و ... بگذارد.
متنی را تهیه کنید و نقطه های کلمات آن را بردارید و از دانش آموز بخواهید نقطه ها را بگذارد. این کار را هم روی تخته ی کلاس می توانید انجام دهید و هم به صورت تایپ شده می توانید در اختیار دانش آموزان قرار دهید.
از دانش آموز بخواهید جملات در هم ریخته را مرتب کند.
از دانش آموز بخواهید کلماتی را که بیان می کنید، بعد از شما تکرار کند. مثال: (خانه- میز- لباس )مثال عددی(6-8-9) سپس کلمات را کم کم به 7 کلمه و یا 7 عدد برسانید. (جهت تقویت دقت و حافظه)
نوشتن صداهای اوّل و یا آخر کلمات و جمله سازی با آنها. مثال آب صدای آخر آن ب است و دانش آموز میبایستی مثلاً بنویسد بار و سپس با آن جمله بسازد.
چند تصویر را به صورت مرتب روی میز بچینید و سپس از دانش آموز بخواهید با دقت به آنها نگاه کند و چشمانش را ببندد؛ سپس جای یک و یا دو تصویر را عوض کنید تا دانش آموز به شما بگوید جای کدام تصاویر عوض شده است.
از دانش آموز بخواهید نام اشیاء داخل کلاس، نام مدیر و معاون مدرسه، نام چند نفر از دوستان، آدرس و تلفن منزل، شماره تلفن همراه پدر دانش آموز، و ... را برای شما بنویسد.
تصویری را به دانش آموز نشان دهید و سپس آن را پنهان کنید. دانش آموز میبایستی جزییات تصویر را برای شما بگوید.
کلماتی را به دانش آموز دهید و از او بخواهید حداقل 3 جمله برای آن بنویسد.
شمارش معکوس توسط دانش آموزان و یا برعکس حرف زدن، مثل: این زنگ علوم داریم = داریم علوم زنگ این
زمانی که قدرت تمرکز دارند، آنها را تشویق کنید.
چند جمله روی تابلو بنویسید و یک کلمه اضافه هم در آن بنویسید و از دانش آموزان بخواهید که کلمه اضافی را پیدا کنند؛ مانند: زنگ بعد روز ریاضی داریم کلمه اضافی روز است.
خلاصه نویسی و تعریف مطلب و یا داستان توسّط دانش آموز
محرک های محیطی که باعث حواسپرتی شما میشوند را حذف کنید. مانند بستن پنجره و درب کلاس و...
فراهم کردن پازل و جدول های مخصوص گروه سنی فرزندتان.
سوالات متداول
1- ✔️ راه های افزایش تمرکز در کلاس چیست؟
✔️ بسیاری از دانش آموزان به خصوص در سال کنکور به دنبال راه های افزایش تمرکز در کلاس هستند که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ تمرینات پیشنهادی برای افزایش دقت و تمرکز حواس دانش آموزان چیست؟
✔️ تمرینات پیشنهادی برای افزایش دقت و تمرکز حواس دانش آموزان زیاد بده که معلمان می توانند از آن ها استفاده کنند که در متن مقاله ارائه شده است.
3- ✔️ خواب چه تاثیری در افزایش تمرکز دارد؟
✔️ برای حفظ و بهبود یادگیری و تقویت حافظه و افزایش تمرکز به میزان کافی خواب در شبانه روز نیاز است که در متن مقاله مطرح شده است.
پاسخ مشاور: بله تا علت این کمبود توجه مشخص شود.