منظور از سبک فرزند پروری این است که والدین ما چطوری با ما ارتباط برقرار می کنند، چقدر با ما صمیمی و به ما نزدیک هستند، چه دیدی نسبت به فرزندانشون دارند، چطور با ما برخورد می کنند، چطور فرزندان رو تنبیه یا تشویق می کنند، چطور قوانین در خانواده وضع می شود و چقدر به آن ها عمل می شود.
سبک های تربیت فرزند به 4 دسته تقسیم می شوند که یکی از اون ها که باعث حالت های بالا شده، سبک مستبدانه یا سختگیرانه است. در این مقاله به بررسی کامل سبک های فرزند پروری والدین پرداخته شده است.
سبک های فرزند پروری چیست
سبک فرزندپروری شما می تواند بر همه چیز تأثیر بگذارد، از وزن فرزندتان گرفته تا احساس وی نسبت به خود و عزت نفس اش. بنابراین مهم است که در سبک فرزند پروری خود از رشد و تحول سالم کودک اطمینان حاصل کنید. زیرا نحوه تعامل شما با فرزندتان و نحوه انضباط او تا پایان عمر تأثیر می گذارد. محققان چهار نوع سبک تربیت فرزند را در نظر گرفته اند که شامل:
1مستبدانه
2سهل گیر
3طرد کننده
4مقتدرانه
هر سبکی رویکرد متفاوتی برای تربیت کودکان دارد و میتوان آن را با ویژگی های مختلف شناسایی کرد، در ادامه هر سبک به طور کامل توصیف شده است.
سبک فرزند پروری مستبدانه یا سخت گیرانه
والدین دارای سبک فرزند پروری مستبدانه پافشاری زیادی بر انضباط دارند، قوانین سخت گیرانه ای وضع می کنند، کنترل زیادی بر فرزندان اعمال می کنند، اهمیتی به احساسات فرزند نمی دهند و صمیمیت کمتری با فرزند خودشان دارند. این پدر و مادر ها فکر می کنند که فرزندان باید از همه قوانین خانه بی چون و چرا اطاعت کنند و این در حالی است که درباره علت این که چرا فرزندان باید این کار ها رو انجام بدهند یا ندهند، خیلی توضیح منطقی نمی دهند.
اگه ازشون توضیح بخواهید، به شما جواب می دهند "چون من میگم". تمرکز والدین دارای سبک مستبدانه بیشتر بر اطاعت کردن است. به طور کلی فرزندان این نوع سبک فرزند پروری خصوصیات زیر را دارند.
گوشه گیری و انزوا طلبی
کمبود اعتماد به نفس کودک
پرخاشگری
افسردگی
فقدان خلاقیت
فقدان کنجکاوی
ضعف در تصمیم گیری
راه های بهبود سبک فرزند پروری مستبدانه
-
حتما زمانی رو به تعامل درست و مثبت با فرزند خودمان در هر سنی که هست، اختصاص دهیم.
-
در مورد مشکلاتی که فرزندمان داشته و یا به وجود می آورد باهاش صحبت کنیم و دلایلش را بپرسیم.
-
وقتی فرزندمان با ما صحبت می کند، شنونده خوبی برایش باشیم. اگه مشکلی را مطرح می کند ، باهاش همدلی کنیم و تحقیر یا سرزنشش نکنیم.
-
برای قوانینی که وضع می کنیم به فرزندان توضیح بدهیم و خودمان هم آن ها را اجرا کنیم.
-
کمتر از روش های تنبیهی استفاده کنیم و در عوض از روش های تشویقی به صورت مناسب و به جا استفاده کنیم.
سبک فرزند پروری سهل گیرانه یا آسان گیر
در این روش فرزند پروری پدر و مادر معتقدند که کودک باید آزاد باشد و هر کاری دوست دارد انجام دهد. چنین پدر و مادری بدون اعمال کنترل بر فرزندانشان، آن ها را غرق در محبت خود می کنند. این والدین با تنبیه کودک مخالف هستند و اگه فرزندشان کار اشتباهی انجام دهد، او را تنبیه نمی کنند. درصورتی که تشویق و تنبیه از راه درست، روش هایی بسیار مهم و موثر هستند که باعث می شوند کودک و نوجوان متوجه کار درست و غلط بشوند.
در روش های فرزند پروری سهل گیرانه اگه فرزند بهانه گیری کند، والدین بلافاصله تسلیم خواسته اش شده و اگه مشکلی پیش بیاید، پدر و مادر با فرزندشان درباره آن مشکل حرفی نمی زنند و دلیل آن را نمی گویند. به طور کلی فرزندان این نوع سبک فرزند پروری خصوصیات زیر را دارند.
هوش هیجانی پایین
مهارت های اجتماعی ضعیف
پرخاشگری کودک
اعتماد به نفس پایین کودک
پیشرفت تحصیلی کم
انتقاد ناپذیری
عدم همدلی با دیگران
خود برتر بینی
راه های بهبود سبک فرزند پروری سهل گیرانه
-
وقتی فرزندمان با ما صحبت می کند، شنونده خوبی برای وی باشیم. اگه مشکلی رو مطرح می کند با او همدلی کنیم، به صحبت هایش خوب گوش کنیم و برای رسیدن به یک راه حل برای مشکلش فرزندمان رو همراهی کنیم.
-
سعی کنیم از روش های صحیح و مناسب تشویقی و تنبیهی استفاده کنیم تا فرزند ما تفاوت بین درست و نادرست رو به خوبی متوجه شود.
-
برای قوانین موجود در خانه، به فرزندان توضیح دهیم و حتما آن ها را اجرا کنیم و در مورد قوانینی که برای فرزندان و خانواده وضع می کنیم، صریح باشیم.
-
در مورد مشکلاتی که فرزندان دارند و یا به وجود می آورند، با آن ها صحبت کنیم و دلایلشان را بپرسیم. خیلی مهم است که سعی کنیم به فرزندان کمک کنیم تا بدون سرزنش و تحقیر متوجه اشتباه خود بشوند.
-
در بحث های خانوادگی همه باهم (هم والدین و هم فرزندان) شرکت کنیم و نظر دهیم.
-
حتما زمانی رو برای تعامل درست و مثبت برای فرزندمان در هر سنی که هست، بگذاریم و سعی کنیم یک رابطه صمیمی اما با اقتدار با وی داشته باشیم.
سبک فرزند پروری طرد کننده
در این سبک فرزند پروری والدین نسبت به فرزندان خود آگاهی کامل نداشته و طر کننده هستند، والدینی که در مورد تکالیف فرزند سوال نپرسیده، به زحمت از جایی که فرزندشان هست و یا با کسی که می باشد، اطلاعات دارند و زمان کافی با فرزند خود نمی گذرانند. در این سبک فرزند پروری معمولا قوانین کمی وجود دارد. کودکان ممکن است راهنمایی، تربیت و توجه والدین را زیاد دریافت نکنند.
والدینی که درگیر نیستند از بچه ها انتظار دارند که خودشان را تربیت کنند. آنها وقت و انرژی زیادی را برای رفع نیازهای اولیه کودکان اختصاص نمی دهند. به عنوان مثال، والدینی که مشکلات سلامت روانی یا مشکلات سوء مصرف مواد دارند، ممکن است نتوانند به طور مداوم از نیازهای جسمی یا عاطفی کودک مراقبت کنند. به طور کلی فرزندان این نوع سبک فرزند پروری خصوصیات زیر را دارند.
استرس و اضطراب شدید
گوشه گیری
وابسته به افراد دیگر
افزایش خطر سوء مصرف مواد
مجبور به تامین خود به تنهایی
بزهکاری
پایین بودن عزت نفس کودک
شادی کمتر
احساس شایستگی کمتر نسبت به همسالان
راه های بهبود سبک فرزند پروری طرد کننده
-
کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تربیت فرزند پسر و دختر از طریق کتاب، اینترنت، مراجعه به متخصص و روانشناس.
-
مراجعه به دوره های مخصوص آموزش والدین
-
تلاش فعالانه ای داشته باشید تا زمان بیشتری را با فرزندان خود بگذرانید
-
به آنها گوش دهید و از زندگی آنها مطلع شوید
-
بر روی اختصاص هر زمانی که می توانید تمرکز کنید تا توجه خود را به فرزندان خود اختصاص دهید
سبک فرزند پروری مقتدرانه
در خانواده هایی با سبک فرزند پروری مقتدرانه، والدین قوانین مشخصی رو برای خانه و اعضای خانواده تعیین می کنند. اما برخلاف سبک مستبدانه که در آن والدین از فرزندان می خواهند که این قوانین را بی چون و چرا اجرا کنند و توضیحی در مورد آن ها نمی دهند و اگه فرزندان از این قوانین (که اغلب سختگیرانه هستند) سرپیچی کنند، حتما مورد تنبیه قرار می گیرند، والدین دارای سبک مقتدرانه درباره قوانین خانه به فرزندان توضیح داده و برای آن ها دلیل می آورند.
خود پدر و مادر در سبک فرزند پروری مقتدرانه به اون قوانین احترام می گذارند و اون ها را رعایت می کنند و از نوجوان هم همین توقع را دارند. والدین مقتدر حتما در مورد اینکه اگه قوانین رعایت نشود چه پیامدی خواهد داشت، برای فرزندشان توضیح می دهند.
محدودیت ها و کنترل هایی که گذاشته می شود، واضح و روشن بوده و برای فرزندان عادلانه، منصفانه و قابل پذیرش می باشد و سختگیری بیش از اندازه در آن دیده نمی شود و مهم تر از همه این که این محدودیت ها و کنترل ها برای فرزندان توهین آمیز نیستند.
در سبک فرزند پروری مقتدرانه اگه نوجوان اشتباهی مرتکب شود، باید رفتارش رو مدیریت کنید، ناراحتی خودتون از اون رفتار رو بیان کنید و با فرزند خودتان در آن زمینه صحبت کنید. در این صورت فرزندان پیامد رفتارشان را می پذیرند. این پیامد می تواند محروم شدن از کار یا چیزی که دوست دارند یا تایم اوت از اون رفتار باشد. فرزندان این نوع سبک فرزندپروری خصوصیات زیر را دارند.
دلبستگی کودک به صورت ایمن
همدلی و مهربانی
متکی به خود
مقبولیت اجتماعی
روان سالم تر
درگیری کمتر با سوء مصرف مواد و بزهکاری
تسلیم ناپذیری
سوالات متداول
1- سبک های فرزند پروری چیست؟
سبک فرزندپروری شما می تواند بر همه چیز تأثیر بگذارد و محققان چهار نوع سبک فرزندپروری را در نظر گرفته اند که در متن مقاله مطرح شده است.
2- سبک فرزند پروری مستبدانه یا سخت گیرانه چیست؟
والدین دارای سبک فرزند پروری مستبدانه پا فشاری زیادی بر انضباط کودک دارند که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.
3- سبک فرزند پروری مقتدرانه چیست؟
در خانواده هایی با سبک فرزند پروری مقتدرانه، والدین قوانین مشخصی رو برای خانه دارند که در متن مقاله شرح داده شده است.
پاسخ مشاور: فرزند پروری مستبدانه