هیچ کس دوست ندارد شکست بخورد، اما شکست بخش جدایی ناپذیر زندگی ما انسان ها است و راه گریزی از شکست نیست. ممکن است شما هم جزء افرادی باشید که با هر شکست کوچک و یا بزرگ، در لاک خود فرو روید و بترسید از اینکه نتوانید به موفقیت برسید؟ یا خود را فرد بی استعداد و ناتوانی ببینید؟
اما چرا برخی از افراد با اینکه بارها و بارها طعم شکست را چشیده اند، توانایی مقابله با ترس از شکست خود را دارند و در نهایت به موفقیت می رسند، اما برخی این توانمندی را ندارند؟ در این مقاله به طور کامل به این سوالات پاسخ داده می شود و تعریف ترس از شکست، علت و آسیب و راه های درمان آن ارائه شده است.
ترس از شکست چیست
از قوانین زندگی این است که انسان ها در مراحل و حوزه های مختلف از زندگی با شکست روبرو شوند و همه ترس از شکست خوردن در مقطعی از زندگی خود دارند، این موضوع بسیار طبیعی است، اما اینکه بعد از هر شکست تاب و توان ادامه دادن را نداشته باشیم و فکر کنیم دنیا به آخر رسیده است یا اینکه بخاطر ترس از شکست اقدامی انجام ندهیم ما را دچار مشکل می کند.
این ترس غیرمنطقی از شکست که از خفیف تا شدید است، مانع تلاش افراد برای دستیابی به اهداف و رسیدن به موفقیت می شود و باعث ایجاد اضطراب فلج کننده ای می شود. در حالی که شکست به معنای ناتوانی و عدم موفقیت نیست. شکست را باید به مثابه ناکامی در دستیابی به اهداف زندگی خود دانست.
شکست به معنای شکست رفتارها و روش ها است نه شکست افراد، همینطور شکست یک موقعیت جدید یادگیری برای انسان ها ایجاد می کند. پس نتیجه می گیریم انسان در زندگی ناگزیر از شکست است چون اشراف کاملی به روش ها و رفتارهای درست ندارد. ریشه شکست در واقع به ناآگاهی از روش ها و رفتارها بر می گردد.
علت ترس از شکست خوردن
زمانی که ذهن ما احساس ترس از شکست می کند، ترس واقعی یا خیالی فرقی نمی کند، ذهن برای محافظت از فرد در مقابل خطر ادراک شده، مانع از عمل کردن در موقعیت هایی که فرد در آن ترس از شکست دارد می شود، این ترس دلایل مختلفی دارد که عبارتند از:
ترس از شکست همچنین ممکن است ریشه در سایر اختلالات اضطرابی داشته باشد و با کمال گرایی گره خورده است.
افرادی که ترس از شکست دارند ممکن است شکست را درونی کنند و آن را بازتابی از ارزش خود بدانند. خود را ذاتا پر از مشکل و عیب و ایراد بدانند در نتیجه اعتماد به نفس شان کاهش می یابد.
نگاه و قضاوت دیگران باعث می شود که آنها شکست را به عنوان یک تهدید دائمی ببینند و نگران هستند که باعث خجالت شود یا اینکه دیگران به آنها نگاه منفی داشته باشند.
نیاز بنیادی عزت نفس کودکان به خوبی ارضاء نشده باشد.
بزرگ شدن در محیطی که هیچ حمایتی از اشتباهات یا شکست ها ندارند و خصوصا والدین بدلیل نقش اثر گذاری که دارند با توقعات غیر واقع بینانه در صورت اشتباه از جانب فرزندشان او را زیر سوال می برند، انتقادگر و سرزنش گر هستند.
والدینی که نسبت به موفقیت های فرزند خود بی توجه و در برخی موارد فرزند خود را رقیب خود دانسته یا او را با دیگران مقایسه کرده اند باعث ترس از شکست کودک در آینده می گردند.
ممکن است فرد در معرض تجربه شکست به طور مستقیم قرار گرفته باشد. یک تجربه آسیب زا مانند کاری که برای فرد بسیار با اهمیت بوده یا تجربه تحقیر شدن پس از شکست می تواند باعث شود فرد بدلیل ترس از شکست در موقعیت های مشابه که یادآور موقعیت تجربه شده باشد قرار نگیرد و اجتناب کند.
از طریق یادگیری مشاهده ای هم فرد دچار ترس از شکست می گردد. دیدن تجربه دیگران از شکست در موقعیت هایی که فرد در آن ها ترس از شکست خود دارد. مانند بزرگ شدن در خانواده ای که در آن یکی از والدین به عنوان الگوی فرد ترس از شکست داشته باشد.
یادگیری در مورد منبع ترس از طریق راه هایی مانند اخبار، کتاب ها یا تلویزیون نیز می تواند موجب ترس از شکست در فرد شود.
آسیب ترس از شکست
افرادی که ترس از شکست دارند، ممکن است توانمندی ها، استعدادها، ابتکار عمل و خلاقیت بسیاری داشته باشند که به دلیل این ترس شناسایی و شکوفا و اجرا نمی شوند و فرد موقعیت های مهم برای اثبات خود را به راحتی از دست می دهد.
از جمله آسیب هایی که در پی ترس از شکست متوجه فرد می شود در زیر آمده است:
شکست موجب کاهش اعتماد بنفس و عزت نفس در فرد می شود.
شکست با عواطف منفی چون غمگینی، خشم، هراس و آشفتگی، اضطراب و بی خوابی همراه است.
افراد شکست خورده با کاهش انگیزه برای پیگیری اهداف مواجه می شوند.
شکست یک پیش بینی کننده افسردگی اساسی است.
برای جلوگیری از آسیب های شکست خوردن، لازم است بعد از شکست خوردن، موفقیت و کامیابی ها را هم ببینید. دیدن موفقیت ها برای فرد به معنی این است که زندگی در تغییر است.
هنگامی که شکست خوردید شما تنها در یک موضوع خاص ضعف هایی دارید که نیاز به برطرف شدن دارد و این به معنای این نیست که در دستیابی به اهداف کلی زندگی ناکام شده اید.
واکنش روانی مانند شوک، انکار، آشفتگی روانی، پرخاشگری و افسردگی، کابوس های شبانه دنبال شکست کاملا طبیعی و عادی است آن را بپذیرید و انکار نکنید. این واکنش ها گذرا و ناپایدار هستند. به خودتان زمان و فرصت بازسازی روانی بدهید.
اعتماد به نفس خود را تقویت کنید. اعتماد به نفس نقش مهمی در پیشگیری از بحران های روانی ناشی از شکست دارد.
درمان ترس از شکست
در جهت درمان ترس از شکست مجموعه ای از اقدامات و رفتارهایی انجام گیرد که عوارض و آسیب های شکست را به حداقل برساند و ما را در جهت عبور از یک مرحله به مرحله بالاتر کمک کند.
۱ تقویت مهارتهای مورد نیاز در حوزه های مختلف مانند افزایش مهارتهای ارتباطی، مهارت حل مسئله، مهارت تصمیم گیری
۲پیامدهای احتمالی از هر موقعیتی را پیش بینی کنید. برای هر پیش بینی نقشه ای داشته باشید. بدترین پیامدها را پیش بینی کنید، برای آن پیامد نقشه ای تهیه کنید.
۳هدف ها را متناسب با توانایی ها و ظرفیت های خود انتخاب کنید. اهداف غیر قابل دسترس، زمینه های شکست را فراهم می کنند.
۴از اتکای بیش از حد به نظرات شخصی پرهیز کنید. عبارت هایی مانند خودم میدونم، خودم به همه مشاوره میدم بیانگر اتکای بیش از حد به نظرات شخصی است. خودمحوری و تک بینی از دلایل شکست در موضوعات مختلف است. استفاده از عقل و تجربه دیگران ریسک شکست را کاهش می دهد.
۵سرسختی روان شناختی را در خودمان تقویت کنید. متعهد به انجام کارو فعالیت باشید. تغییر در زندگی را جزئی از زندگی بدانید. فعالیت ها و کارهای خود را ارزشمند بدانید. در پیگیری هدف های زندگی سماجت و جدیت داشته باشید.
۶شبکه گسترده ای از دوستان و آشنایان قابل اطمینان در کنار خود داشته باشید. حمایت اجتماعی و حمایت اطرافیان کمک بزرگی به عبور از بحران های زندگی می کند.
۷معنویت و باورهای مذهبی به عنوان یک فاکتور محافظت کننده در پیشگیری از اثرات شکست بر وضعیت بهداشت روانی شخص عمل می کند. معنویت به زندگی معنا و هدف می دهد و در امید آفرینی نقش دارد.
۸اعتماد به نفس خودتان را تقویت کنید. اعتماد به نفس نقش مهمی در پیشگیری از بحران های روانی ناشی از شکست را دارد. حداکثر تلاش برای حداکثر کارایی را در دستور کار قرار دهید.
۹ورزش، تحرک جسمانی و دوری از سکون را در دستور کار خودتان قرار دهید.
۱۰استعدادها و توانایی هایتان را لیست کنید.
عوارض و آسیب های روانی شکست در صورتی که ماندگار شود ممکن است مشکلات روانی را برای شخص در پی داشته باشد، پس با مراجعه به روان شناس از بدتر شدن وضعیت بهداشت روانی خود پیشگیری کنید.
سوالات متداول
1- ✔️ ترس از شکست چیست ؟
✔️ ترس غیر منطقی از شکست که مانع از تلاش افراد برای دستیابی به اهداف و رسیدن به موفقیت می شودکه درمتن مقاله به طور کامل ارائه شده است.
2- ✔️ علت ترس از شکست چیست ؟
✔️ دلایل مختلفی برای اینکه افراد دچار ترس از شکست شوند وجود دارد مانند اینکه ترس از شکست ممکن است ریشه در سایر اختلالات اضطرابی داشته باشد و با کمال گرایی گره خورده باشدسایر علت ها در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است .
3- ✔️ راه های درمان ترس از شکست چیست ؟
✔️ در جهت درمان ترس از شکست، باید مجموعه ای از اقدامات و رفتارهایی انجام پذیرد که عوارض و آسیب های شکست را به حداقل برساند و ما را در جهت عبور از یک مرحله به مرحله بالاتر کمک کند. در متن مقاله به طور کامل این اقدامات و رفتارها در جهت رفع ترس از شکست ارائه شده است.
پاسخ مشاور: سلام دوست عزیز از هدف های راحت تر و کوچک تر استفاده کنید.